Του Παναγιώτη Γεωργουδή
Η παγκόσμια επιστημονική ανακάλυψη του κβαντικού φεμτο-μαγνητισμού από την ερευνητική ομάδα του καθηγητή του Φυσικού Τμήματος και ερευνητή του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του ΙΤΕ (Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας) Ηλία Περάκη, σε συνεργασία με το Ερευνητικό Κέντρο Ames στις ΗΠΑ, ανοίγει νέους δρόμους στις τεχνολογικές εφαρμογές, αφού δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας συσκευών που θα λειτουργούν χίλιες φορές γρηγορότερα σε σχέση με τις υπάρχουσες, με την κατανάλωση της μικρότερης δυνατής ενέργειας.
Η ανακάλυψη του κβαντικού φεμτο-μαγνητισμού, όπως μας είπε ο κ. Περάκης, συμπυκνώνει την προσπάθεια δεκαετούς ερευνητικής δουλειάς, στο πλαίσιο διεπιστημονικής συνεργασίας μεταξύ των ομάδων του κ. Περάκη και του επίκουρου καθηγητή Φυσικής του Πανεπιστημίου Iowa State και του Εργαστηρίου Ames των ΗΠΑ, Jigang Wang, ενώ ανακοινώθηκε στο διεθνούς κύρους επιστημονικό περιοδικό «Nature» (τ. 496, σελ. 69–73) στις 3 Απριλίου 2013.
Αυτό που κατάφεραν οι ερευνητές είναι να μαγνητίσουν την ύλη με ταχύτητα χίλιες φορές μεγαλύτερη από αυτή στις πιο γρήγορες σημερινές μαγνητικές μνήμες ηλεκτρονικών υπολογιστών. Ο κ. Περάκης για το σημαντικό αυτό επιστημονικό εγχείρημα, ακολουθώντας διαφορετική διαδρομή από αυτήν που ακολουθείται στο CERN, μας είπε:
«Ο καθηγητής Wang και εγώ αποφασίσαμε να στραφούμε στους πολύ μικρούς χρόνους. Ολοι γνωρίζουμε ότι οι πολύ ψηλές ενέργειες σε επιταχυντές όπως το CERN μπορούν να αποκαλύψουν νέα Φυσική. Το ίδιο συμβαίνει αν εστιάσουμε στους πολύ μικρούς χρόνους, οι οποίοι περνούσαν απαρατήρητοι μέχρι σήμερα. Εμείς προσπαθήσαμε να καταλάβουμε πώς ακριβώς αλλάζει ο μαγνητισμός όταν τον φωτίσει ένας παλμός λέιζερ με πολύ μικρή διάρκεια. Καταφέραμε να «φωτογραφίσουμε» την εξέλιξη του μαγνητισμού σε πραγματικούς χρόνους. Και μέσα από αυτή τη «φωτογράφιση» ανακαλύψαμε τη μικροσκοπική διαδικασία που μαγνητίζει το υλικό. Οι γρήγορες αλλαγές της μαγνητικής κατάστασης αποτελούν τη βάση ενός «μαγνητικού διακόπτη» με ευρείες εφαρμογές, από γρήγορες μνήμες και σκληρούς δίσκους μέχρι τη συλλογή ενέργειας με μελλοντικά φωτοβολταϊκά συστήματα».
Ετσι, σύμφωνα με τον κ. Περάκη, ανοίγει πλέον ο δρόμος για τη δημιουργία συσκευών που θα λειτουργούν 1.000 φορές γρηγορότερα, με ταχύτητες τουλάχιστον 10 terahertz (1012 hertz) αντί για 10 gigahertz (109 hertz) όπως μέχρι σήμερα. Στο μέλλον, τέτοιες συσκευές θα πρέπει να «σκέφτονται» μέσα σε απίστευτα μικρούς χρόνους μερικών φεμτο-δευτερολέπτων, δηλαδή μέσα σε δισεκατομμυριοστά του χιλιοστού του δεκάτου του δευτερολέπτου. Πώς θα γίνει αυτό; Αν «διδαχτούν» κβαντομηχανική και φωτιστούν με υπερ-βραχείς παλμούς φωτός λέιζερ, λέει ο κ. Περάκης.
Τα παραπάνω ερευνητικά αποτελέσματα έχουν τραβήξει την προσοχή εργαστηρίων της Ευρωπαϊκής Ενωσης που έχουν κάνει ήδη προτάσεις στην ομάδα της Κρήτης -ελπίζουμε προς το παρόν μόνο για συνεργασία και όχι για μετανάστευση της τεχνογνωσίας.
Κρατική αδιαφορία
Η υποχρηματοδότηση της έρευνας στην Ελλάδα είναι το μόνιμο υπόβαθρο. Κονδύλια σήμερα έρχονται μόνο από το ΕΣΠΑ, όπου δυστυχώς οι αγκυλώσεις είναι τεράστιες και δεν βοηθούν τους Ελληνες επιστήμονες. Η συγκεκριμένη ιδέα είχε υποβληθεί για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του ελληνικού προγράμματος «Αριστεία Ι» αλλά δεν εγκρίθηκε! Υποβλήθηκε ξανά στο πλαίσιο του Προγράμματος «Αριστεία ΙΙ» και τα αποτελέσματα αναμένονται σύντομα… Αν και μετά τη θετική αξιολόγηση από το περιοδικό «Nature» τέτοιες προτάσεις δεν τύχουν χρηματοδότησης, τότε πρέπει να σκεφτούμε αν είναι στραβός ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε…
