ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΑ Art
Η ηθοποιός, συγγραφέας και ακτιβίστρια, Φράνκα Ράμε, πέθανε στα 84 της χρόνια
Οταν ο Ντάριο Φο πήρε το Νόμπελ του το 1997, την αποκάλεσε «μούσα» του και το μοιράστηκε μαζί της. Η Φράνκα Ράμε, η σύντροφος της ζωής και της τέχνης του, χθες τον άφησε μόνο. Πέθανε στα 84 της χρόνια. Είχαν προγραμματίσει για το καλοκαίρι παράσταση στην Αρένα της Βερόνας με το έργο «Una Callas Dimenticata» (Μια ξεχασμένη Κάλας).
Η Ράμε, παρ' όλο που υπήρξε από μόνη της μια σπουδαία θεατρική ηθοποιός, ακτιβίστρια της Αριστεράς και φεμινίστρια, είχε τη μοίρα να αναφέρεται πάντα σαν σύζυγος και συνεργάτης τού Ντάριο Φο. Συναντήθηκαν σε ένα θέατρο όπου δούλευαν. Η Φράνκα, που είχε βγει στη σκηνή από τα 8 της χρόνια, ήταν ήδη πολύ πετυχημένη, τόσο που ο Φο δίσταζε να τη φλερτάρει. Μέχρι που εκείνη ένα βράδυ τον κόλλησε στον τοίχο και τον φίλησε.
Παντρεύτηκαν το 1954 και τον επόμενο χρόνο γεννήθηκε ο γιος τους Τζάκοπο. Δημιούργησαν μια θεατρική ομάδα ενώ έπαιζαν και σε ταινίες. Γρήγορα, όμως, επικεντρώθηκαν στη σκηνή και η Φράνκα έλαμπε στις παραστάσεις του συζύγου της, καμπαρέ ή θεατρικά έργα, στο μεγάλο θέατρο του Μιλάνου «Οντεόν», όπου παρέμειναν για χρόνια. Το 1962 ήρθε η σειρά των εμφανίσεών τους στο λαϊκό τηλεοπτικό σόου «Canzonissima», από το οποίο, όμως, αποχώρησαν αρνούμενοι την πολιτική λογοκρισία. Εμειναν μακριά από την τηλεόραση 15 ολόκληρα χρόνια. Επέστρεψαν στο θέατρο με την τεράστια επιτυχία, «Η Ισαβέλλα, τρεις καραβέλες και ένας παραμυθάς», που ανέβασε στην Ελλάδα και ο Κάρολος Κουν.
Το 1968 εγκατέλειψαν το εμπορικό θέατρο. Εφτιαξαν μια κολεκτίβα και έδιναν παραστάσεις σε εργοστάσια και πανεπιστήμια κάτω από τις φτερούγες του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, στο οποίο η Ράμε είχε προσχωρήσει, ενώ ο Φο συμπαθούσε περισσότερο την άκρα Αριστερά. Το 1970 δημιούργησαν ένα ακόμα θέατρο, το «La Commune», στο Μιλάνο, με μεγαλύτερη επιτυχία του την παράσταση «Fedayin» (1971), όλα τα έσοδα της οποίας πήγαν στην PLO. Ακολούθησε το παγκόσμιο σουξέ «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», αλλά και η προσωπική πια συγγραφική εμφάνιση της Φράνκα με το φεμινιστικό θεατρικό μανιφέστο «Ολο σπίτι, κρεβάτι και εκκλησία» (1977), που ανέβασαν στην Αθήνα με πάταγο η Εύα Κοταμανίδου και η Αλίκη Γεωργούλη στο θέατρο «Αποθήκη».
Το 1973 την απήγαγαν και τη βίασαν φασίστες. Κατέγραψε την εμπειρία της στο μονόλογο «Βιασμός». Το 1987 ανακοίνωσε από την τηλεόραση ότι αυτή και ο Φο χωρίζουν, κατάφεραν, όμως, να σώσουν τη σχέση τους. Συνέχισαν να παίζουν θέατρο, ακόμα και μετά το Νόμπελ (τα περισσότερα από τα χρήματα του οποίου πήγαν σε φιλανθρωπίες).
Η Φράνκα Ράμε το 2006, προς μεγάλη έκπληξη όλων, εκλέχτηκε στη Γερουσία με το κόμμα του Αντόνιο Ντι Πιέτρο. Παραιτήθηκε, όμως, γρήγορα, λέγοντας ότι ήταν η χειρότερη περίοδος της ζωής της. Τα τελευταία χρόνια είχε αφιερωθεί στη φροντίδα του αρχείου τού Φο, ενώ αυτός έγραψε τη βιογραφία της.
Επιμ.: Β. Γεωργ.
