Τον Αδωνι Κύρου, με το λαμπρό επώνυμο, γόνο μιας ισχυρής συντηρητικής οικογένειας του ελληνικού Τύπου, τον ξέρουμε κυρίως για μία ταινία μεγάλου μήκους («Το μπλόκο», 1965) και για ένα πολυμεταφρασμένο και με μεγάλη επιρροή βιβλίο («Ο σουρεαλισμός στον κινηματογράφο», 1976).
Το έγραψε, φυσικά, στα γαλλικά, αφού αυτός ο ριζοσπάστης, σουρεαλιστής και ανυπότακτος άνθρωπος διάλεξε να ζήσει το μεγαλύτερο μέρος τής ζωής του στο Παρίσι.
Απόψε στις 8 μ.μ. στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας θα έχουμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε τον άγνωστο Αδωνι Κύρου μέσα από τις 13 ταινίες μικρού μήκους, που γύρισε.
Ανάμεσά τους το «Καμιά φορά την Κυριακή» (1959), μια αναφορά στη «Χρυσή εποχή« τού Μπουνιουέλ με πρωταγωνιστή τον Ζαν-Λουί Τρεντινιάν στον ρόλο οδηγού στο λαϊκό προάστιο του Ιβρί, την περίοδο της επιστράτευσης για τον πόλεμο της Αλγερίας.
Αλλά και η «Κόμη» (1960), στην οποία ο Κύρου, βασισμένος στο ομότιτλο (La chevelure) διήγημα του Γκι ντε Μοπασάν, προσεγγίζει με σουρεαλιστική πάντα ματιά τη φετιχιστική έξαρση του ήρωά της (Μισέλ Πικολί) για μια γυναικεία κόμη που ανακαλύπτει σε παλιά ντουλάπα.
Θα προηγηθεί (7 μ.μ.) παρουσίαση του έργου τού Αδωνι Κύρου από τη Λίτσα Μπουδαλίκα, σκηνοθέτιδα και λέκτορα στο πανεπιστήμιο Paris-Ouest Nanterre,
Ο Ado Kyrou, όπως τον ξέρουν οι Γάλλοι, σε εφηβική ακόμα ηλικία μπήκε στην Εθνική Αντίσταση και το 1945 αναγκάστηκε να καταφύγει στο Παρίσι, μετά από σοβαρό τραυματισμό του σε μάχη.
Εκεί αρχίζει να σπουδάζει λογοτεχνία, ενώ παράλληλα στέλνει (με ψευδώνυμο) ανταποκρίσεις, κυρίως πολιτιστικού περιεχομένου, σε εφημερίδες της Αθήνας.
Σιγά-σιγά συνδέεται με τη μεταπολεμική ομάδα των Γάλλων σουρεαλιστών, όπως τον εκδότη Ερίκ Λοσφέλντ και τους επαγγελματίες του σινεμά και χαράζει τον δικό του δρόμο, κυρίως ως κριτικός κινηματογράφου και σκηνοθέτης.
Πάντα ριζοσπάστης και πρωτοπόρος, ιδεολογικά και καλλιτεχνικά, απεχθανόταν την κυρίαρχη κινηματογραφική γλώσσα.
Εγραφε χαρακτηριστικά: «Οταν βλέπω σύγχρονες ψυχολογικές ταινίες, αυτό που με ενοχλεί περισσότερο είναι ότι υπάρχει μια ιστορία, υπάρχουν δυο, τρία, τέσσερα πρόσωπα που αναλύονται και δεν υπάρχει ποτέ κάτι που να παρεκκλίνει απ' αυτή καθαυτή την ιστορία.
Υπάρχει δηλαδή ένα γεγονός, που απογυμνώνεται ολοκληρωτικά από την παράλογη, ποιητική, αναπάντεχη, αστεία, επιθετική, σοκαριστική πλευρά του. Τα πράγματα, σήμερα, μας δίνονται σαν σκονάκια για να τα καταπιούμε«.
Τη δεκαετία του ’50 ίδρυσε το περιοδικό «L' age du cinema» και στη συνέχεια έγινε τακτικός συνεργάτης του ιστορικού γαλλικού περιοδικού «Positif».
Αφησε αμέτρητα άρθρα κριτικής κινηματογράφου, οχτώ βιβλία, δύο ταινίες μεγάλου μήκους («Το μπλόκο», «Le moine», 1973), ενώ την περίοδο 1967-85 υπέγραψε τουλάχιστον 180 εκπομπές για την κρατική γαλλική τηλεόραση.
Ο Αδωνις Κύρου δεν είναι ο μόνος Ελληνας σκηνοθέτης της διασποράς, που η Ταινιοθήκη της Ελλάδας αποφάσισε να ξαναανακαλύψει και σε συνεργασία με το 25ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου (έως 25 Νοεμβρίου) να συστήσει στο νεότερο κοινό.
-Αύριο, στις 6.30 μ.μ., θα προβληθεί το «Αμέρικα, Αμέρικα» (1963) του Ελία Καζάν. Θα προλογίσει μια μεγάλη μορφή τού γαλλικού σινεμά, ο κριτικός και διευθυντής τού περιοδικού «Positif», Μισέλ Σιμάν, επιμελητής και συγγραφέας τού βιβλίου «Kazan par Kazan».
-Tην Τετάρτη, στις 8.15 μ.μ., θα προβληθούν οι «Αβυσσοι» (1963) του Νίκου Παπατάκη, ενώ θα προηγηθεί (7 μ.μ.) συζήτηση για τα 60 χρόνια του «Positif» με τους Μισέλ Σιμάν, Στέλλα Θεοδωράκη και Νίκο Φένεκ Μικελίδη.
-Το Σάββατο (8 μ.μ.) σειρά έχει ένα αριστούργημα τού Τζών Κασσαβέτη, η «Δολοφονία ενός Κινέζου μπούκι» (1978) και, τέλος, την Κυριακή (8 μ.μ.) θα προβληθεί το «Lilly’s story» (2002) του Ροβήρου Μανθούλη.
info: Ταινιοθήκη της Ελλάδας (Ιερά Οδός 48 και Μεγ. Αλεξάνδρου), μετρό Κεραμεικός, τηλ: 210-3609695. Είσοδος 5 ευρώ
Β.ΓΕΩΡΓ. ([email protected])
