Toυ Τάσου Παππά

Τι θέλει και ασχολείται τώρα ο Τσίπρας με τον Γκράμσι; Αφού ούτε τον κατέχει ούτε είναι της μόδας. Αμ αυτή η Ρόζα Λούξεμπουργκ; Εχει να πει σήμερα κάτι στον σύγχρονο άνθρωπο; Τον Πουλαντζά, πού τον θυμήθηκαν; Οι επικριτές της Αριστεράς (ορισμένοι προέρχονται από τις τάξεις της, ίσως και γι' αυτό την πολεμούν με φανατισμό) την εγκαλούν επειδή δεν ανανεώνει τα αναλυτικά εργαλεία της και παραμένει προσκολλημένη σε θεωρητικούς που δεν έχουν να προσφέρουν τίποτε, κατά τη γνώμη τους, στην εποχή μας.

Κι όμως, παρά τα όσα δηλητηριώδη λένε, στους «παρωχημένους» αυτούς στοχαστές ανατρέχουν κάθε τόσο για να βρουν επιχειρήματα κατά της Αριστεράς. Στον Γκράμσι, για παράδειγμα, οφείλουμε τις οξυδερκείς επεξεργασίες για την έννοια της ηγεμονίας (ιδεολογική, πολιτική, ηθική) και αυτήν επικαλούνται κάθε φορά που καταγγέλλουν την Αριστερά ότι δεν είναι σοβαρή, ότι έχει πάρει διαζύγιο από τον ρεαλισμό, ότι προτιμά τη διαμαρτυρία από την ευθύνη της διακυβέρνησης, ότι είναι εγκλωβισμένη σε μια αντίληψη σεχταρισμού, ότι υποτιμά την ανάγκη της συναίνεσης ευρύτερων τμημάτων του πληθυσμού γύρω από τις πολιτικές της, ότι καθοδηγείται από τη λογική της εφόδου για την κατάληψη της εξουσίας.

Στη Ρόζα Λούξεμπουργκ παραπέμπουν για να αποδείξουν ότι ο «υπαρκτός σοσιαλισμός», τον οποίο για ευνόητους λόγους χρεώνουν στη σύνολη Αριστερά προκειμένου να δυσφημιστεί προκαταβολικά οποιαδήποτε απόπειρα κοινωνικής αλλαγής, ήταν ένα αποτυχημένο και καταστροφικό κοινωνικό μοντέλο. Σωστά, αφού αυτή πρώτη είχε προειδοποιήσει τους Λένιν και Τρότσκι ότι το σύστημα που έχτιζαν στη Ρωσία δεν είχε καμία σχέση με τον σοσιαλισμό. Ηταν, όπως έλεγε, η δικτατορία μιας κλίκας γραφειοκρατών γιατί «χωρίς γενικές εκλογές, απεριόριστη ελευθερία του Τύπου και των συγκεντρώσεων, ελεύθερη πάλη των ιδεών, η ζωή ξεψυχάει μέσα σ’ όλους τους δημόσιους θεσμούς, γίνεται μια ζωή επιφανειακή, όπου η γραφειοκρατία μένει το μόνο ενεργό στοιχείο. Από τον νόμο αυτόν κανένας δεν μπορεί να ξεφύγει».

Αλήθεια, πόσο ανεπίκαιρες και παλιομοδίτικες είναι οι αναλύσεις του Πουλαντζά για το κράτος, τις κοινωνικές τάξεις, τον σύγχρονο καπιταλισμό, τον ρόλο των μικροαστικών στρωμάτων, το θέμα των πολιτικών συμμαχιών; Τη φράση του ότι «ο σοσιαλισμός θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα είναι σοσιαλισμός» επιστρατεύουν διαρκώς για να «στριμώξουν» την Αριστερά, υποστηρίζοντας ότι, επί της ουσίας και παρά τα όσα προπαγανδίζει, δεν έχει διαρρήξει τις σχέσεις της με τον ολοκληρωτισμό.

Οι ικανότεροι από τους αντιπάλους της Αριστεράς καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι για να μην ανατραπούν οι σταθερές του συναινετικού δικομματισμού πρέπει να πληγεί η Αριστερά στο πεδίο όπου είναι ισχυρή, εκεί που ηγεμονεύει, δηλαδή στο πεδίο των ιδεών και της ηθικής.

-Εντάσσοντάς την στο κάδρο των υπευθύνων για το «φιάσκο της μεταπολίτευσης» και τη χρεοκοπία της χώρας («όλοι μαζί τα φάγαμε») θέλουν να της αφαιρέσουν το ηθικό πλεονέκτημα.

-Παρουσιάζοντάς την ως δύναμη που ερωτοτροπεί με τη βία, τον εξτρεμισμό και τη δημαγωγία, επιδιώκουν να φοβίσουν τη μεγάλη μάζα των πολιτών.

-Εμφανίζοντάς την ως «παλαβή» που αν επικρατήσει θα βάλει τη χώρα σε περιπέτειες, ποντάρουν στην ανασφάλεια του μικροαστού ο οποίος έχει ακόμη κάτι να χάσει και δεν πρέπει να διακινδυνεύσει.

-Βάζοντας πλάτη για να δημιουργηθεί ένα μεγάλο κόμμα κεντρώου προσανατολισμού με τη συμμετοχή της Ν.Δ., των υπολειμμάτων του ΠΑΣΟΚ, διαφόρων αλεξιπτωτιστών, ίσως και ενός τμήματος της λεγόμενης «κυβερνώσας Αριστεράς», θέλουν να δυναμιτίσουν την προσπάθεια αναζήτησης πολιτικών συνομιλητών.