Του Βασίλη Γεώργα
Μετά το «άνοιγμα» της αγοράς των σούπερ μάρκετ και την κατάργηση των περιορισμών στη λειτουργία εμπορικών επιχειρήσεων, από την Πρωτοχρονιά ανοίγει θέμα αλλαγής του θεσμικού πλαισίου για την κυριακάτικη αργία, το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων και το καθεστώς εκπτώσεων και προσφορών.
Ο διάλογος βρίσκεται ήδη ανεπίσημα σε εξέλιξη, καθώς το υπουργείο Ανάπτυξης έχει ήδη προϊδεάσει για τις προθέσεις του, που ουσιαστικά εδράζονται σε χρόνια αιτήματα των μεγάλων εμπορικών ομίλων (πολυκαταστήματα, εμπορικά κέντρα), και έχει ζητήσει από τους εκπροσώπους των εμπόρων να υποβάλουν τις προτάσεις τους με στόχο εντός των επόμενων μηνών να αναθεωρηθεί το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς.
Η μεγάλα μάζα των χιλιάδων μικρομεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων αντιμετωπίζουν φοβικά τις προωθούμενες αλλαγές, που συντείνουν στην επιμήκυνση της περιόδου των εκπτώσεων και στη λειτουργία των καταστημάτων περισσότερες Κυριακές το χρόνο.
Οι απόψεις των μικροκαταστηματαρχών, όπως αποτυπώνονται σε έρευνα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, κινούνται προς την κατεύθυνση περιορισμένων αλλαγών, καθώς διαισθάνονται πως οποιαδήποτε περαιτέρω αναθεώρηση του πλαισίου θα λειτουργήσει υπέρ των μεγαλύτερων και οικονομικά ανθεκτικότερων επιχειρήσεων του κλάδου.
Αντίθετα, οι απόψεις των ιδιοκτητών μεγαλύτερων καταστημάτων, όπως αποτυπώνονται στις θέσεις του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών (ΕΣΑ) και του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης (ΣΕΛΠΕ), είναι πιο «προωθημένες» και εγγύτερα στις προθέσεις της κυβέρνησης, η οποία θα ήθελε να απελευθερώσει περισσότερο την αγορά, πιστεύοντας πως έτσι θα εντείνει τον ανταγωνισμό.
Εκπτώσεις-προσφορές
Η πρόταση που έχει υποβληθεί στο υπουργείο για τις εκπτώσεις είναι αυτές να επεκταθούν σε τέσσερις διαφορετικές χρονικές ζώνες μέσα στη χρονιά. Οι χειμερινές εκπτώσεις προτείνεται να ξεκινούν κάθε πρώτο Σάββατο του Ιανουαρίου και οι καλοκαιρινές κάθε πρώτο Σάββατο του Ιουλίου και να διαρκούν έως και 6 εβδομάδες. Παράλληλα να θεσμοθετηθούν δύο ενδιάμεσα εκπτωτικά δεκαήμερα την άνοιξη και το φθινόπωρο (Μάιο και Νοέμβριο).
Σήμερα, οι χειμερινές εκπτώσεις διενεργούνται από τις 15 Ιανουαρίου έως τις 28 Φεβρουαρίου, και οι καλοκαιρινές μεταξύ 15 Ιουλίου και 31 Αυγούστου, ενώ στο μεσοδιάστημα τα καταστήματα πραγματοποιούν δεκαήμερα προσφορών.
Η παραπάνω πρόταση αντικατοπτρίζει τη θέση του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, ο οποίος έχει ζητήσει τη διενέργεια χειμερινών και θερινών εκπτώσεων για διάστημα πέντε εβδομάδων, με αφετηρία το πρώτο Σάββατο του Ιανουαρίου και του Ιουλίου, και δύο ενδιάμεσες εκπτώσεις 10 ή 15 ημερών τον Μάιο και τον Νοέμβριο, συμπεριλαμβανομένης και της Κυριακής.
Στο θέμα των προσφορών ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών προτείνει να γίνονται μόνο δύο φορές το χρόνο, τα προϊόντα να πωλούνται με την αναγραφή μόνο της τιμής και όχι του ποσοστού προσφοράς και να απαγορεύεται η διενέργειά τους έναν μήνα πριν από τις κανονικές ή τις ενδιάμεσες εκπτώσεις.
Οι υπόλοιποι εμπορικοί σύλλογοι της χώρας έχουν τις επιφυλάξεις τους. Σε έρευνα της ΕΣΕΕ που διενεργήθηκε τον Οκτώβριο σε 105 εμπορικούς συλλόγους, προκύπτει ότι οκτώ στους δέκα (78,7%) επιθυμούν να παραμείνει το σημερινό καθεστώς των εκπτώσεων (δύο φορές τον χρόνο).
Το 60% των εμπόρων διαφωνεί με τη θέσπιση ενδιάμεσων εκπτώσεων, ενώ οι τέσσερις στους δέκα που συμφωνούν θέτουν ως προϋπόθεση την κατάργηση των προσφορών. Το 80%, πάντως, θεωρεί ότι οι προσφορές πρέπει να είναι περιορισμένες.
Κυριακές και αργίες
Παρότι το θέμα της απελευθέρωσης της κυριακάτικης αργίας αποτελούσε χρόνια «καυτή πατάτα», για κάθε υπουργό Ανάπτυξης, αυτή τη φορά η κυβέρνηση είναι θετική να συζητήσει την πρόταση των πολυκαταστημάτων για αύξηση του αριθμού των Κυριακών, κατά τις οποίες τα εμπορικά καταστήματα θα μπορούν να παραμένουν ανοιχτά.
Σήμερα, ο νόμος δίνει τη δυνατότητα λειτουργίας μόνο μία Κυριακή κάθε χρόνο (τα Χριστούγεννα), ενώ τόσο ο ΣΕΛΠΕ, για λογαριασμό των πολυκαταστημάτων, όσο και ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών, με επιχείρημα την τόνωση της κίνησης στο κέντρο της Αθήνας, πρωτοστατούν στις πιέσεις να ανοίξει η συζήτηση για το θέμα.
Ο ΣΕΛΠΕ έχει μιλήσει ανοιχτά ακόμη και για απελευθέρωση, αλλά σε κάθε περίπτωση προτείνει τη λειτουργία περισσότερες Κυριακές τον χρόνο, ειδικά τον Δεκέμβριο.
Ο ΕΣΑ διεκδικεί να θεσμοθετηθεί η λειτουργία των καταστημάτων έξι φορές τον χρόνο για το κέντρο της Αθήνας, εκ των οποίων δύο Κυριακές μέσα στον Δεκέμβριο που ο τζίρος είναι μεγαλύτερος, άλλες δύο φορές κατά τη διάρκεια των χειμερινών εκπτώσεων και άλλες δύο στις ενδιάμεσες εκπτώσεις Μαΐου και Νοεμβρίου. Βασική θέση του ΕΣΑ για την ευρύτερη αγορά είναι να προστεθεί με νομοθετική ρύθμιση ακόμη μια υποχρεωτική Κυριακή τον χρόνο.
Οι εμπορικοί σύλλογοι της υπόλοιπης χώρας δεν διαφωνούν με την προσθήκη ακόμη μιας Κυριακής τον χρόνο, θέλουν όμως αυτή να αποφασίζεται από τους τοπικούς εμπορικούς συλλόγους και όχι με νόμο ή την τοπική αυτοδιοίκηση όπως συμβαίνει σήμερα. Η ΕΣΕΕ, από την πλευρά της, είναι θετική επίσης στο άνοιγμα των καταστημάτων τρεις-τέσσερις Κυριακές τον χρόνο.
Ωράριο
Η προσπάθεια μερίδας εκπροσώπων του εμπορικού κόσμου να ανακινήσουν μέσω τρόικας θέμα απελευθέρωσης του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων δεν «πέρασε» αυτή τη φορά, ωστόσο το θέμα παραμένει ανοιχτό προς συζήτηση, παρά τις αντιδράσεις των εκπροσώπων των εργαζομένων.
Προς το παρόν, οι επιχειρηματίες του εμπορικού κλάδου είναι ευχαριστημένοι που πέτυχαν την αποσύνδεση της λειτουργίας των καταστημάτων από το ωράριο εργασίας των εργαζομένων σε αυτά.
Ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών θεωρεί ότι το ισχύον πλαίσιο λειτουργίας είναι ικανοποιητικό αλλά προβάλλει την άποψη ότι οι εμπορικοί σύλλογοι πρέπει να προωθήσουν «ένα πιο παραγωγικό ωράριο», το οποίο να κινείται εντός των πλαισίων του υφιστάμενου νόμου ενώ και η ΕΣΕΕ έχει προτείνει από πέρυσι το άνοιγμα και το κλείσιμο των καταστημάτων να γίνεται μία με δύο ώρες αργότερα κάθε Τρίτη, Πέμπτη και Σάββατο με συνεχές ωράριο λειτουργίας, ώστε να μην μένουν κλειστά τις «παραγωγικές» ώρες.
Οκτώ στους δέκα εμπορικούς συλλόγους ωστόσο δεν συμφωνούν.
