Οι προσλήψεις στα δημόσια νοσοκομεία αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό των αναγκών. Γιατροί και νοσηλευτές βρίσκονται αντιμέτωποι με τεράστια κενά, γεγονός που σύμφωνα με επιστημονική έρευνα προκαλεί Burnout Syndrome

 

Της Ντάνι Βέργου

 

Την ώρα που γιατροί και νοσηλευτές στα δημόσια νοσοκομεία αποχωρούν μαζικά και η υποστελέχωση είναι μια επικίνδυνη πραγματικότητα, το υπουργείο Υγείας αποφασίζει να προσλάβει έναν αστείο αριθμό επικουρικού νοσηλευτικού και παραϊατρικού προσωπικού με δωδεκάμηνη θητεία.

 

Η χθεσινή απόφαση του υπουργού Υγείας περιλαμβάνει την πρόσληψη 777 ατόμων στα δημόσια νοσοκομεία για ένα χρόνο, την ώρα που τα κενά υπολογίζονται σε 22.000, σύμφωνα με την Ομοσπονδία των Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ). Η δωδεκάμηνη πρόσληψη, δε, σημαίνει ότι μετά από έναν χρόνο θα προκύπτουν τα ίδια και χειρότερα κενά αφού σε αυτά θα προστίθενται νέες συνταξιοδοτήσεις.

 

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ενώ οι ελλείψεις μόνο σε νοσηλευτές για το νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», σύμφωνα με τον πρόεδρο των εργαζομένων στο νοσοκομείο, καρδιολόγο Ηλία Σιώρα, είναι 450 άτομα, η αναλυτική λίστα των προσλήψεων που προτίθεται να κάνει το υπουργείο Υγείας προβλέπει για το συγκεκριμένο νοσοκομείο 22 άτομα νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό.

 

Μόνο το 2012 τα απολογιστικά στοιχεία του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης δείχνουν 4.285 αποχωρήσεις από το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ), μόλις 153 προσλήψεις και 29 μετακινήσεις από άλλους οργανισμούς. Ελλείψεις δηλαδή 4.013 ατόμων. Ο ίδιος ο υπουργός Υγείας σε έγγραφό του προς το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης μιλάει για 1.453 αποχωρήσεις γιατρών την τελευταία διετία – 750 για το 2011 και 703 για το 2012. Εν τω μεταξύ εκκρεμούν 2.353 αιτήσεις στα Συμβούλια Επιλογής γιατρών. Η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ) μετρά τα κενά σε 6.000.

 

«Την επόμενη πενταετία θα αποχωρήσει από το Εθνικό Σύστημα Υγείας το 70% των υπηρετούντων γιατρών», επισήμανε ο επί πολλά έτη πρόεδρος της ΟΕΝΓΕ, νυν διοικητής του νοσοκομείου «Ερυθρός Σταυρός», Βασίλης Λαοπόδης, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην προσυνεδριακή επιστημονική ημερίδα για την Υγεία, του ΠΑΣΟΚ, την περασμένη Κυριακή, και πρόσθεσε ότι καταγράφεται «ασυνέχεια στην εκπαίδευση και στην επιστημονική γνώση».

 

Την ίδια στιγμή η σημαντική υποστελέχωση των νοσηλευτικών μονάδων έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία τόσο των εργαζομένων σε αυτές όσο και των ασθενών. Κάθε ένας νοσηλευτής που λείπει θέτει σε κίνδυνο την ψυχική υγεία όσων μένουν πίσω και ακόμα περισσότερο τη ζωή των ασθενών. Η έλλειψη κάθε νοσηλευτή σημαίνει για τον ασθενή την αύξηση της πιθανότητας να πεθάνει (θνητότητας) κατά 7% και για τον νοσηλευτή την αύξηση της πιθανότητας ανάπτυξης συνδρόμου εργασιακής εξουθένωσης (burnout) κατά 15%. Τα παραπάνω, μεταξύ άλλων, καταδεικνύει η νέα εργασία με θέμα το «Σύνδρομο Εργασιακής Εξουθένωσης – Burnout Syndrome (B.U.S)» που παρουσίασε ο καρδιολόγος Ηλίας Σιώρας την περασμένη Πέμπτη στο ετήσιο σεμινάριο που οργανώνει το νοσοκομείο «Ευαγγελισμός».

 

Οι ελλείψεις, σημειώνεται στην έρευνα, οδηγούν σε εντατικοποίηση της εργασίας όσων μένουν πίσω και στην εισαγωγή ελαστικών σχέσεων εργασίας όπως οι προσλήψεις που ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας με προσωπικό δωδεκάμηνης θητείας. Ενας στους τέσσερις γιατρούς και ένας στους τρεις ειδικευόμενους υποφέρει από εργασιακή εξουθένωση, σύμφωνα με έρευνα του Εργαστηρίου Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έρευνα. Το ίδιο ισχύει και για έναν στους τρεις φοιτητές της Ιατρικής, έναν στους τρεις νοσηλευτές και έναν στους τρεις εργαζόμενους στο Εθνικό Κέντρο Αμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ). Ειδικότερα, σημειώνεται, ειδικευόμενοι και νοσηλευτές εμφανίζουν αποπροσωποποίηση και κυνισμό που συχνά αγγίζει τα όρια της αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς.

 

Το σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης έχει ιδιαιτέρως βλαβερές επιπτώσεις: χρήση αλκοόλ και ηρεμιστικών από γιατρούς, χρήση βίας στα νοσοκομεία, ιατρικά λάθη, παχυσαρκία, κατάθλιψη, ψυχοσωματικές παθήσεις καθώς και καρδιαγγειακές παθήσεις. Πλήττει κυρίως νέα άτομα -35 έως 45 ετών- καθώς και όσους έχουν μεγαλύτερο ενθουσιασμό για τη δουλειά τους.

 

Οι μελέτες για την εργασιακή εξουθένωση πολλαπλασιάζονται ανά τον κόσμο τόσο στους υγειονομικούς όσο και σε άλλους κλάδους. Στη χώρα μας όμως «έχουν γίνει ελάχιστες με περιορισμένο αριθμό εργαζομένων», γεγονός που ο Η. Σιώρας εξηγεί λόγω της «τάσης να αποδίδεται η εργασιακή εξουθένωση στον τύπο της προσωπικότητας και όχι στις συνθήκες εργασίας». Αντίληψη που, σύμφωνα με τον ίδιο, «ενισχύεται με την παντελή έλλειψη γιατρών εργασίας τουλάχιστον σε μεγάλους εργασιακούς χώρους. Η ανάγκη σε γιατρούς εργασίας στη χώρα μας ξεπερνά τις 2.000, ενώ αυτή τη στιγμή οι υπάρχοντες ξεπερνούν μόλις τους 100».

 

………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

Στα όρια συναισθηματικής αποστράγγισης

 

Ο κλάδος που πλήττεται περισσότερο από το σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης είναι αυτός των υγειονομικών και ειδικότερα: ειδικευόμενοι γιατροί, νοσηλευτές Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και επειγόντων, οικογενειακοί γιατροί, προσωπικό του ΕΚΑΒ και νοσηλευτές απλών νοσηλευτικών τμημάτων, σύμφωνα με τη μελέτη.

 

Η εργασιακή εξουθένωση στους υγειονομικούς εκδηλώνεται με τα παρακάτω «συμπτώματα»:

 

1. Συναισθηματική εξουθένωση που προκαλείται από τη συχνή και έντονη επαφή με άτομα που υποφέρουν, με αποτέλεσμα τη συναισθηματική αποστράγγιση, την κούραση, τη νευρικότητα.

 

2. Αποπροσωποποίηση που εκφράζεται με αποστασιοποίηση, αδράνεια, αρνητική στάση προς τους ασθενείς, απουσία ενδιαφέροντος για την εργασία τους.

 

3. Απουσία επαγγελματικών επιτευγμάτων, που με την πάροδο του χρόνου γίνεται απογοήτευση, έλλειψη επαγγελματικής ικανοποίησης.

 

Για την εμφάνιση των παραπάνω «συμπτωμάτων» ενοχοποιούνται οι χαμηλές αμοιβές, η εντατικοποίηση της εργασίας, ο αυξημένος όγκος εργασίας, η αβεβαιότητα για τη μελλοντική εργασία, ο προοδευτικά μειούμενος αριθμός προσωπικού.

 

Ντα.Β.