Πώς το διεθνές τραπεζικό σύστημα απο-παγκοσμιοποιείται σιωπηλά και πώς φουντώνουν οι φόβοι ότι οδεύουμε προς έναν νέο εμπορικό πόλεμο

Του Χρήστου Τσιαγκλή

Την έντονη ενόχληση της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν προκαλέσει τα σχέδια της αμερικανικής Fed να επιβάλει αυστηρότερους κανόνες για τις ξένες τράπεζες που δραστηριοποιούνται μέσω των θυγατρικών τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τον αρμόδιο επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών, Μισέλ Μπαρνιέ, να προειδοποιεί για «πιθανή ανταπόδοση» στην περίπτωση που εφαρμοστούν τα μέτρα.

«Ο κανονισμός δείχνει να αντιπροσωπεύει μια ριζική παρέκκλιση από την ισχύουσα πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών για ενιαία επόπτευση των ξένων τραπεζών» σχολίασε ο Μπαρνιέ, προσθέτοντας ότι μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο προστατευτικών αντιδράσεων από τις υπόλοιπες αρχές θέτοντας σε κίνδυνο τις προσπάθειες για παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη.

Νέοι κανόνες από την Fed

Μέχρι σήμερα οι θυγατρικές των μεγάλων ξένων τραπεζικών ομίλων που δραστηριοποιούνται σε αμερικανικό έδαφος δεν ήταν υποχρεωμένες να τηρούν κριτήρια μίνιμουμ κεφαλαιακής επάρκειας, τη στιγμή που η μητρική θεωρούνταν επαρκώς κεφαλαιοποιημένη. Η εποπτεία, κατά συνέπεια, ανήκε στην αρχή που έλεγχε τη μητρική τράπεζα.

Σύμφωνα με τους καινούργιους κανόνες που προτείνει η Fed, οι οποίοι βρίσκονται υπό διαβούλευση και αναμένεται να τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιουλίου του 2015, κάθε πιστωτικό ίδρυμα που δραστηριοποιείται στις ΗΠΑ και κατέχει πάνω από 50 δισ. δολ. περιουσιακά στοιχεία παγκοσμίως ή 10 δισ. δολ. στην αμερικανική επικράτεια οφείλει ουσιαστικά να αναδιοργανωθεί σε αυθύπαρκτη μονάδα η οποία θα τηρεί τα στάνταρ επάρκειας που τηρούν και οι αμερικανικές τράπεζες. Θα πρέπει να διατηρεί επαρκή ίδια αποθέματα κεφαλαίων καθώς και εύκολα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα σε περιπτώσεις ανάγκης. Επιπλέον, θα υπόκειται σε ετήσιους ελέγχους από τη Fed.

Υπολογίζεται ότι 127 ξένες τράπεζες θα επηρεαστούν από τις νέες ρυθμίσεις. Ο κανονισμός είναι γνωστός ως «ο κανόνας αντι–Deutsche Bank» στους κύκλους της Wall Street, αφού ουσιαστικά στοχεύει στον γερμανικό κολοσσό, η θυγατρική του οποίου φέρεται να λειτουργεί στις ΗΠΑ με αρνητικό μετοχικό κεφάλαιο. Τα εν λόγω σχέδια αναμένεται να αποφέρουν σημαντικό πλήγμα στις δραστηριότητες της γερμανικής τράπεζας στην Αμερική. Ενδεικτικά, αναλυτές υπολογίζουν ότι η Deutsche Bank χρειάζεται περί τα 20 δισ. δολ. ώστε να «πιάσει» τα κριτήρια που θέτει το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο.

Οι αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές δεν ξεχνούν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες επωφελήθηκαν κατά κόρον από την έκτακτη ρευστότητα που αναγκάστηκε να παράσχει η Fed μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008.

Εκτιμάται ότι η Fed παρείχε περί τα 538 δισ. δολάρια δάνεια προς αυτές. Δεδομένης της χείριστης κατάστασης στην οποία βρίσκονται κολοσσοί όπως η Deutsche Bank λοιπόν, το ζήτημα είναι ποιος θα κληθεί να πληρώσει τα σπασμένα σε περίπτωση κατάρρευσης.

Με το σκεπτικό αυτό, οι αμερικανικές αρχές επιχειρούν να «παγιδεύσουν» ξένα κεφάλαια και ρευστότητα υπό τη δικαιοδοσία τους για παν ενδεχόμενο.

«To μεγάλο ξήλωμα»

Αναλυτές ήδη κάνουν λόγο για «βαλκανιοποίηση» του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος, σχολιάζοντας ότι οι ρυθμιστικές αρχές προωθούν σιωπηλά την αντι-παγκοσμιοποίηση του κλάδου. Ο «Economist», σε άρθρο υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο «Το μεγάλο ξήλωμα», διαπιστώνει μια ριζική αναστροφή των διασυνοριακών ροών κεφαλαίων. Οπως αναφέρει ενδεικτικά, στην ευρωζώνη, από το ξέσπασμα της κρίσης μέχρι σήμερα, οι τράπεζες μείωσαν την «εκτός συνόρων» έκθεσή τους κατά 3,7 τρισ. δολ. Οι τράπεζες δείχνουν να ξεφορτώνονται περιουσιακά στοιχεία και δραστηριότητες σε ξένο έδαφος και περιχαρακώνονται εντός των συνόρων τους.