H νέα έκθεση στο Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ, στη Νέα Ιωνία
Ο αρχιτέκτονας Ανδρέας Αγγελιδάκης, εμπνευσμένος από τον Ζαν Μποντριγιάρ, βάζει τις συλλογές του Δάκη Ιωάννου σε νέα τροχιά, τις επαναδιατάσσει, τις τοποθετεί σε απρόσμενα μέρη, ακόμα και στο ασανσέρ, ενώ συγχρόνως αναδεικνύει το ντιζάιν, τη μόδα και τις αρχαιότητες
Της Παρής Σπίνου
Γνωρίζουμε τη συλλογή έργων σύγχρονης τέχνης, από τις σημαντικότερες παγκοσμίως, του Δάκη Ιωάννου. Τώρα έχουμε την ευκαιρία να δούμε και τις συλλογές ντιζάιν, μόδας και αρχαιοτήτων που διαθέτει, με έναν τρόπο που ξαφνιάζει, κεντρίζει, προκαλεί.
Ενας καλλιτέχνης της νεότερης γενιάς, ο αρχιτέκτονας και συγγραφέας Ανδρέας Αγγελιδάκης, εμπνέεται από το βιβλίο «Τhe system of οbjects» (Το σύστημα των αντικειμένων) του Ζαν Μποντριγιάρ και εισβάλλει στο κτίριο του ιδρύματος ΔΕΣΤΕ με σκοπό την «επανεκκίνηση» των συλλογών. Μας προτείνει να δούμε και να διαβάσουμε 600 έργα 200 καλλιτεχνών, γνωστά αλλά και άλλα που εκτίθενται για πρώτη φορά, με διαφορετικούς τρόπους, μέσα από εναλλακτικές χωροταξικές διευθετήσεις.
Για τον Α. Αγγελιδάκη οι εκθέσεις του ιδρύματος ΔΕΣΤΕ ήταν από τις πρώτες και καθοριστικές επαφές του με την τέχνη και πλέον έχουν «μυθική» σημασία γι' αυτόν. Ετσι, αποφάσισε η τωρινή έκθεση να συνομιλήσει με τις παλαιότερες «Post Human», «Cultural Geometry», «Psychological Abstaction», «Artificial Nature». «Είναι μια έκθεση των εκθέσεων», λέει καθώς μας δείχνει μια αίθουσα με καταλόγους, άρθρα και φωτογραφίες εγκαινίων του ΔΕΣΤΕ, καλώντας τον επισκέπτη να θυμηθεί ή να ενημερωθεί.
Ο ίδιος αντιμετώπισε «τον χώρο και τα έργα σαν ένα αντικείμενο». Σίγουρα μας έκανε να ξεχάσουμε όσα ξέρουμε για τον «λευκό κύβο» των γκαλερί. Γκρέμισε τους λευκούς τοίχους, όχι μόνο συμβολικά αλλά και πραγματικά, ανοίγοντας τρύπες στο κτίριο, ένα παλιό εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας, που γίνεται το κέλυφος για μια χαώδη διαδρομή κατά την οποία ο θεατής βομβαρδίζεται από ερεθίσματα και πληροφορίες.
H έκθεση είναι μια εμπειρία σε… λαβύρινθο. Διασχίσαμε στενούς και σκοτεινούς διαδρόμους, ανεβήκαμε σκάλες που οδηγούν σε «απάτητες» γωνιές, φτάσαμε σε αδιέξοδα, αλλά και στην ηλιόλουστη ταράτσα, όπου κυριαρχεί μια μεγάλη φωτογραφία που τράβηξε ο Μαουρίτσιο Κατελάν στον κήπο του συλλέκτη στην Κέρκυρα, γεμάτο από ιταλικά έπιπλα ντιζάιν της δεκαετίας του ’60. Δίπλα, ένα σκοτεινό κουτί γεμίζει με ήχους ντίσκο μουσικής από το βίντεο του Τίλμανς, ενώ μια κουρτίνα, εγκατάσταση του Τσέρχολγκερ, πάλλεται.
Πού να πρωτοεστιάσει κανείς; Στον επιβλητικό «Γίγαντα» του Ντέιβιντ Αλτμετζντ, που καταλαμβάνει τον χώρο του εργοστασιακού ασανσέρ; Στο «φορτηγό» από ψηφιακές εκτυπώσεις του Γιώργου Λάππα στην είσοδο των εμπορευμάτων; Στο εκπληκτικό βίντεο «Τhe match factory» της Ραχήλ Τσαγκάρη;
Τα έργα συχνά οργανώνονται σε ενότητες, κλείνονται μέσα σε κουτιά από νοβοπάν ή σε ξύλινα κλουβιά. Μπορεί να μοιάζουν με δωμάτια πανικού, όπου κυριαρχεί το σύνθημα του Γούντστοκ «We are all outlaws in the eyes of America», ή με «φωλιά πουλιού», όπου έχει θέση ένα μαύρο φόρεμα που δημιούργησε ο Λουίς Μπουρζουά αλλά και το «Παγώνι» του Αχιλλέα Δρούγκα. Δημιουργούν ατμόσφαιρα σπιτιού, όπως τα κολλημένα στον τοίχο έπιπλα του Λεντιρ, ή δίνουν την αίσθηση της δίνης και της αποσταθεροποίησης σαν να κοιτάς στο καλειδοσκόπιο του Αραν Πίτερσον.
Ιδιαίτερα εντυπωσιάζει η ενότητα των «Μοναδικών αντικειμένων», κλεισμένων σε τεράστια κουτιά με ένα και μοναδικό άνοιγμα, απ' όπου μπορεί να προβάλλει ένας κυπριακός αμφορέας της γεωμετρικής περιόδου, ένα κολάν από τη συλλογή μόδας Americal Apparel, ο «Πύργος» του Ζαν Νουβέλ, αλλά και η πρώτη έκδοση του βιβλίου του Μποντριγιάρ από τον Gallimard, που αγοράστηκε στην τιμή των 8 ευρώ. Εξίσου επιβλητικό και το «Βουνό», που αναπαράγει την ιδέα του μουσείου με πλήθος εκθεμάτων, από τα γλυπτά του Μάθιου Μπάρνεϊ μέχρι τις φιγούρες του Αγγελου Παπαδημητρίου.
Το κείμενο του Μποντριγιάρ, που αναφέρεται στη μανία της κατανάλωσης, σχετίζεται με το πνεύμα της έκθεσης που αντιμετωπίζει τα έργα ως ευρήματα ενός μανιώδους Googlαρίσματος. «Η επιθυμία είναι το νόμισμα βάσει του οποίου καθορίζεται η αξία καθενός από τούτα τα έργα. Η σχέση του θεατή με αυτά θα μπορούσε κάλλιστα να παραλληλιστεί με μια σειρά από χτυπήματα “like” στο Facebook. Eντούτοις, από αίθουσα σε αίθουσα η έκθεση θα ανατρέψει και θα διαψεύσει αναζητήσεις και προσδοκίες μέσα από τη σχολαστική χαρτογράφηση ενός πλούτου συναισθημάτων που αφηγείται την ιστορία του ΔΕΣΤΕ και του πάθους που παρακινεί τον ιδρυτή του να συλλέγει».
INFO: Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ, Εμ. Παππά & Φιλελλήνων 11, Νέα Ιωνία, τηλ. 210 2758490. Ωρες λειτουργίας: Τετάρτη 12.00-20.00, Σάββατο 10.00-14.00. Μέχρι 30 Νοεμβρίου
