Με ρυθμούς χελώνας προχωράει το μεγαλεπήβολο πρόγραμμα κτηματογράφηση, ενώ πάνω από 5 εκατ. ιδιοκτήτες επιβαρύνονται με 35 € για κάθε μεταβίβαση

Της Χαράς Τζαναβάρα

Πάνω από 5 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων σε 74 μεγάλους δήμους της χώρας υποχρεώνονται να ξαναπληρώνουν «κτηματόσημο» 35 ευρώ σε κάθε μεταβίβαση (αγοραπωλησία, γονική παροχή κ.λπ.), γιατί δεν έχει προχωρήσει το Κτηματολόγιο, για το οποίο όμως έχουν πληρώσει από το 2008.

Την ίδια ταλαιπωρία υφίστανται -και μάλιστα χωρίς προοπτική αλλαγής σε εύλογο χρονικό διάστημα- οι περίπου 1,3 εκατ. ιδιοκτήτες στον δήμο της Αθήνας. Με πρόχειρους υπολογισμούς έχουν ήδη πληρώσει σε «κτηματόσημα» πάνω από 42 εκατ. ευρώ, αλλά σε κάθε μεταβολή του καθεστώτος του ακινήτου τους καλούνται να ξαναπληρώσουν. Για παράδειγμα, ένας ηλικιωμένος δήλωσε ένα ακίνητο 60 τετραγωνικών το 2008 και πλήρωσε στο Κτηματολόγιο 35 ευρώ. Πεθαίνοντας χωρίς να αφήσει διαθήκη, τον κληρονομούν η σύζυγος και τα δύο παιδιά του, που πρέπει να καταβάλουν 105 ευρώ (35 ευρώ ο καθένας), ενώ αν είχε ολοκληρωθεί το Κτηματολόγιο θα πλήρωναν μόνον για τα συμβολαιογραφικά και τον οφειλόμενο φόρο.

Το μεγαλεπήβολο πρόγραμμα κτηματογράφησης σε 107 δήμους είχε ξεκινήσει το 2008. Στην πρώτη φάση, που είχε χρηματοδοτηθεί από κοινοτικούς πόρους, είχαν υποβληθεί 6,7 εκατ. δηλώσεις και είχαν εισπραχθεί περίπου 240 εκατ. ευρώ ώστε να χρηματοδοτηθεί το επόμενο βήμα που αφορά τη δημιουργία του Κτηματολογίου. Σχεδόν πέντε χρόνια μετά, η επόμενη φάση έχει προχωρήσει μόνον σε 33, κατά κανόνα μικρότερους δήμους, στους οποίους έχουν δηλωθεί περίπου 1,6 εκατ. δικαιώματα. Με ρυθμούς χελώνας προχωρούν άλλα δύο προγράμματα, που ξεκίνησαν πριν από ένα χρόνο και αφορούν νομούς της βόρειας Ελλάδας και τις σημαντικότερες τουριστικές περιοχές της χώρας. Ολα δείχνουν ότι το μεγαλύτερο από τα μεγάλα έργα οδηγείται σε αδιέξοδο, παρόλο που αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση της χώρας με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2020. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις αναμένεται να δοθεί πενταετής παράταση.

Οι δικαστικές διαμάχες μεταξύ των υποψηφίων αναδόχων, αλλά και οι ανεπαρκείς πρωτοβουλίες των αρμοδίων φορέων είναι οι βασικές αιτίες των καθυστερήσεων. Την περασμένη εβδομάδα, μάλιστα, η διοίκηση της κρατικής εταιρείας «Κτηματολόγιο ΑΕ» αποφάσισε στην ουσία να ακυρώσει τον διαγωνισμό για την περίπτωση της Αθήνας. Θα χρειαστεί να γίνει νέα προκήρυξη, ενώ υπάρχει το ενδεχόμενο να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους δύο ομίλους που είχαν πάρει μέρος στον αρχικό διαγωνισμό και όλα αυτά τα χρόνια κονταροχτυπήθηκαν στα δικαστήρια. Είναι το αποκορύφωμα της γραφειοκρατίας, αφού για τη συγκεκριμένη απόφαση:

*Χρειάστηκαν 160 ημέρες για να ελεγχθούν τα δικαιολογητικά και άλλες 387 ημέρες για να εξεταστούν οι προσφορές.

*Διατέθηκαν 269 ημέρες στην εκδίκαση των ενστάσεων, που τελικά οδήγησαν σε συμπέρασμα αντίθετο από αυτό της απόφασης του ΣτΕ.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος, που εποπτεύει το Κτηματολόγιο, έχει ετοιμάσει νομοσχέδιο για να ξεπεραστούν προβλήματα που έχουν ανακύψει τα τελευταία χρόνια. Προς το παρόν όμως υπάρχει πλήρης στασιμότητα ενόψει ανασχηματισμού της κυβέρνησης, κατά τον οποίο αναμένονται αλλαγές στην ηγεσία του υπουργείου. Παράλληλα, με τη βοήθεια ομάδας τεχνοκρατών, προωθούνται αλλαγές στις αρμόδιες υπηρεσίες και θεωρείται βέβαιη η συγχώνευση της «Κτηματολόγιο ΑΕ» με τον Οργανισμό Κτηματογραφήσεων και Χαρτογραφήσεων (ΟΚΧΕ), σε συνδυασμό με τη συγκρότηση γραμματείας Κτηματολογίου στο ΥΠΕΚΑ.

Το νέο σχήμα θα αναλάβει και τους δασικούς χάρτες, που σήμερα έχουν ανατεθεί στις δασικές υπηρεσίες των περιφερειών αλλά προχωρούν με ρυθμούς χελώνας. Θα έχει υπό την εποπτεία του τα σημερινά υποθηκοφυλακεία, που σήμερα ανήκουν στην αρμοδιότητα του υπουργείου Δικαιοσύνης και σταδιακά θα μετεξελιχθούν σε γραφεία Κτηματολογίου.