«Την κάμερα στο ύψος των ανθρώπων: ίσια στο βάθος της ψυχής». Αυτή την ψυχή των ηρώων και των ηθοποιών, των ανθρώπων γύρω του ψάχνει κι αναδεικνύει εδώ και σαράντα χρόνια, με αμεσότητα και ειλικρίνεια ο Παντελής Βούλγαρης. Με ξεχωριστή πορεία στο σινεμά, κύριος εκφραστής και βασικός εκπρόσωπος του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, έχει βάλει τη σφραγίδα του στην εγχώρια κινηματογραφία κι έχει επηρεάσει νεότερους σκηνοθέτες. Λατρεύει τους ηθοποιούς, όπως έχει πει στο παρελθόν, κάτι που θα επαναλάβει κι αυτή τη φορά.

Το πρώτο πράγμα που τον ρωτώ είναι πώς στην εποχή της οικονομικής κρίσης και των κοινωνικών ανακατατάξεων κινηματογραφεί μια ερωτική ιστορία. «Το βιβλίο καταγράφει μια περιπέτεια είκοσι χρόνων με πολλά πρόσωπα. Το στοίχημα για ένα βιβλίο μ' αυτήν την πορεία είναι ο εσωτερικός τους κόσμος. Οταν γύριζα ταινίες πολιτικού κινηματογράφου ή κοινωνικής πραγματικότητας εξερευνούσα εσωτερικά γεγονότα. Η σύγχρονη πραγματικότητα δεν περνάει από μέσα μας και μετά εξαφανίζεται. Αντίθετα, θέλει χρόνο για να καθίσει εντός μας. Είναι μια ερωτική ταινία, αλλά ο έρωτας είναι μέσα στη ζωή μας και την πολιτική μας ζωή. Τα “Πέτρινα Χρόνια” δεν τα γύρισα για να διηγηθώ τις περιπέτειες της Αριστεράς, αλλά για τα συναισθήματα, την αξιοπρέπεια και τη σχέση αυτών των δύο ανθρώπων».

-Σας επηρεάζει το βιβλίο τώρα που σκηνοθετείτε;

«Πρέπει ν' απελευθερωθείς πλήρως από το βιβλίο, γιατί η ταινία είναι κάτι καινούργιο. Είναι άποψη προσωπική. Εξάλλου ο πρώτος σκηνοθέτης ενός βιβλίου είναι πάντα ο αναγνώστης. Αυτός φτιάχνει για πρώτη φορά τα πρόσωπα, την ατμόσφαιρα. Δεν σκέφτομαι καθόλου το βιβλίο. Σκέφτομαι την ταινία όπως εξελίσσεται κάθε μέρα».

-Στο βιβλίο της Ιωάννας Καρυστιάνης παρακολουθούμε ένα πλήθος γυναικών κι εσάς πάντα σας ενδιέφερε ο γυναικείος ψυχισμός…

«Ναι, είναι μια περιπέτεια γυναικών η ταινία. Τα δύο κορίτσια που βρήκα δεν έχουν ξανακάνει σινεμά κι όλοι οι ηθοποιοί είναι καταπληκτικοί. Λατρεύω τους ηθοποιούς κι ένας λόγος που κάνω ταινίες είναι γιατί προσπαθώ να καταλάβω τι άνθρωποι είναι. Εδώ έχω αφήσει μεγάλο χώρο στις εμπνεύσεις τους. Περιμένω με αγωνία και ελπίδα ότι θα έρθει στο πλατό κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που είχα σκεφτεί».

-Πώς αισθάνεστε που έχετε κοντά σας και τα παιδιά σας;

«Αισθάνομαι ασφάλεια, έχω αποκούμπι, αισθάνομαι περηφάνια. Ανήκουν σε μια γενιά που λαχταράει να εκφραστεί. Θαυμάζω τη γενιά τους. Είναι λιγάκι σαν τη δική μας. Του Φέρρη, του Νικολαΐδη, του Αγγελόπουλου… Ημασταν πολλοί τότε, όπως πολλοί είναι και τώρα. Κι αυτό που κάνουν είναι πιο μπροστά από αυτό που μπορώ να φανταστώ για τη σημερινή πραγματικότητα. Σε σχέση με εμάς είναι πιο τυχεροί, γιατί η σύγχρονη τεχνολογία τούς επιτρέπει να εκφραστούν πιο γρήγορα. Είναι δύσκολα τα πράγματα, αλλά στις δύσκολες εποχές ενεργοποιούνται άλλες δυνάμεις, που μπορεί να βρίσκονται σε ύπνωση ή σε χαλάρωση. Η όξυνση των προβλημάτων φέρνει μπροστά πιο δημιουργικές και πιο τολμηρές ιδέες».

-Η Μικρά Αγγλία σε τι κοινό απευθύνεται;

«Η πορεία μιας ταινίας δεν προσδιορίζεται ούτε στην προετοιμασία ούτε στο γύρισμα. Είναι η τύχη, η θεία έμπνευση, οι ανάσες των ανθρώπων που δημιουργούν. Τι είναι τελικά, τι έχει καταγραφεί, τι θερμοκρασία έχει, μόνο στη σκοτεινή αίθουσα θα το δεις. Οταν γυρίζω μια ταινία φαντάζομαι ότι εκείνοι που θα τη δουν θα συγκινηθούν, όπως εγώ που την έφτιαξα. Κανένας δεν ξέρει τι θα προκύψει από αυτό που βγαίνει από τη δική μας κούραση, από τη δουλειά μας».

-Τι σκέφτεστε σήμερα για την πολιτεία; Μοιάζει σαν να έχει γυρίσει την πλάτη στους κινηματογραφιστές και ιδιαίτερα τους νέους.

«Είναι σίγουρο ότι η τέχνη θέλει συμπαράσταση από την πολιτεία. Αλλά η “Αναπαράσταση”, το “Μέχρι το πλοίο”, το “Προξενιό της Αννας” γυρίστηκαν την εποχή που υπήρχε μόνον ένας υπάλληλος αρμόδιος για τον κινηματογράφο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχει βοήθεια από την πολιτεία, αλίμονο. Αλλά η περιπέτεια μιας ιδέας, η τόλμη της έκφρασης βρίσκει πάντα τη διέξοδο που θέλει».