Αλλο ένα κορυφαίο στέλεχος του ΚΚΕ της μεταπολίτευσης οδηγείται σε τιμητική αποστρατεία, αφού δεν συμμετέχει πλέον στα ηγετικά κλιμάκια του Περισσού. Ο βουλευτής του ΚΚΕ και ένα από τα «παιδιά του Χαρίλαου Φλωράκη» δεν εξελέγη στην Κεντρική Επιτροπή, ενώ αντικαταστάθηκε και από κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος
Του Φώτη Παπούλια
Αρχές του 1962 ένας 15χρονος έπαιρνε τον δρόμο της «ξενιτιάς» από τη γενέτειρά του, την Κοζάνη, στη γειτονική Καστοριά, για να βρει δουλειά. Παιδί φτωχής αριστερής οικογένειας, ο Σπύρος Χαλβατζής δούλεψε στα γουναράδικα και οργανώθηκε στη νεολαία της ΕΔΑ – ο «γουνεργάτης» όπως τον αποκαλούσαν στο ΚΚΕ για χρόνια. Η δικτατορία τον συνέλαβε και εξορίστηκε στα Γιούρα και στη Λέρο, κι όταν «βγήκε» το 1970 εντάχθηκε στην ΚΝΕ.
Ως «εξαιρετικά δραστήριο και μη έχοντα την αίσθηση του κινδύνου» τον θυμούνται «σύντροφοι» εκείνης της εποχής. Ο νεαρός αγωνιστής συνελήφθη αμέσως μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου και πήρε εκ νέου τον δρόμο της εξορίας για τα Γιούρα.
H κομματική του πορεία
Με τη μεταπολίτευση ξεκινά η κομματική του ανέλιξη. Στο 10ο συνέδριο του ΚΚΕ εκλέγεται μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και στο 2ο συνέδριο της ΚΝΕ εκλέγεται γραμματέας, καθοδηγώντας την τότε πολυπληθέστερη νεολαιίστικη οργάνωση μέχρι το 1986, όταν τον διαδέχθηκε ο Γ. Γράψας. Το 1988 εξελέγη αναπληρωματικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου.
Οσοι πορεύτηκαν μαζί του εκείνη την εποχή τον χαρακτηρίζουν «επιμελή, μελετηρό, εξαιρετικά πρακτικό, ο επαρχιώτης που γνώριζε την ταξική του προέλευση και που ποτέ, αν και ήταν εξαιρετικά κοινωνικός, δεν προσδέθηκε στο άρμα των ομαδαρχών του κόμματος, ακολουθώντας την προσωπική του πορεία» και επισημαίνουν με νόημα ότι σ' αυτήν την πορεία ίσως έπαιξε ρόλο το ότι ο αδελφός του, Λαοκράτης Χαλβατζής, πρόσωπο που έχαιρε εκτίμησης σε όλο το φάσμα της Αριστεράς, είχε επιλέξει τον δρόμο του «αναθεωρητισμού», καθιστώντας εν μέρει και τον ίδιο ύποπτο.
«Και αυτός παιδί δικό μου είναι» συνήθιζε να λέει ο Χαρίλαος Φλωράκης, υπερθεματίζοντας την κομματικότητά του, ενώ, όπως θυμούνται οι «παλιοί», οι σχέσεις του με τους Δ. Γόντικα και τον Μ. Μαΐλη άρχιζαν και τελείωναν στα απολύτως απαραίτητα. Οσο δε για τη σχέση του με την Αλέκα Παπαρήγα, τη διέκρινε ένας αμοιβαίος σεβασμός και συνεργασία αφού η πρώην γραμματέας τού αναγνώριζε «ακραιφνή κομματικότητα, εχεμύθεια, εμπιστοσύνη», και ο ίδιος είχε υποστηρίξει την εκλογή της στο 13ο συνέδριο.
Η διάσπαση της ΚΝΕ το 1989, με αφορμή το κοινό πόρισμα ΚΚΕ – ΕΑΡ, η δημιουργία του ΝΑΡ (Νέο Αριστερό Ρεύμα) και τα όσα επακολούθησαν τότε «έριξαν σκιές» πάνω στον Σπύρο Χαλβατζή. Κάποιοι του χρέωναν ότι «δικά του παιδιά είχαν πρωτοστατήσει στην αντικομματική ενέργεια», όμως ουδείς διανοήθηκε να τον κατηγορήσει δημόσια, αν και μερικοί εκ των παροικούντων τον Περισσό επιμένουν ακόμα και σήμερα ότι «ο Σπύρος μάλλον συμφωνούσε με τις απόψεις του ΝΑΡ, αλλά…»
Ο ίδιος είχε εκπλήξει αρκετούς -κάποιοι το μνημονεύουν ακόμα και σήμερα- όταν είχε εκδώσει το βιβλίο «Η πορεία της νεολαίας» (εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή), στο οποίο επιχειρούσε να προσεγγίσει το νεολαιίστικο κίνημα στη μεταδικτατορική Ελλάδα.
Το 2006 κατέβηκε υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας, ως πρόσωπο που μπορούσε να διαδεχθεί τον Λ. Αυδή, και το περίπου 10% που συγκέντρωσε ήταν ένα από τα καλύτερα αποτελέσματα του κόμματος στον πρώτο δήμο της χώρας.
Από το 13ο συνέδριο του ΚΚΕ μέχρι το 19ο συνέδριο εκλεγόταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και του Πολιτικού Γραφείου και για αρκετά χρόνια επικεφαλής της οικονομικής επιτροπής του κόμματος. Στο τελευταίο συνέδριο «χρεώθηκε» από μερίδα στελεχών την κακή οικονομική κατάσταση, όμως αρκετοί «ξεχνούν» ότι η θέση αυτή είναι πολιτική, δεν είναι θέση «αρχιλογιστή», και τον έλεγχο τον ασκεί η επιτροπή οικονομικού ελέγχου.
Οπως και σε ένδειξη «κομματικού πατριωτισμού» αρκετοί του ζήτησαν να κάνει δημόσια κριτική στις απόψεις του γιου του, Αλέκου Χαλβατζή, ο οποίος είχε αποχωρήσει το 2010 από το κόμμα. Ο σεμνός αλλά και πολιτικά ηθικός Σπύρος Χαλβατζής αρνήθηκε και αρκετοί λένε σήμερα ότι «όσοι τον πίεσαν τότε ας μας πουν πού είναι τα δικά τους παιδιά…»
Ο συνεπής κομμουνιστής
Στο τελευταίο συνέδριο δεν εξελέγη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής. Αλλες πληροφορίες κάνουν λόγο για προσωπική επιλογή και άλλες για «κομψή» παρέμβαση ώστε να μη θέσει υποψηφιότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι λίγες μέρες μετά το συνέδριο με όσους συνομιλούσε επέμενε: «Το συνέδριο πήγε καλά, θα πάμε καλύτερα, η πορεία θα είναι ανοδική». Ομως αρκετοί κουνούσαν το κεφάλι τους σχολιάζοντας: «Ο γνωστός συνεπής κομμουνιστής, το κόμμα υπεράνω…»
Το βράδυ της περασμένης Τρίτης ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Σπύρος Χαλβατζής έπεφτε θύμα της «διάταξης στελεχών του ΚΚΕ μετά το 19ο συνέδριο, δεν “καρατομήθηκε”, “παραγκωνίσθηκε” ή “αποκαθηλώθηκε”, όσοι ισχυρίζονται αυτά σέρνουν το χορό στην αντιΚΚΕ εμπάθεια» («Ριζοσπάστης» 16/5), ενώ την Τετάρτη αρκούσε μια αράδα στον «Ριζοσπάστη» για να αναγγείλει τους νέους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους Θ. Παφίλη, Ν. Καραθανασόπουλου (15/5)…
Για αρκετά στελέχη του ΚΚΕ κλείνει ένας ιστορικός κύκλος. «Οδηγούμαστε στη νέα εποχή, μεθοδικά` να δούμε τι θα απομείνει» λένε με σκεπτικισμό…
