Η αναμενόμενη μεγάλη αποχή αλλά και η χαλαρότητα της ψήφου κινητοποιούν τα επιτελεία των δύο κομμάτων που αναζητούν επιχειρήματα και συμμαχίες εν όψει της ευρωκάλπης που θα στηθεί σε ένα χρόνο μαζί με τις δημοτικές εκλογές
Του Νίκου Σβέρκου
Ενας χρόνος απομένει για τη διεξαγωγή των επόμενων ευρωεκλογών και τα κυβερνητικά κόμματα ξεκινούν να διαμορφώνουν την τακτική τους σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον πλήρους απαξίωσης των ευρωπαϊκών θεσμών από τους πολίτες. Το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα έχει αλλάξει άρδην, με τα άλλοτε κραταιά κόμματα, τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, όχι μόνο να έχουν απολέσει από μεγάλο έως τεράστιο ποσοστό των εκλογικών τους δυνάμεων, αλλά να έχουν σήμερα διαφορετικές ηγεσίες και διαφορετικές προτεραιότητες σε σχέση με το 2009. Και από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στην αξιωματική αντιπολίτευση, ενώ η Χρυσή αυγή φαίνεται να έχει παγιωθεί σε διψήφιο ποσοστό.
Σύμφωνα με έρευνες του Ευρωβαρόμετρου, υπολογίζεται ότι στα τέλη Μαΐου του 2014, περίπου οι μισοί Ευρωπαίοι πολίτες θα απέχουν από τις εκλογές. Ωστόσο στην Ελλάδα η ταυτόχρονη διεξαγωγή των ευρωεκλογών με τις τοπικές εκλογές ίσως κρατήσει στα ίδια επίπεδα με το 2009 τη συμμετοχή (52,6%), ωστόσο η «χαλαρότητα» της ευρωπαϊκής ψήφου φοβίζει τα κυβερνώντα κόμματα.
Ενδεικτικό είναι ότι οι ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. φοβούνται περισσότερο τη «χαλαρότητα» παρά την αποχή, καθώς αυτή μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τα κόμματα που κινούνται πέραν του παλαιού δικομματισμού. Γι' αυτό και τα επιχειρήματα που προκρίνονται προς χρήση στην προεκλογική περίοδο είναι δύο:
- Πρέπει να ενισχυθούν εκλογικά το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ., που ανήκουν στις μεγαλύτερες ευρωομάδες, τους «Σοσιαλιστές και Δημοκράτες» και το «Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα», καθώς, όπως ισχυρίζονται, η μεγαλύτερη ελληνική συμμετοχή σε αυτές θα αποτελεί ισχυρό όπλο διαπραγμάτευσης στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
- Πρέπει να αποκρουστούν οι «αντιευρωπαϊκές» δυνάμεις, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και η Χρυσή Αυγή, ώστε να δοθεί σαφέστατο σήμα ότι η Ελλάδα επιλέγει ξεκάθαρα τον «ευρωπαϊκό δρόμο» και ταυτόχρονα αποστρέφεται την Ακροδεξιά και τον φασισμό.
Ωστόσο πρέπει να συνυπολογίζεται το ότι υπάρχει μεγάλη πολιτική απόσταση ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Αθήνα.
Ο Αντώνης Σαμαράς έχει επιλέξει τη δεξιά στροφή για τη Ν.Δ., ενώ οι συνεργάτες του εισηγούνται να κρατήσει καλές σχέσεις με τους ευρωβουλευτές του κόμματος για να δοθεί το «σήμα» της ηγεμονίας στον χώρο της Κεντροδεξιάς. Ωστόσο αποτελεί σημαντικό παράγοντα η επιλογή της εθνικότητας των συμμάχων εντός του Ευρωκοινοβουλίου. Γι' αυτό και υπάρχει η πρόθεση της ενίσχυσης των σχέσεων με τους Γερμανούς Χριστιανοδημοκράτες και Χριστιανοκοινωνιστές, ανεξαρτήτως του αν η ελληνική οικονομία αποφύγει τον στραγγαλισμό μετά τις γερμανικές εκλογές.
Στο ΠΑΣΟΚ ωστόσο η κατάσταση είναι ακόμα πιο περιπλεγμένη. Στις Βρυξέλλες επιζεί ακόμα ο «παπανδρεϊκός» πολιτικός πυρήνας, που οφείλει το όνομά του περισσότερο στην προεδρία του Γιώργου Παπανδρέου, παρά στη στόχευση για αναβίωση εκείνου του ηγετικού σχήματος. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έχει αποκλείσει από κάθε κομματικό όργανο τους ευρωβουλευτές, η επικοινωνία μαζί τους είναι ανύπαρκτη, ενώ αντιμετωπίζονται με καχυποψία από το ηγετικό περιβάλλον. Σύμφωνα μάλιστα με τους ευρωβουλευτές, δεν είναι τυχαίο ότι διαρρέουν στον Τύπο διάφορα σενάρια περί σύμπραξής τους με τους φιλελεύθερους ή τη ΔΗΜΑΡ. Και η διάλυση στο στρατόπεδο της «Κεντροαριστεράς» επιτείνει την αγωνία για το μέλλον τους, καθώς η πανσπερμία κινήσεων διαλύει κάθε ενδεχόμενο ενότητας.
Ωστόσο υπάρχει ένας ακόμα παράγοντας, στον οποίο επαφίεται η επιβίωση της ελληνικής εκδοχής της σοσιαλδημοκρατίας: η ΔΗΜΑΡ. Τα αρμόδια στελέχη της εισηγούνται μετ' επιτάσεως την ένταξη της Αγίου Κωνσταντίνου στους Ευρωπαίους Σοσιαλδημοκράτες, ενώ υπάρχει ισχυρό «έμψυχο δυναμικό» που πρόσκειται στη ΔΗΜΑΡ και στελεχώνει τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών.
Από το ΠΑΣΟΚ στη ΔΗΜΑΡ
Σε αυτό το πλαίσιο δεν αποκλείεται να υπάρξουν «μεταγραφές» από το ΠΑΣΟΚ στις λίστες του κόμματος, ενώ πιθανόν να επιλεγεί ως πολιτική πρόταση η «ακροβασία» του εναγκαλισμού με τους Ευρωπαίους ομογάλακτους του Νότου, ως αντίβαρο στην τακτική επιλογή του Ευάγγελου Βενιζέλου να συστρατευθεί με την «Προοδευτική Συμμαχία» των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών.
Υπό αυτές τις συνθήκες προκρίνεται από ορισμένους η σύμπραξη των «φιλοευρωπαϊκών» μνημονιακών κομμάτων σε ένα ψηφοδέλτιο και κυρίως κινήσεων που βρίσκουν «κλειστές» τις πόρτες των κομματικών επιτελείων του ΠΑΣΟΚ, της Ν.Δ. και της ΔΗΜΑΡ. Αυτή η επιλογή μέχρι στιγμής απορρίπτεται από τις εκάστοτε ηγεσίες, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη συρρίκνωση των ποσοστών τους. Ωστόσο οι πολιτικές εξελίξεις, όπως έλεγαν χαρακτηριστικά Ελληνες ευρωβουλευτές, θα είναι πιθανότατα μέχρι τον Μάιο του 2014 εξαιρετικά πυκνές και «ανατρεπτικές».
