Το ΜοΜa αποθεώνει αλλά και συστήνει στις ΗΠΑ το έργο τού Ανρί Λαμπρούστ (1801-1875)
Και μόνο την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας να είχε σχεδιάσει, το έργο του θα είχε μείνει ως ορόσημο στην ιστορία τής αρχιτεκτονικής
Της Αγνής Κατσιούλα
Ξεκίνησε στις 10 του Μάρτη στο ΜοΜΑ της Νέας Υόρκης η μαγευτική έκθεση Henri Labrouste: Structure Brought to Light, αφιερωμένη στον πρωτοπόρο Γάλλο αρχιτέκτονα και τα έργα του. Ερχεται να ρίξει φως στην περίοδο των μέσων του 19ου αιώνα και στην επίδραση του Λαμπρούστ στον χώρο, τα υλικά, τη φωτεινότητα, τις μεγάλες κατασκευές και τις τεράστιες αίθουσες συγκέντρωσης πολλών ανθρώπων. Θα διαρκέσει μέχρι τις 24 Ιούνη και είναι η πρώτη ατομική έκθεση του έργου του στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το έργο του Λαμπρούστ θεωρείται ορόσημο στην εξέλιξη της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1801 στο Παρίσι. Σπούδασε αρχιτεκτονική στη Σχολή Καλών Τεχνών (École des Beaux Arts). Κατόπιν διέμεινε για έξι χρόνια στην πρωτεύουσα της Ιταλίας, όπου το 1824 κέρδισε το βραβείο της Ρώμης και έφερε επανάσταση στις αρχιτεκτονικές θεωρίες της εποχής. Επέστρεψε στη Γαλλία όπου και μεγαλούργησε στις μεγάλες κατασκευές, μέχρι τον θάνατό του το 1875.
Η έκθεση στο ΜοΜΑ περιλαμβάνει πάνω από 200 έργα, υδατογραφίες, πρωτότυπα απλά σχέδια, φωτογραφίες, διαφάνειες, μακέτες και πρωτότυπα αρχιτεκτονικά σχέδια. Διαιρείται σε τρία τμήματα που καλύπτουν τις διαφορετικές περιόδους στην καριέρα του Λαμπρούστ.
Το πρώτο μέρος καλύπτει την περίοδο 1818-1838 και εντοπίζει τη φιλοσοφία του Λαμπρούστ στην αρχιτεκτονική πρακτική από την αρχαία Ρώμη μέχρι το σύγχρονο Παρίσι. Αναπτύσσει τις αντιλήψεις του για την αρχιτεκτονική ως μια συσσώρευση των ιστοριών που ακολουθήθηκε στην εξέλιξη της κοινωνίας. Εχθρός των ατελών μορφών και των άχρηστων διακοσμήσεων, ο Λαμπρούστ έστρεψε το ενδιαφέρον του κυρίως στον αρχιτεκτονικό συνδυασμό κατασκευής και διακόσμησης.
Το δεύτερο και πιο εντυπωσιακό τμήμα της έκθεσης καλύπτει τα κύρια αρχιτεκτονικά έργα της καριέρας του μέσα από σχέδια, αναλυτικά μοντέλα και φωτογραφίες. Εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο ο Λαμπρούστ προσέγγισε τους χώρους όπου γίνονται δημόσιες εκδηλώσεις και συναθροίσεις. Παρακολουθούμε έκθαμβοι πώς η αρχιτεκτονική του Λαμπρούστ ουσιαστικά ώθησε τις δυνατότητες των υλικών και των τεχνολογιών του κάθε κτιρίου. Αποκορύφωμα της έμπνευσής του είναι τα πανέμορφα δωμάτια ανάγνωσης των δύο βιβλιοθηκών του Παρισιού, της Bibliothèque Sainte-Geneviève (1838-1850) και της Εθνικής Βιβλιοθήκης (1859-1875) όπου μεγαλουργεί. Μέσα από εκτεθειμένα μεταλλικά πλαίσια, λεπτά τοιχώματα και πινακίδια, παρέχει στους τεράστιους χώρους της εκπληκτική φωτεινότητα.
Το 1843 ανέλαβε την πρώτη κρατική παραγγελία της Βιβλιοθήκης της Σεν Ζενεβιέβ. Το κτίριο αυτό είναι μια σημαντική κατασκευή, επειδή για πρώτη φορά το μέταλλο, και ειδικά ο σίδηρος, χρησιμοποιήθηκε ως στοιχείο στήριξης και κατασκευής και όχι απλώς για διακοσμητικούς λόγους. Ο διπλός εσωτερικός σκελετός χωρίζεται με ψηλούς και λεπτούς χυτούς κίονες, που υποστηρίζουν τα ημικυκλικά τόξα από χυτοσίδηρο. Από το 1862 έως το 1868 ο Λαμπρούστ δημιούργησε το σημαντικότερο έργο του, τη νέα αίθουσα των περιοδικών της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Παρισιού. Η οροφή αποτελείται από εννέα τρούλους με μεταλλικούς οπλισμούς, διακοσμημένους με κεραμικά πλακίδια και υποστηριζόμενους από πολύ ελαφρούς χυτούς κίονες όπως στη Σεν Ζενεβιέβ. Οταν εγκαινιάστηκε, εξυπηρετούσε 360 αναγνώστες και περιείχε περίπου 50.000 βιβλία. Στα ράφια της όμως υπήρχε χώρος για ένα εκατομμύριο επιπλέον τόμους. Μέσα σε έξι δεκαετίες η βιβλιοθήκη γέμισε με πάνω από τρία εκατομμύρια βιβλία. Με το ξεχωριστό αυτό έργο έδωσε μορφή στην ιδέα της σύγχρονης βιβλιοθήκης ως ναού της γνώσης και ως χώρου για στοχασμό.
Η τελευταία ενότητα της έκθεσης εξετάζει την κληρονομιά του Λαμπρούστ. Μεγάλα ονόματα της αρχιτεκτονικής (Λούις Σάλιβαν, Φρανκ Λόιντ Ράιντ, Πιερ Λουίτζι Νέρβι κ.ά.) από Ισπανία, Ολλανδία, Περού και Ηνωμένες Πολιτείες επηρεάστηκαν από το έργο του. Η έκθεση κλείνει με την προβολή μιας σειράς κινηματογραφημένων συνεντεύξεων σύγχρονων αρχιτεκτόνων που συζητούν για το πλούσιο έργο του ως παρακαταθήκη για τις κατασκευές και τον σύγχρονο άνθρωπο.
Τέλος, την Πέμπτη 28 Μαρτίου, στο πλαίσιο της έκθεσης διοργανώθηκε ένα σημαντικό συμπόσιο με θέμα «Επανεξετάζοντας τον Ανρί Λαμπρούστ στην ψηφιακή εποχή».
ΙΝFO: Henri Labrouste: Structure Brought to Light, διάρκεια έως 24 Ιουνίου στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Ν. Υόρκης. http://www.moma.org/visit/calendar/exhibitions/1319
