Bιβλιοστάτης

Του Hλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου

Με γοητεύει η περίπτωση του Χ.Μ. Μουτσόπουλου: ένας καταξιωμένος κλινικός γιατρός (από το υπό εξαφάνισιν είδος των ουσιωδών εν ανεπαρκεία), ερευνητής διεθνούς κύρους και δάσκαλος, ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου πλέον, γράφει βιβλία (αυτοβιογραφία, μαρτυρία, δοκίμια, σύναξη άρθρων κ.ά.) που, εκ πρώτης όψεως, μοιάζουν να επιδιώκουν μια αναδρομική έκθεση -και αποτίμηση, ή και διευθέτηση- των πεπραγμένων του ατομικού, του ιδιωτικού, του δημόσιου και του επιστημονικού βίου του συγγραφέως.

Καίτοι προφανείς αποδέκτες των περισσοτέρων βιβλίων είναι οι γιατροί, το φάσμα των θεμάτων, συνεχώς διευρυνόμενο, ενδιαφέρει εν τέλει κάθε αναγνώστη. Κοινός τόπος όλων παραμένει το πάθος για την ιατρική, την έρευνα, την εκπαίδευση, την παιδεία, την αριστεία, το ήθος – και όλα αυτά συγκλίνουν στην αγάπη για τον τόπο και στον σεβασμό των αξιών του.

Ετσι η θεματολογία του, διαστελλόμενη διαρκώς, παίρνει τη μορφή κοινωνικού λόγου – ή, ακόμη, κοινωνικού μανιφέστου. Οι αφηγήσεις καθίστανται προοδευτικά οιονεί κάτοπτρα ολόκληρης της εν Ελλάδι κοινωνίας.

Σε όλα τα βιβλία του Μουτσόπουλου κοινός, επιπλέον, τόπος παραμένει η καταγγελία των κακώς κειμένων, της ιδιοτελούς συναλλαγής, της διαπλοκής, της διαφθοράς… Ολα, πάντως, τα χαρακτηρίζει η περιγραφική ικανότητα και η εμμονή στη λεπτομέρεια – στοιχεία στα οποία οφείλεται εν πολλοίς και το αφηγηματικό τους ενδιαφέρον.

Στο «Οδοιπορικό για τη γνώση» π.χ., στις «Μικρές ιστορίες… μακράς πορείας», στο «Ελληνικό σύστημα υγείας» κ.λπ., τα πρόσωπα τα εμφανιζόμενα κατά την αφήγηση (που έχει τη χαλαρή δομή, αλλά και την αμεσότητα του προφορικού λόγου), δεν εγκαταλείπονται ποτέ – οι δάσκαλοι, οι μαθητές, οι γιατροί, οι νοσηλεύτριες, οι συνεργάτες, οι φίλοι (πάντοτε όλοι ονομαστί) θα επανεμφανιστούν με τρυφερότητα, με ανυπόκριτη χαρά για την εξέλιξή τους, ή θα αναζητηθούν με νοσταλγία:

«Η Σοφία είναι καθηγήτρια Φυσιολογίας στο Παρίσι. Εχω πολλά χρόνια να τη δω. Πολύ την έχω επιθυμήσει».

Το πάθος για μία πιο ορθολογική και δίκαιη κοινωνία είναι (στην πραγματικότητα) η υπόγεια λαχτάρα όλων αυτών των εξιστορήσεων του Μουτσόπουλου:

«Ζω με μερικούς μύθους-όνειρα», ομολογεί.