Το δεύτερο παγόβουνο που χτύπησε τον ελληνικό Τιτανικό ακούει στο όνομα ασφαλιστικό σύστημα… Τα χρήματα για το γήρας των εργαζομένων…Οι πύλες της κολάσεως άνοιξαν και ακόμα δεν έχουν κλείσει

Του Τζώρτζη Ρούσσου

Η ιερή αγελάδα της αποταμίευσης της εργασίας ανέκαθεν αρμεγόταν από τους Ελληνες πολιτικούς. Από τα θαλασσοδάνεια της δεκαετίας του 1950 στην αποταμίευση χωρίς τόκους και από εκεί στο σκάνδαλο των ομολόγων για να καταλήξουμε στο PSI…

Η κρίση βρήκε το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης γυμνό… Χωρίς μηχανοργάνωση, με διορισμένους και στις περισσότερες των περιπτώσεων ανίδεους διοικητές, που απλώς εκτελούσαν εντολές των εκάστοτε υπουργών, με τη μαύρη εργασία να δημιουργεί διαρκώς πρόβλημα και τα χρήματα της κοινωνικής ασφάλισης να οδεύουν προς εξόφληση του αδηφάγου «τέρατος» του κόστους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, το ασφαλιστικό σύστημα νοσούσε ήδη από τη δεκαετία του ’80…

Η είσοδος της Ελλάδας, την άνοιξη του 2010, στο Μνημόνιο άνοιξε τις πύλες της κολάσεως για το ασφαλιστικό σύστημα. Επιπρόσθετα, η οικονομική κρίση και η ύφεση, η μείωση των μισθών, η αύξηση της ανεργίας, η γήρανση του πληθυσμού, η απομείωση (53%) των ομολόγων (24 δισ. ευρώ) του ελληνικού Δημοσίου που κατείχαν τα ασφαλιστικά ταμεία, η εισφοροδιαφυγή κ.λπ. περισφίγγουν απειλητικά την οικονομική κατάσταση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.

Τα δεδομένα αυτά συνιστούν σοβαρές αντιφάσεις του προγράμματος λιτότητας της τρόικας και των ελληνικών κυβερνήσεων (Μνημόνιο 1, 2 & 3), με την έννοια ότι, αντί να επιτύχουν τον κεντρικό στόχο μείωσης του δημόσιου ελλείμματος και χρέους, περιπλέκουν ακόμη περισσότερο την κρίση της ελληνικής οικονομίας με την παράταση της ύφεσης, την αύξηση της ανεργίας, τη μείωση των μισθών, των εισοδημάτων και των συντάξεων, επιδεινώνοντας σημαντικά το βιοτικό επίπεδο των πολιτών.

Ο Νόμος 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων κοινωνικής ασφάλισης και άλλες διατάξεις» αποτέλεσε το πέμπτο νομοθέτημα μετά τους τέσσερις νόμους (Ν. 3845/10, Ν. 3847/10, Ν. 3863/10, Ν.3865/10) στο πλαίσιο των αλλαγών του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στη… μνημονιακή Ελλάδα.

Βέβαια, το PSI, η μείωση μισθών (που στερεί και πόρους από το σύστημα) και η ανεργία, που επίσης συντελεί στη μείωση των εσόδων στα ασφαλιστικά ταμεία και η μαύρη ανασφάλιστη εργασία (που ήδη έχει ξεπεράσει το 30% σύμφωνα με ΙΟΒΕ και ΙΝΕ/ΓΣΕΕ), επιδείνωσαν δραματικά την κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων. Την ταφόπλακα έρχεται να βάλει το Μνημόνιο 3, που αυξάνει περαιτέρω τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και μειώνει κι άλλο τις συντάξεις, χωρίς να δίνει λύση στα πραγματικά προβλήματα της κοινωνικής ασφάλισης.

Ουσιαστικά έχουμε κυβερνητικές επιλογές που ακολουθούν κατά γράμμα την Εκθεση του ΔΝΤ (23.11.2005) για το συνταξιοδοτικό σύστημα στην Ελλάδα, καθώς και την πρόταση της Παγκόσμιας Τράπεζας με τους 3 πυλώνες: i) Κύρια σύνταξη υποβαθμισμένη, με σταδιακή απόσυρση της χρηματοδότησης του κράτους, ii) Ατομικοί συνταξιοδοτικοί λογαριασμοί (ιδιωτική υποχρεωτική ασφάλιση) και iii) Επαγγελματικά Ταμεία (προαιρετική ιδιωτική ασφάλιση).

Ο χάρτης των αλλαγών από το 2010 μέχρι και το 2012 αναλύεται στον πίνακα.

Από την άλλη, οι απώλειες από το PSI ρίχνουν βαριά τη σκιά τους στο μέλλον του συστήματος. Συνοπτικά, τα Ταμεία είχαν τοποθετήσει, με αποφάσεις των διοικήσεων, 7,4 δισ. σε ομόλογα και 14 δισ. σε καταθέσεις (διαθέσιμα) στην Τ.Ε. (κοινό κεφάλαιο), συνολικά περίπου 21 δισ. (η Τ.Ε. επένδυσε τα 14 δισ. χωρίς τη συγκατάθεση των διοικήσεων των φορέων σε ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου).

Οπως φαίνεται και στον πίνακα με τα στοιχεία του PSI, οι απώλειες σε ονομαστικές αξίες είναι της τάξης του 53% και σε πραγματικές αξίες άνω του 70%. Αν λάβουμε υπόψη τις τιμές διαπραγμάτευσης των νέων ομολόγων λήξεως 2023-2042, καταγράφονται απώλειες άνω του 70%.

Δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι τα Ταμεία είχαν ετήσιες αποδόσεις από τόκους και προσόδους περίπου 700-800 εκατ. € πριν από το PSI, ενώ αυτό το ποσό θα είναι πλέον της τάξης των 120 με 160 εκατ. €.

…………………………………………………………

Ο ΑΡΜΑΓΕΔΩΝ ΤΟΥ 3ου ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ

Δια χειρός Σαμαρά οι νέες περικοπές συντάξεων και δώρων

Οριζόντιες περικοπές στις συντάξεις με την κατάργηση των δώρων Χριστουγέννων-Πάσχα και επιδόματος αδείας, αλλά και ποσοστιαία από 5%-20% μείωση σε όσους λαμβάνουν σύνταξη άνω των 1.000 ευρώ και αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης είναι το κύριο μενού που… κέρασε η τρικομματική κυβέρνηση του Α. Σαμαρά τους συνταξιούχους για το 2013.

Η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ισχύει για όλους, αφού αφορά και όσους πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν μετά την 1.1.2013 και δεν είχαν αλλάξει τα όρια συνταξιοδότησής τους το 2010. Βέβαια έχουν εξαιρεθεί από την αύξηση των δύο ετών οι ασφαλισμένες που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως μητέρες ανηλίκων και οι χήροι πατέρες παιδιών ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία. Επίσης όσοι ασφαλισμένοι έχουν υπαχθεί σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας.

Ηδη λοιπόν οι συνταξιούχοι που ελάμβαναν την 31-12-2013 σύνταξη άνω των 1.000 ευρώ, την 01/01/2013 είδαν να μειώνεται η σύνταξή τους ως εξής:

* Για ποσό σύνταξης από 1.000,01 ευρώ έως 1.500 ευρώ, γίνεται μείωση 5%. Το ποσό της σύνταξης που απομένει μετά τη μείωση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 1.000,01 ευρώ.

* Για ποσό σύνταξης ή αθροίσματος από 1.500,01 ευρώ έως 2.000 ευρώ, γίνεται μείωση κατά 10%. Το ποσό της μείωσης που απομένει μετά τη μείωση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 1.425,01 ευρώ.

* Για ποσό μηνιαίας σύνταξης ή αθροίσματος από 2.000,01 ευρώ έως 3.000 ευρώ, γίνεται μείωση κατά 15%. Το ποσό της σύνταξης που απομένει μετά τη μείωση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 1.800,01 ευρώ.

* Για ποσό μηνιαίας σύνταξης ή αθροίσματος από 3.000,01 ευρώ και άνω, γίνεται μείωση 20%. Το ποσό της σύνταξης που απομένει μετά τη μείωση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 2.550,01 ευρώ.

Επιπρόσθετα:

- Η κυβέρνηση κατάργησε τη βουλευτική σύνταξη και τη σύνταξη των αιρετών οργάνων των ΟΤΑ (για όσους αποκτήσουν την ιδιότητα μετά τη θέση σε ισχύ του νέου νόμου). Παράλληλα, περικόπτονται κατά 70% οι συντάξεις όσων βουλευτών, υπουργών, αιρετών κ.λπ. λαμβάνουν διπλή σύνταξη ή λαμβάνουν αμοιβή από το Δημόσιο.

- Προβλέπεται 20ετής παραγραφή ώστε να διεκδικηθούν τα ποσά από όσους ελάμβαναν συντάξεις-μαϊμού.

- Αλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των ανώτατου ποσού σύνταξης για όσους ασφαλίστηκαν πριν από την 1.1.1993.

- Καταργήθηκε η συνδικαλιστική σύνταξη. Παραμένει μόνο σε όσους δεν εργάζονται ή δεν λαμβάνουν σύνταξη από άλλον φορέα.

- Αυξήθηκε το έτος ηλικίας για τη χορήγηση ΕΚΑΣ από το 60ό στο 64ο.

- Μειώθηκαν τα εφάπαξ σε μια σειρά από Ταμεία. Οι μειώσεις αυτές κυμαίνονται από 1,94% (Ταμείο Πρόνοιας Αστυνομικών) έως 83% (Τομέας Πρόνοιας Εργοληπτών Δημοσίων Εργων).