Του Δημήτρη Αγγελίδη
Την πλήρη αποτυχία των ελληνικών δικαστικών και αστυνομικών υπηρεσιών να αντιμετωπίσουν τις συνεχιζόμενες ρατσιστικές επιθέσεις εναντίον μεταναστών και αιτούντων άσυλο διαπιστώνει εκ νέου η διεθνής οργάνωση Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch), που βρέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην Αθήνα.
Η οργάνωση είχε δημοσιεύσει τον Ιούλιο έκθεση–καταπέλτη, στην οποία επισήμαινε την έξαρση της ξενοφοβικής βίας και των εγκλημάτων μίσους στην Ελλάδα και καλούσε τις αρχές να πάρουν επειγόντως μέτρα.
Αυτή τη φορά, αντιπροσωπεία της οργάνωσης ήρθε στην Ελλάδα για να διερευνήσει την εξέλιξη της κατάστασης και συναντήθηκε με υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη, με εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ και στελέχη του ΠΑΣΟΚ, ενώ κατέθεσε και στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Το αποτέλεσμα; Μηδέν εις το πηλίκον.
Η Τζούντιθ Σάντερλαντ, ερευνήτρια της οργάνωσης για τη Δυτική Ευρώπη και συντάκτης της έκθεσης «Μίσος στους δρόμους: ξενοφοβική βία στην Ελλάδα», επισημαίνει στην «Εφ.Συν.» την έντονη ανησυχία της για το κύμα ρατσιστικής βίας και παρατηρεί ότι «εξακολουθεί να λαμβάνει χώρα στην Ελλάδα ένας τρομερά ανησυχητικός αριθμός επιθέσεων σε τακτική βάση».
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα μόνα θετικά που εντοπίζει η οργάνωση είναι πως η κυβέρνηση αναγνώρισε «επιτέλους» τη σοβαρότητα του θέματος και πως υπήρξε υψηλόβαθμος συντονισμός για την αντιμετώπιση της ξενοφοβικής βίας.
Ως προς τις πρόσφατες εξαγγελίες του υπουργού Προστασίας του Πολίτη για τη δημιουργία ειδικών υπηρεσιών αντιμετώπισης ρατσιστικής βίας, η οργάνωση προτίθεται να διατυπώσει προτάσεις ώστε να γίνουν πραγματικά αποτελεσματικά αυτά τα σώματα.
Στην ουσία του θέματος, η κ. Σάντερλαντ διαπιστώνει την αποτυχία των κρατικών υπηρεσιών ακόμη και να έχουν ικανοποιητική εικόνα για το μέγεθος του προβλήματος, αν δεν διαστρεβλώνουν οι ίδιες την εικόνα, καθώς επισημαίνει πως «πάρα πολλά θύματα δεν αναφέρουν τις επιθέσεις στην Αστυνομία και δεν προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη για πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων η έλλειψη εμπιστοσύνης ή ακόμα και ο φόβος για τα περαιτέρω».
Εκφράζει επίσης τον προβληματισμό της, και μάλιστα με μεγάλη έμφαση στη μακρά συνομιλία που είχαμε μαζί της, για την απουσία ξεκάθαρης στρατηγικής για την αντιμετώπιση των ρατσιστικών επιθέσεων, δεδομένου ότι οι περισσότερες από αυτές παρουσιάζουν κοινά γνωρίσματα, όπως η ενδυμασία των δραστών και οι τόποι των εγκλημάτων.
Για τις καταγγελίες που έχουν ακουστεί σχετικά με τις σχέσεις των Σωμάτων Ασφαλείας με τη Χρυσή Αυγή, η κ. Σάντερλαντ μιλά για «σοβαρή κατηγορία» που απαιτεί ανάλογα σοβαρή έρευνα από τις αρμόδιες αρχές.
«Υπάρχουν πολλές τέτοιες καταγγελίες και η ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. πρέπει να τις λάβει σοβαρά υπόψη και να διεξαγάγει αμερόληπτη και ανεξάρτητη έρευνα που θα στοχεύει στην αποκάλυψη εγκληματικής ευθύνης, αν υπάρχει», όπως λέει.
Επισημαίνει ακόμη ότι δεν έχει υπάρξει καμία καταδίκη για εγκλήματα μίσους από το 2008 που θεσπίστηκε ο νόμος για τα ρατσιστικά εγκλήματα και διαπιστώνει αφενός την έλλειψη κατάλληλης εκπαίδευσης της αστυνομίας και των εισαγγελικών και δικαστικών αρχών στην αντιμετώπιση τέτοιων εγκλημάτων και αφετέρου άγνοια των αρχών και των πολιτών για τη σχετική νομοθεσία.
Για την αντιμετώπιση αυτών των ελλείψεων, συστήνει να θεσπιστεί και να εφαρμοστεί η μέγιστη προβλεπόμενη ποινή για εγκλήματα στο κίνητρο των οποίων περιλαμβάνεται το ρατσιστικό μίσος, όπως επίσης να διευρυνθεί η σχετική νομοθεσία ώστε να προστατεύει περισσότερες ομάδες πολιτών.
Τέλος, απευθύνει έκκληση στην Ευρώπη να αναλάβει τις δικές της ευθύνες. «Πρόκειται για πρόβλημα της Ευρώπης, όχι μόνο της Ελλάδας», λέει. «Η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη χωριστά πρέπει να δείξουν την αλληλεγγύη τους στην Ελλάδα και να τη βοηθήσουν να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα, παρέχοντας κατάλληλη τεχνική και οικονομική βοήθεια».
