Το σκεφτόταν εδώ και καιρό. Η είδηση, όμως, έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Ο Φίλιπ Ροθ, ο μεγαλύτερος εν ζωή Αμερικανός συγγραφέας, συνταξιοδοτείται στα 79 του χρόνια, όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στο γαλλικό περιοδικό Les InRocks.
«Να σας πω την αλήθεια, τελείωσα με το μυθιστόρημα. Αρκετά ώς εδώ! Δεν έχω πλέον αυτόν τον φανατισμό να γράφω τις εμπειρίες της ζωής μου. Η ιδέα να παλέψω ακόμα μια φορά με τη γραφή μού είναι αφόρητη», ήταν τα λόγια του. Τα επιβεβαίωσε και ο Αμερικανός εκδότης του.
Η «Νέμεσις», που το 2010 κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Πόλις», σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά, θα είναι, λοιπόν, το τελευταίο του μυθιστόρημα. Με 26 τίτλους στο ενεργητικό του, δεν έχει γράψει τίποτα εδώ και τρία χρόνια.
Προτιμάει να ξαναδιαβάζει τους αγαπημένους του συγγραφείς (Χέμινγουεϊ, Φόκνερ κ.ά.) καθώς και τα δικά του βιβλία με αντίστροφη χρονολογική σειρά.
Ο Φίλιπ Ροθ είναι η μεγαλύτερη λογοτεχνική αξία της Αμερικής και ταυτόχρονα η ελπίδα της για το Νόμπελ. Εισπράττει και ο ίδιος την απογοήτευση, όπως και οι φανατικοί αναγνώστες του σε όλο τον κόσμο, που δεν το έχει πάρει ακόμα; Δεν διευκρινίζει αν αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που τον οδηγεί σε απόσυρση.
Εχοντας όμως αφιερώσει τη ζωή του στη συγγραφή, αφήνοντας, όπως λέει, στο περιθώριο τα υπόλοιπα, νιώθει πως ήρθε η ώρα του απολογισμού και της αυτοκριτικής:
«Ηθελα να δω αν σπατάλησα τη ζωή μου γράφοντας», τονίζει. «Kαι σκέφτηκα ότι μάλλον πέτυχα, τελικά. Εκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα με αυτά που είχα. Αυτό ακριβώς μπορώ να πω για τη δουλειά μου».
Γόνος εβραιοαμερικανικής οικογένειας από το Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ, έκανε το λογοτεχνικό ντεμπούτο του το 1959 με το «Αντίο Κολόμπους», ενώ 10 χρόνια αργότερα ήρθε η επιτυχία με το «Σύνδρομο Πόρτνοϊ».
Βραβευμένος με Man Booker International, Πούλιτζερ, National Book Award, δεν έπαψε να σκιαγραφεί και να ανατέμνει την Αμερική του 20ού αιώνα.
Το περασμένο καλοκαίρι οι Ισπανοί τού απένειμαν το βραβείο Prince of Asturia αναγνωρίζοντας ότι «είναι συνεχιστής της παράδοσης των Ντον Πάσος, Φιτζέραλντ, Χέμινγουεϊ, Μπέλοου».
Πάντως κι αν αρνείται το μυθιστόρημα, δεν σημαίνει ότι δεν ξαναπιάνει μολύβι. Τον περασμένο Σεπτέμβριο έστειλε ανοιχτή επιστολή στη Wikipedia ζητώντας να αλλάξει μια ανακρίβεια σε σχέση με το βιβλίο του «Ανθρώπινο στίγμα» και έκπληκτος έλαβε την απάντηση ότι απαιτείται μια δεύτερη πηγή επιβεβαίωσης.
Αυτόν τον καιρό συνεργάζεται με τον Μπλέικ Μπέιλι για τη συγγραφή της βιογραφίας του. Μέχρι την έκδοσή της οι πιστοί αναγνώστες του ας παρηγορηθούν με επανεκδόσεις:
Η «Πατρική κληρονομιά» (1991) ξανακυκλοφορεί απο τις εκδόσεις «Πόλις», ενώ στις αρχές του 2013 αναμένεται και «Το θέατρο του Σαμπαθ» (1995) από τον ίδιο οίκο.
Παρή Σπίνου
