«Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία επικαλούνται το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας, με τη διαφορά όμως ότι εμείς το έχουμε υπογράψει, ενώ η απέναντι πλευρά το επικαλείται χωρίς να το έχει υπογράψει»

Του Βασίλη Γεώργα – Τάσος Τσακίρογλου

Με την ανάδειξη των αμφισβητήσεων της ελληνικής κυριαρχίας από την Τουρκία σε ευρωπαϊκό ζήτημα και τη σύναψη ευρύτερων συμμαχιών στην περιοχή επιχειρεί η ελληνική κυβέρνηση να «διεθνοποιήσει» τις διαφορές που έχει με την Αγκυρα στο θέμα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.

Στην πρώτη του δημόσια τοποθέτηση μετά τη ρηματική διακοίνωση της Αθήνας στον ΟΗΕ για τις έρευνες της Τουρκίας σε οικόπεδα εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νοτίως της Ρόδου, ο Αντώνης Σαμαράς έστειλε χθες διπλό μήνυμα με αποδέκτες τόσο την Ευρωπαϊκή Ενωση όσο και την τουρκική κυβέρνηση.

«Nότα» της Αθήνας

Δέκα ημέρες πριν από την επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη για τη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας και εν αναμονή της απάντησης της Αγκυρας στη ρηματική διακοίνωση της Αθήνας με δική της «νότα», ο Αντώνης Σαμαράς έθεσε ευθέως θέμα σεβασμού του διεθνούς δικαίου από την τουρκική κυβέρνηση.

«Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία επικαλούνται το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας, με τη διαφορά όμως ότι εμείς το έχουμε υπογράψει, ενώ η απέναντι πλευρά το επικαλείται χωρίς να το έχει υπογράψει». Σε κάθε περίπτωση, όπως είπε, οι δύο χώρες επιθυμούν να λύσουν τις διαφορές τους ειρηνικά και φιλικά και αυτό είναι πολύ θετικό.

Από το βήμα του ενεργειακού συνεδρίου της International Herald Tribune ο πρωθυπουργός ζήτησε παράλληλα, εμμέσως πλην σαφώς, από τους Ευρωπαίους να υποστηρίξουν τα συμφέροντα της Αθήνας στο θέμα της υφαλοκρηπίδας και της έρευνας υδρογονανθράκων, προβάλλοντας μεταξύ άλλων την άποψη ότι «οποιαδήποτε χώρα-μέλος συμβάλλει στη διαφοροποίηση πηγών και στην ανακάλυψη νέων πηγών, ενισχύει την Ευρώπη συνολικά».

Στο ίδιο μήκος κύματος σημείωσε ότι η Ελλάδα «κάθεται κυριολεκτικά πάνω στους κύριους δρόμους ανεφοδιασμού ολόκληρης της Ευρώπης σε πετρέλαιο και της Νότιας Ευρώπης σε φυσικό αέριο». Δεν παρέλειψε να προεξοφλήσει και τον μελλοντικό ρόλο της Ελλάδας ως παραγωγού χώρας πετρελαίου και φυσικού αερίου λέγοντας χαρακτηριστικά πως «φημολογείται με υψηλό βαθμό βεβαιότητας ότι υπάρχουν αποθέματα και επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στη νοτιο-ανατολική Μεσόγειο».

Κατά τον πρωθυπουργό οι συμμαχίες είναι απαραίτητες, που όπως χαρακτηριστικά είπε αφορούν τους εταίρους μας, τους συμμάχους μας, τις χώρες προέλευσης των ενεργειακών πόρων που διακινούμε και όλους τους γείτονές μας.

Στην άλλη πλευρά

Στην «άλλη πλευρά» τώρα, στην Αγκυρα, σύμφωνα με την εφημερίδα «Ακσάμ», υπήρξε αιφνιδιασμός από την κίνηση της Αθήνας. «Ενώ έπνεε άνεμος φιλίας μεταξύ των δύο χωρών, με αμοιβαίες δηλώσεις αξιωματούχων, τα βήματα που έγιναν σιωπηρά από την Ελλάδα προκαλούν σοκ στην Αγκυρα» και τονίζεται ότι αυτή την εβδομάδα θα επιδοθεί «απαντητική νότα» στον ΟΗΕ.

Οσον αφορά το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας η εφημερίδα γράφει ότι οι δύο αντιπροσωπείες θα βιώσουν μια πρωτόγνωρη κατάσταση, αφού θα υπογραφούν μεν δέκα συμφωνίες «χαμηλής πολιτικής», αλλά το κλίμα θα είναι βαρύ. Μάλιστα ο τουρκικός Τύπος, επικαλούμενος διπλωματικές πηγές, σημειώνει ότι οι αντιρρήσεις στις ελληνικές θέσεις θα διαβιβαστούν στον Ελληνα πρωθυπουργό, ενώ επαναλαμβάνεται και η απειλή ότι τα βήματα της Ελλάδας θα πλήξουν τις εν εξελίξει διερευνητικές επαφές για την «επίλυση των αμοιβαίων προβλημάτων».

Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί στη γειτονική χώρα είναι και η επιμονή στη θεωρία των «γκρίζων ζωνών». Η βουλευτής του αντιπολιτευόμενου κόμματος CHP, Σενά Καλέλι, με επερώτησή της προς τον Αχμέτ Νταβούτογλου, ζητάει να μάθει εάν αληθεύουν οι πληροφορίες ότι «σε ορισμένα νησιά και νησίδες εντός των συνόρων της Τουρκίας μετέφερε η Ελλάδα στρατιώτες και ύψωσε την ελληνική σημαία». Προσδιορίζει μάλιστα ποια νησιά εννοεί: «Ποιο είναι το καθεστώς βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης αναφορικά με το Φαρμακονήσι, το Αγαθονήσι, τους Φούρνους, το “Νεργκιζτσίκ”, την Καλόλυμνο, το “Κετσί”, το “Σκαστζιλάρ”, το “Κοτσμπαπάμπα” και το “Αρντατζικ”;».

Εξελίξεις για την ΑΟΖ 

Οι εξελίξεις στο θέμα της ΑΟΖ επιταχύνθηκαν το τελευταίο διάστημα, καθώς η Τουρκία απέκτησε δύο νέα ερευνητικά πλοία, τα οποία της δίνουν αυτονομία σε σχέση με τρίτες χώρες, ενώ γνωρίζει ότι στην Ελλάδα οι έρευνες της PGS ολοκληρώνονται μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, ότι υπάρχει ενδιαφέρον από ξένους ομίλους να αποκτήσουν τα δεδομένα (Total, Statoil και Exxon) και ότι η επεξεργασία των σεισμικών δεδομένων θα ξεκινήσει τον επόμενο μήνα. Από την πλευρά της η Αθήνα, έχοντας δεδομένο το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για την εξόρυξη και αξιοποίηση των νέων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, επιχειρεί να εξασφαλίσει κρατικές και επιχειρηματικές συνέργειες (όπως με τη Γαλλία), προκειμένου να στηρίξει τις θέσεις της έναντι της Τουρκίας.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Λομπίστες και think tanks υπέρ τουρκικών συμφερόντων

Σε σκληρό «lobbying» υπέρ των τουρκικών συμφερόντων για τους διαδρόμους φυσικού αερίου της Ευρώπης επιδόθηκαν κατά τη διάρκεια του ενεργειακού συνεδρίου Αμερικανοί πρώην διπλωμάτες και στελέχη δεξαμενών σκέψης που κατάφεραν να σηκώσουν σκόνη με τις τοποθετήσεις τους.

Πολιτικά στελέχη αλλά και επιχειρηματίες που παρακολούθησαν τις ομιλίες έλεγαν ότι ασκείται πίεση εν αναμονή των αποφάσεων για την αποκρατικοποίηση ενεργειακών υποδομών (ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ, ΕΛ.ΠΕ.), τους διαγωνισμούς για τις έρευνες υδρογονανθράκων και τις υπό διαμόρφωση συμμαχίες για την όδευση των αγωγών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο Αζερμπαϊτζάν Μάθιου Μπράιζα και σήμερα στέλεχος τουρκικών εταιρειών πριμοδότησε τη μεταφορά του φυσικού αερίου από την Κύπρο και το Ισραήλ μέσω της Τουρκίας, και όχι με αγωγό προς την Ελλάδα. Για το αζέρικο αέριο, εκτίμησε ότι η Ε.Ε. και η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν θα επιλέξουν τον αγωγό «Nabbuco West» αντί του TAP που περνά από την Ελλάδα, σημειώνοντας ότι οι Αζέροι επιδιώκουν συμμαχίες για να υποστηρίξουν το θέμα του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ο Αμερικανός αναλυτής αναφέρθηκε και στην Gazprom που διεκδικεί τη ΔΕΠΑ, «συμβουλεύοντας» την Ελλάδα να πουλήσει τη ΔΕΠΑ σε κάποιον που δεν κινείται στη λογική του μονοπωλίου αν θέλει να αναβαθμίσει τη γεωπολιτική της θέση.

Στο ίδιο μήκος κύματος το στέλεχος του International Crisis Group, Χιουγκ Πόουπ, εκτίμησε ότι η λύση της μεταφοράς του κυπριακού αερίου μέσω Τουρκίας «κοστίζει μόλις 2 δισ. ευρώ, ενώ μέσω Ελλάδας το κόστος θα φτάσει τα 20 δισ. ευρώ». Οπως είπε, αν Ελλάδα και Τουρκία δεν συνεργαστούν ώστε να λυθεί το Κυπριακό, το φυσικό αέριο της Κύπρου δεν πρόκειται να αξιοποιηθεί πριν από το 2027, κάτι που σημαίνει ότι στο μεσοδιάστημα το Ισραήλ θα απευθυνθεί στην Τουρκία για την αξιοποίηση του αερίου του.

Από την πλευρά τους τόσο ο Ελληνας υφυπουργός Ενέργειας Ασημάκης Παπαγεωργίου όσο και ο Ιταλός γενικός γραμματέας του υπ. Ανάπτυξης Τζιλμπέρτο Ντιαλούτσι ανταπάντησαν ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση τηρεί ίσες αποστάσεις απέναντι στους δύο αγωγούς, ενώ ο διευθυντής της υπηρεσίας ενέργειας της Κύπρου Σόλων Κασσίνης είπε ότι προωθείται η κατασκευή τερματικού σταθμού στην Κύπρο, ενώ ο αγωγός προς Ελλάδα είναι συμπληρωματική λύση.

Ο πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα Αριέ Μέκελ υπεραμύνθηκε της ανάγκης τριμερούς συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, ενώ ο γραμματέας της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ και πρώην υφυπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης εκτίμησε ότι η Ελλάδα θα έχει έσοδα 150 δισ. ευρώ από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε βάθος 35ετίας.

Β.Γεώργας