Νέα πρωτοβουλία της δραστήριας οργάνωσης MONUMENTA
Νεοκλασικά αρχοντικά, πολυκατοικίες τού Μεσοπολέμου, ακόμα και δείγματα λαϊκής κατοικίας θα καταγραφούν με στόχο φυσικά να αναδειχθεί ο πλούτος τους, αλλά και να διασωθούν οριστικά και αμετάκλητα
Της Χαράς Τζαναβάρα
Πρόγραμμα καταγραφής, αλλά και ανάδειξης του αρχιτεκτονικού πλούτου της περιόδου 1830-1940 ξεκινά σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Χανιά, Πάτρα, Βόλο και σε άλλα αστικά κέντρα. Νεοκλασικά αρχοντικά, πολυκατοικίες του Μεσοπολέμου, αλλά και δείγματα λαϊκής κατοικίας έχουν θέση σε αυτή την ηλεκτρονική αρχιτεκτονική εγκυκλοπαίδεια, που φιλοδοξεί να συγκεντρώσει όχι μόνον τις καταγραφές που έχουν γίνει, κυρίως από καθηγητές του Πολυτεχνείου, αλλά και να προσθέσει νέες σελίδες με ενδιαφέροντα κτίρια χωρίς «ταυτότητα», για τα οποία δεν έχουν διασωθεί τα ονόματα των μελετητών και κατασκευαστών τους.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του «ροζ» κτιρίου απέναντι από το «Χίλτον», λαμπρό δείγμα του ύστερου νεοκλασικισμού με τα δίδυμα αγάλματα των Ηρακλέων στην είσοδο, που είναι αγνώστου… πατρός, αφού οι γνώμες ειδικών διίστανται ανάμεσα σε καταξιωμένους δημιουργούς των αρχών του 20ού αιώνα.
Τα πιο πολλά, με αποφάσεις των συναρμόδιων υπουργείων Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, έχουν ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας, αυτό όμως δεν αρκεί για να τα θωρακίσει από την εγκατάλειψη και τη φθορά του χρόνου. Τα αρνητικά παραδείγματα είναι πολλά, ακόμα και στην καρδιά της πρωτεύουσας.
Η πρωτοβουλία ανήκει στη μη κερδοσκοπική οργάνωση MONUMENTA, που δημιουργήθηκε το 2006 από αρχαιολόγους και αρχιτέκτονες για τη διάσωση των λίγων κτιρίων, τα οποία κατάφεραν να διασωθούν από τον οδοστρωτήρα της αντιπαροχής. Τελευταίο επίτευγμά της η απόφαση του Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων για τον κινηματογράφο «Αστρον» στους Αμπελόκηπους, αποτέλεσμα καμπάνιας της οργάνωσης που συγκέντρωσε χιλιάδες υπογραφές.
Η νέα σελίδα θα είχε μείνει μόνον στα όνειρά τους αν δεν υπήρχε η οικονομική ενίσχυση του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». «Στόχος της νέας προσπάθειας, που θα διαρκέσει δύο χρόνια, δεν είναι μόνον η καταγραφή. Θα εντάξουμε τα πιο ενδιαφέροντα κτίρια σε εκπαιδευτικά προγράμματα, ημερίδες και κυρίως ξεναγήσεις», μας εξηγεί η αρχαιολόγος Ειρήνη Γρατσία. Μαζί με τον συνάδελφό της Στ. Λεκάκη και τους αρχιτέκτονες Γ. Γκουμοπούλου, Γ. Νίνο, Φ. Μπέλου και Ζ. Πιττακίδη, απαρτίζουν την ερευνητική συντονιστική ομάδα. Οι αρχιτεκτονικοί περίπατοι είναι κάτι που λείπει από την Αθήνα, αλλά περιλαμβάνονται στα must για επισκέπτες στο Παρίσι, τη Ρώμη, τη Βουδαπέστη, το Λονδίνο, τη Βαρκελώνη…
Την επιστημονική ομάδα συγκροτούν οι καθηγητές του Πολυτεχνείου Ελένη Μαΐστρου και Παναγιώτης Τουρνικιώτης, ο καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής Βόλου Γ. Τζιρτζιλάκης και πολεοδόμος-αρχιτέκτονας Α. Συμεών, στέλεχος του περίφημου γραφείου Δοξιάδη.
«Θα βασιστούμε στην εθελοντική προσφορά, όπως σε όλες τις έως τώρα καμπάνιες μας», επισημαίνει η Ειρήνη Γρατσία. Ετοιμάζεται ιστοσελίδα με Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα (ΛΑΚ), που θα συγκεντρώνει το υλικό και θα είναι ελεύθερα προσβάσιμο σε κάθε ενδιαφερόμενο. Προβλέπονται να δημιουργηθούν επίσης μικρές ομάδες έρευνας που θα κάνουν επί τόπου συλλογή στοιχείων.
INFO: Πληροφορίες στα τηλέφωνα 213-0023342 και 6973-308857, καθώς και στο [email protected].
