ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Επιμέλεια: Τζώρτζης Ρούσσος
Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις μειώσεις μισθών που έρχονται μέσω της νέας ΕΓΣΣΕ
Μπορεί η ΓΣΕΕ να ζει με την ελπίδα της ανατροπής της κατάστασης μέσω της υπογραφής νέας Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ), ωστόσο πλέον οι εργαζόμενοι βρίσκονται μπροστά σε νέα οριζόντια μείωση των μισθών τους. Ομως θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι εργοδότες θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί ώστε να μην είναι άκυρες οι αποφάσεις τους για περιστολή των αποδοχών των εργαζομένων τους.
Αντιστοίχως οι μισθωτοί θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι όποιες περικοπές δεν αφορούν το σύνολο των εργαζομένων της χώρας αλλά μόνον όσους αμείβονται βάσει της ΕΓΣΣΕ (υπολογίζονται σε περίπου 350.000) και όσους εντάσσονται στις 49 ισχύουσες κλαδικές συμβάσεις εργασίας των οποίων η μετενέργεια λήγει τη 14η Μαΐου.
Οσοι μισθωτοί εντάσσονται σε κλάδους των οποίων η συλλογική σύμβαση (κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική) είχε λήξει πριν από τον μήνα Οκτώβριο του 2011 δεν υφίστανται αυτές τις αλλαγές (ακριβώς επειδή έχουν μετατραπεί οι συβάσεις εργασίας τους σε ατομικές για να μειώσει τις αποδοχές ο εργοδότης θα πρέπει να έχει τη συναίνεση των εργαζομένων).
Στη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων αυτής της χώρας λοιπόν η σχετική λήξη της ΕΓΣΣΕ και των 49 κλαδικών συμβάσεων δεν μπορεί να ασκεί καμία επιρροή εκτός και αν συναινέσει ο εργαζόμενος. Σε διαφορετική περίπτωση (άρνηση δηλαδή του εργαζομένου) η σχετική μείωση που επιβάλλεται μονομερώς είναι άκυρη και ο εργοδότης, εφόσον ο μισθωτός προσφύγει στα δικαστήρια, θα κληθεί να πληρώσει αυτά τα χρήματα.
Σε ποιους μειώνονται οι αποδοχές
Ουσιαστικά και με δεδομένο ότι η επόμενη συνάντηση των κοινωνικών εταίρων για την υπογραφή Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης είναι άγνωστη, αλλά σίγουρα μετατίθεται για μετά τη 15η Μαΐου, από την ερχόμενη Τετάρτη οι εργοδότες (αφού θα έχει λήξει και η μετενέργεια της ΕΓΣΣΕ και άλλων 49 κλαδικών συμβάσεων) έχουν τη δυνατότητα με μονομερή τους απόφαση να καταργήσουν μια σειρά επιδόματα. Επίσης, στις περιπτώσεις των κλαδικών συμβάσεων εργασίας, θα μπορεί ο εργοδότης να μεταθέτει μισθολογικά τους εργαζομένους του σε κατώτερες βαθμίδες αφού θα έχουν καταργηθεί τα όρια των 49 συγκεκριμένων κλαδικών συμβάσεων.
Αναλυτικότερα λοιπόν ο εργοδότης θα μπορεί, χωρίς να πρέπει να υπάρχει η συναίνεση του εργαζομένου, να επαναπροσδιορίσει προς τα κάτω τις αποδοχές και συγκεκριμένα:
-Να αφαιρέσει το 10% του επιδόματος γάμου.
-Να καταργήσει όλα τα υπόλοιπα επιδόματα που τυχόν προβλέπονται. Συγκεκριμένα τα μόνα επιδόματα που μένουν είναι τα επιδόματα προϋπηρεσίας, τέκνων, σπουδών και επικινδυνότητας, εφόσον βέβαια αυτά προβλέπονταν στη ΣΣΕ.
………………………………………………………………..
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ
Τα επιδόματα που μένουν
Οπως και να έχει, με βάση τις μνημονιακές επιλογές της κυβέρνησης Παπαδήμου (που στήριξαν ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ.), οι εργαζόμενοι, εφόσον έχουν λήξει οι κλαδικές συμβάσεις εργασίας και δεν έχουν μετατραπεί σε ατομικές πριν από τον Αύγουστο 2011, θα λαμβάνουν τα επιδόματα προϋπηρεσίας, τέκνων, σπουδών και επικινδυνότητας.
Μάλιστα αυτό μπορεί να το πράξει ο εργοδότης χωρίς να ρωτήσει τον εργαζόμενο και βέβαια χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε συναίνεση ή υπογραφή του ή ακόμη και έγκριση από κάποια δημόσια αρχή (Επιθεώρηση Εργασίας).
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι μπορεί όσον αφορά το επίδομα τέκνων να υπάρχει σαφήνεια, όμως τα υπόλοιπα επιδόματα παρουσιάζουν δυσχέρειες κατανόησης που μπορεί να αποτελέσουν πηγές εντάσεων στους εργασιακούς χώρους.
Αναλυτικότερα:
Ως «επιδόματα ωρίμανσης» νοούνται αυτά που καταβάλλονται για το σύνολο του χρόνου υπηρεσίας του εργαζομένου, που έχει διανυθεί στον ίδιο ή άλλο εργοδότη, δηλαδή της κάθε μισθολογικής κλίμακας (μονοετής, διετής, τριετής κ.λπ.).
Ως «επίδομα σπουδών» νοείται το επίδομα που χορηγείται με βάση τους τίτλους σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών, επαγγελματικής εκπαίδευσης, ημεδαπών ή μη εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ή σχολών.
Ως «επίδομα επικινδύνου εργασίας» νοείται αυτό που χορηγείται λόγω των συνθηκών εργασίας, που συνεπάγονται κίνδυνο για τη σωματική ακεραιότητα και τη ζωή του εργαζομένου.
…………………………………………………………………..
ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ
Τα πώς και τα γιατί της διαθεσιμότητας
Οι όποιες απολαβές δίνει ο εργοδότης στους εργαζομένους του και εντάσσονται στην έννοια της επιχειρησιακής συνήθειας δεσμεύουν τον εργοδότη και δεν μπορεί να υπαναχωρήσει απ' αυτές. Ως επιχειρησιακή συνήθεια ορίζεται η πρακτική που έχει διαμορφωθεί από μακροχρόνιο ομοιόμορφο χειρισμό ορισμένων ζητημάτων που ανάγονται στις σχέσεις εργοδότη και μισθωτού μέσα στον χώρο μιας επιχείρησης.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η επιχειρησιακή συνήθεια δεν αποτελεί από μόνη της πηγή γένεσης αξιώσεων, μπορεί όμως να αποτελέσει βάση σιωπηρής συμφωνίας κατά την οποία ο εργοδότης δεν έταξε για τον εαυτό του δικαίωμα να υπαναχωρήσει από αυτή. Αυτό συμβαίνει όταν ο εργοδότης, είτε ρητά με ανακοίνωσή του υπόσχεται στους εργαζομένους τη χορήγηση μελλοντικών παροχών υπό ορισμένες προϋποθέσεις, είτε χωρίς θετική υπόσχεση χορηγεί συνεχώς τέτοιες στους εργαζομένους, οπότε η αποδοχή των παροχών αυτών από τους τελευταίους θεωρείται μόνιμη.
Ετσι παρέχεται η βάση ώστε να τεθεί σε ισχύ μια ιδιότυπη σύμβαση που δεσμεύει τον εργοδότη και του αφαιρεί το δικαίωμα να την ανακαλέσει στο μέλλον. Για την ύπαρξη όμως επιχειρησιακής συνήθειας απαιτείται η συμπεριφορά του εργοδότη να είναι γενική και απρόσωπη, να αντιμετωπίζεται δηλαδή το ίδιο θέμα κατά τρόπο γενικό, μακροχρόνιο και ομοιόμορφο.
…………………………………………………………………
ΕΥΡΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Εχουν να ελπίζουν οι εκπαιδευτικοί που εδώ και χρόνια αναζητούν μετ’ επιτάσεως μια θέση στον ήλιο της δημόσιας εκπαίδευσης. Στις προθέσεις του υπουργείου Παιδείας είναι μέσα στη νέα σχολική χρονιά να προβεί σε προσλήψεις 8.500 εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων. Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς που έχουν γνωστοποιηθεί επισήμως, οι 3.000 εξ αυτών θα προσληφθούν μέσω ΕΣΠΑ ενώ άλλοι 2.500 θα εργαστούν στο ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης ως αναπληρωτές. Τέλος, άλλοι 3.000 εκπαιδευτικοί που θα προσληφθούν αναμένεται να απασχοληθούν στο ολοήμερο Γυμνάσιο του οποίου η πιλοτική λειτουργία αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στη νέα σχολική χρονιά.
……………………………………………………………
ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ
Είναι υποχρεωμένος ο εργοδότης να χορηγεί στον εργαζόμενο που απασχολεί εκκαθαριστικό σημείωμα όταν προβαίνει στην καταβολή των αποδοχών του εργαζομένου. Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι αν η επιχείρηση εφαρμόζει μηχανογραφικό σύστημα θα πρέπει κάθε μήνα να χορηγείται ανάλυση στον εργαζόμενο στην οποία θα απεικονίζονται αναλυτικά οι πάσης φύσεως αποδοχές του προσωπικού καθώς και οι επ' αυτών κρατήσεις.
Για τα δικαστήρια ισχυρισμός περί καταβολής όλων των απαιτήσεων, χωρίς να γίνεται ειδικότερη ανάλυση του ποσού που καταβλήθηκε για την κάθε μία αιτία, είναι αόριστος, έστω και αν αναφέρεται το συνολικό ποσόν που καταβλήθηκε, εκτός εάν πρόκειται για μία μόνο απαίτηση και προσδιορίζονται το ποσό και η αιτία καταβολής, οπότε είναι εφικτός ο δικαστικός έλεγχος ως προς το αν η καταβολή ήταν πλήρης και έγινε απόσβεση του σχετικού χρέους.
Με αυτά τα δεδομένα όταν ο εργοδότης δεν πληρώνει τις αποδοχές και ο εργαζόμενος προσφύγει στα δικαστήρια ο εργοδότης δεν μπορεί να επικαλεστεί ότι δήθεν εξόφλησε, αλλά θα πρέπει να αποδείξει το ποσό που καταβλήθηκε, την αιτία για την οποία το κατέβαλε αλλά και τον χρόνο καταβολής. Τα ανωτέρω έχουν ιδιαίτερη αξία για τους εργαζομένους τώρα που γενικώς τους οφείλονται μισθοί πολλών μηνών.
………………………………………………………………….
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ
Αυξάνονται και πληθύνονται στην ελληνική αγορά εργασίας οι μετατροπές των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε μερικής. Μάλιστα είναι πλέον τόσο συχνό το φαινόμενο που πολλοί εργοδότες «ξεχνούν» να τηρήσουν τις τυπικές προϋποθέσεις. Ετσι πολλοί δεν κάνουν τη διαδικασία εγγράφως. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο έγγραφος τύπος (η σύμβαση δηλαδή) για τη μετατροπή είναι καίριας σημασίας καθότι τα δικαστήρια έχουν κρίνει ότι μια τέτοια αλλαγή θα πρέπει να γίνει εγγράφως αλλιώς είναι άκυρη. Ωστόσο ελλοχεύει και άλλος ένας κίνδυνος για τον εργοδότη.
Ο λόγος για το ΙΚΑ, που αν δεν του προσκομιστούν συμβάσεις μετατροπής θεωρεί ότι δεν έχει τροποποιηθεί η σύμβαση εργασίας και ζητά ασφαλιστικές εισφορές για πλήρη απασχόληση. Επ’ αυτού το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει κρίνει ότι αν η τροποποιητική συμφωνία είναι άκυρη, γιατί δεν τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος, τότε δεν παράγονται τα αποτελέσματα που αυτή επιδιώκει, δηλαδή δεν μετατρέπεται η πλήρης απασχόληση σε μερική. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με το ΣτΕ η ακυρότητα δεν θεραπεύεται και αν ακόμη εκπληρωθεί η σύμβαση με επίγνωση της έλλειψης του απαιτούμενου τύπου. Στην περίπτωση αυτή μπορεί το ΙΚΑ να επιβάλει εισφορές για πλήρη απασχόληση.
