ΑΦΙΕΡΩΜΑ: 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967
Είναι χρήσιμο, ειδικά σήμερα που το «εθνικό» πνεύμα επιστρέφει ακράτητο στην πολιτική και κοινωνική ζωή, να θυμηθούμε τις καταβολές του. Τα έργα και τις ημέρες της χούντας, τις φυλακίσεις, τις εξορίες, τους βασανισμούς στο ΕΑΤ-ΕΣΑ
Της Εφης Μαρίνου
«Πώς μπορεί να παραβλέψει κανείς ότι στη Σχολή Ευελπίδων αυτό που μου μάθαιναν ήταν ένα μόνο πράγμα: Καλημέρα ίσον “μισείτε τον κομμουνισμό”, χαίρετε ίσον “μισείτε τον κομμουνισμό”, καληνύχτα ίσον “μισείτε τον κομμουνισμό”». Το εμπεδωμένο στην ψυχή των συνταγματαρχών του 1967 μίσος, όπως το περιγράφει γλαφυρότατα ο άλλοτε διοικητής του ΕΑΤ-ΕΣΑ Θεόδωρος Θεοφιλογιαννάκος, οδήγησε πριν από σαράντα έξι χρόνια στην 21η Απριλίου, μέρα «Εθνικής Επαναστάσεως» για τη χούντα, αποφράδα για τον ελληνικό λαό. Τότε που οι «εθνικόφρονες με περικεφαλαία», όπως δήλωσαν στη δίκη τους οι «επαναστάτες» στρατιωτικοί, βύθιζαν τη χώρα στο σκοτάδι για επτά χρόνια.
Ισως είναι χρήσιμο, ειδικά σήμερα, που το «εθνικό» πνεύμα επιστρέφει ακράτητο στην πολιτική και κοινωνική ζωή, να θυμηθούμε τις καταβολές του. Τα έργα και τις ημέρες της χούντας, τις φυλακίσεις, τις εξορίες στα ξερονήσια, τους βασανισμούς στο ΕΑΤ-ΕΣΑ. Ανάμεσα στους βασανισμένους, περίοπτη θέση κατέχουν ο Αλέκος Παναγούλης, ο ταγματάρχης Σπύρος Μουστακλής (από τους λίγους αξιωματικούς του στρατού που συμμετείχε στο κίνημα του ναυτικού), ο Κώστας Κάππος και πλήθος αριστερών και όχι μόνο.
Τσάι και συμπάθεια
Τα σχέδια κακοποίησης όπως τα περιέγραψε στο δικαστήριο ο ανανήψας βασανιστής στρατονόμος Μιχάλης Πέτρου ήταν κλιμακωτά. Αρχικά, ήταν η ανάκριση Νο 1 και ακολουθούσαν το Νο 2 και το Νο 3. Μετά άρχιζαν τα «πάρτι». Στο Νο 1, ο κρατούμενος ήταν στημένος όρθιος μέσα σε κύκλο, για να «σιτέψει». Μετά, είχε τρέξιμο γύρω γύρω στο κελί ή «λαγουδάκια», ξύλο με κλομπ στα οπίσθια οριζοντίως και καθέτως. Αν ο κρατούμενος δεν έλεγε αυτά που ήθελαν, εφαρμοζόταν το σχέδιο Νο 2, που ήταν ξυλοδαρμός. Το Νο 3 ήταν ορθοστασία με ξυλοδαρμό συνεχή. Η ανάκριση, με το κωδικό όνομα «τσάι χωρίς φρυγανιές», ήθελε τον κρατούμενο στη μέση του κελιού και γύρω του να στέκονται 4-5 ταλαντούχοι ΕΣΑτζήδες που φώναζαν, έβριζαν, διέταζαν, χειρονομούσαν, απειλούσαν, ούρλιαζαν.
Το «τσάι με φρυγανιές» ήταν «προχωρημένο» πάρτι, μια επανάληψη του προηγουμένου, αλλά με τη συνοδεία μπόλικου ξύλου… Μέσα στον κύκλο των βασανιστηρίων, ένας «τροχονόμος» ρύθμιζε την κίνηση. Ο γιατρός Κόφας έδινε το κόκκινο φως να σταματήσουν και το πράσινο να ξαναρχίσουν. Ηλεγχε την αντοχή μέχρι το παρά πέντε και, όταν το όριο παραβιαζόταν, ερχόταν με το φάρμακο: πορτοκαλάδα…
Τα κλομπ σφύριζαν στον αέρα μαζί με τις φράσεις–κλισέ του πανίσχυρου, τότε, διοικητή της ΕΣΑ: «Τον θέλω μπλε!» «Θα σε κόψω ρε, και σένα και τον καθένα». «Εδώ μέσα πρέπει να πεθάνουν όλοι. Είναι όλοι κομμουνιστές». «Από δω μέσα φεύγεις ή φίλος ή σακάτης», «Πάρτε τόνε, ζυγίστε τόνε, ξεβρακώστε τόνε και αύριο τον θέλω 10 κιλά λιγότερο!» Κι όταν η υπομονή του στην ανάκριση εξαντλούνταν, δανειζόταν μια έκφραση των αεροπόρων: «Το κοντέρ έφτασε στην κόκκινη γραμμή»…
Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος είχε συλληφθεί από όργανο της Γενικής Ασφάλειας για τη συμμετοχή του στην οργάνωση «Δημοκρατική Αμυνα». «Βρισκόμουν μπροστά σε τυπικές εγκληματολογικές περιπτώσεις», κατέθεσε ο ίδιος στη δίκη των χουντικών. «Οι αντιδράσεις τους ήταν τυπικών σχιζοειδών τύπων. Ο Θεοφιλογιαννάκος αλλοιωνόταν τόσο πολύ κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων, ώστε σου δημιουργούσε την εντύπωση ότι ήταν ένας τρίτος. Δυο φορές έπιασα τον εαυτό μου να αναρωτιέται: “Με δύο άρχισα, ο τρίτος πού βρέθηκε;”».
Να απολυμανθεί το Ευαγγέλιο
«Είμαι Λάκων, υιός διδασκάλου, έχω ανατροφή ελληνοχριστιανική και είχα την τιμή να συμμετάσχω ενεργώς στην επανάσταση της 21ης Απριλίου. Σαν Σπαρτιάτης είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος, γιατί το επάγγελμα που διάλεξα αρμόζει με τον τόπο της καταγωγής μου. Η Σπάρτη φιάχνει Λεωνίδες, Μαυρομιχάληδες, Δαβάκηδες! Από μικρός έμαθα να αγαπώ την πατρίδα μου και έζησα τα πρώτα χρόνια της ζωής μου έναν εμφύλιο πόλεμο. Στη Σπάρτη έμαθα ότι ένας είναι ο εχθρός, ο κομμουνισμός και οι συνοδοιπόροι του! Ο κομμουνιστής είναι ένα τομάρι που δεν σκέπτεται την πατρίδα. Υστερα από επιτυχείς εξετάσεις μπήκα στη σχολή Ικάρων και με έδιωξαν από κει, όχι λόγω ανικανότητος, όπως υποστήριξε στην κατάθεσή του ο Αναστάσιος Μήνης, αλλά επειδή ήμουν ακραιφνής εθνικόφρων. Επειδή αγαπούσα το επάγγελμα του αξιωματικού, κατατάχθηκα στη σχολή Ευελπίδων. Εκεί έμαθα να σέβομαι τους ανωτέρους μου, να αναλαμβάνω πάντοτε τις ευθύνες μου και να μισώ τον κομουνισμό!»
Ετσι άρχισε την απολογία του ο Θεόδωρος Θεοφιλογιαννάκος στη δίκη των βασανιστών του ΚΕΣΑ και του ΕΑΤ/ΕΣΑ (του οποίου υπήρξε διοικητής από τις 25.8.1970 μέχρι τις 28.8.1972). Την απολογία του έκλεινε ο ισχυρισμός ότι οι 120 μάρτυρες που κατέθεσαν πως βασανίστηκαν στα μπουντρούμια του ΕΑΤ είχαν πει ψέματα… Εξ ονόματος των τριών τέως διοικητών του ΕΑΤ/ΕΣΑ, δήλωσε ότι αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες και έκανε έκκληση στον υπουργό Εθνικής Αμύνης και στον αρχηγό Στρατού να επέμβουν στο έργο της Δικαιοσύνης και να διατάξουν να μην καταδικαστεί κανείς από τους αξιωματικούς και οπλίτες που ήταν υφιστάμενοί του, «γιατί έτσι θα παιχτεί το παιχνίδι των κομμουνιστών». Ζήτησε μάλιστα να απολυμανθεί το Ευαγγέλιο το Δικαστηρίου γιατί είχαν βάλει πάνω τα χέρια τους οι κομμουνιστές.
Η συνήγορός του στην ετυμηγορία της είπε: «Ο κ. Κωνσταντόπουλος πέρασε επτά θαυμάσιες ημέρες στο ΕΑΤ/ΕΣΑ και παίζει πολιτικό παιχνίδι στην πλάτη του άνδρα μου και της οικογένειάς μου. Ο σύζυγός μου υπήρξε θύμα πολιτικής σκοπιμότητος. Δεν αναφέρομαι στην προσωπικότητά του, διότι θα κινδύνευα να μην είμαι μετριόφρων. Να ξέρετε μόνο ότι σε λίγο θα κρίνετε ένα παλικάρι!»
Η απόφαση του Στρατοδικείου έστειλε το… παλικάρι, μαζί με τους «τσέλιγκες» και τους «σερίφηδες» (χαϊδευτικά βασανιστών με περγαμηνές) και άλλους «αναμορφωτές», στον Κορυδαλλό. Σήμερα οι Απριλιανοί έχουν αποφυλακιστεί, οι περισσότεροι έχουν πεθάνει. Οι γνήσιοι απόγονοί τους είναι όχι μόνο ελεύθεροι, αλλά απολύτως ενεργοί. Και καθ' όλα νόμιμοι…
