Του Βασίλη Γεώργα
Σε λοκομοτίβα της καλπάζουσας ανεργίας και των ευέλικτων μορφών απασχόλησης στη χώρα μας αναδεικνύεται πλέον ο χειμαζόμενος από την ύφεση κλάδος του ελληνικού εμπορίου.
Οσοι εργοδότες δεν βάζουν λουκέτο στις επιχειρήσεις τους, με το ένα χέρι προχωρούν σε αθρόες απολύσεις προσωπικού για να αντιμετωπίσουν την κρίση και με το άλλο εφαρμόζουν εκτεταμένες πολιτικές προσωρινής απασχόλησης και ελαστικών ωραρίων.
Από τις 363.000 θέσεις εργασίας που χάθηκαν στην ελληνική οικονομία μεταξύ δεύτερου τριμήνου 2011 και δεύτερου τριμήνου 2012, το 26% ή περίπου 93.500 θέσεις «καταστράφηκαν» από το λιανικό και χονδρικό εμπόριο και τον κλάδο του αυτοκινήτου.
Το ποσοστό αυτό είναι το μεγαλύτερο που καταγράφεται στο σύνολο της οικονομίας, ενώ ακολουθούν μεταξύ άλλων η μεταποίηση με 14% αλλά και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας με 10% (περίπου 36.000 εργαζόμενοι στο Δημόσιο).
Η δυναμική που καταγράφεται στην απώλεια θέσεων εργασίας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα δείχνει μάλιστα εντεινόμενη, δεδομένου ότι ο ρυθμός μείωσης ήταν μηδενικός μέχρι και πέρυσι ενώ φέτος έχει εκτιναχθεί στο 11,5% λόγω της απομάκρυνσης υπαλλήλων αορίστου χρόνου.
Για πρώτη φορά εδώ και 14 χρόνια οι θέσεις απασχόλησης στο εμπόριο υποχώρησαν το 2012 στις 673.400 (17,9% της συνολικής απασχόλησης), ενώ ο ρυθμός μείωσης των θέσεων εργασίας στο εμπόριο εκτοξεύτηκε από το -3,6% που ήταν το 2011 στο -12,1% φέτος.
Οι μισθωτοί πλήρωσαν το ακριβότερο τίμημα, καθώς κυρίως οι απολύσεις και δευτερευόντως τα «λουκέτα» καταστημάτων έστειλαν στην ανεργία περισσότερους από 50.000 υπαλλήλους και άλλους 15.500 εργαζομένους ως βοηθητικό προσωπικό στις επιχειρήσεις. Ο αριθμός των εργοδοτών μειώθηκε σε 68.265 από 86.077, ενώ οι αυτοαπασχολούμενοι σε 187.916 από 198.497.
Οκτώ στους δέκα άνδρες και 6 στις 10 γυναίκες που έχασαν τη δουλειά τους φέτος στον εμπορικό τομέα είναι κάτω των 40 ετών, κάτι που σημαίνει ότι η οικονομία έχασε και εξακολουθεί να χάνει το πιο δυναμικό και δημιουργικό τμήμα των εργαζομένων της.
Σε σχέση με το 2011 το ποσοστό της μερικής απασχόλησης αυξήθηκε φέτος στο 7,3% έναντι 5,6% που ήταν πέρυσι, ενώ μειώθηκε σε 4,7% από 7,3%το ποσοστό των μισθωτών που απασχολούνται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.
Οι προβλέψεις για το 2013 σε ό,τι αφορά την απασχόληση είναι ακόμη πιο ζοφερές από την τρέχουσα πραγματικότητα.
Ακόμη και αν 9 στις 10 μεγάλες επιχειρήσεις (Α.Ε. και ΕΠΕ) και 8 στις 19 μικρότερες (Ε.Ε. και Ο.Ε.) θεωρούν απίθανο να οδηγηθούν πλέον σε λουκέτο, εντούτοις το 30% εκτιμούν ότι θα μειώσουν κι άλλο το προσωπικό τους ως λύση για να εξοικονομήσουν δαπάνες.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση για το ελληνικό εμπόριο, περίπου 63.000 επιχειρήσεις βρίσκονται σήμερα «στο κόκκινο», καθώς αντιμετωπίζουν οξυμμένα προβλήματα ρευστότητας που απειλούν τη βιώσιμη λειτουργία τους.
Ενδεικτικό είναι πως το 90% των εμπορικών επιχειρήσεων δεν έκαναν καμία επένδυση κατά την τελευταία τριετία 2010-2012 καθώς δεν είχαν πρόσβαση σε κεφάλαια, ενώ για το μέλλον 4 στις 10 επιχειρήσεις αναμένουν σημαντική επιδείνωση της κατάστασης εντός του 2013.
