AΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Του Βασίλη Γεώργα

Σε ανοιχτή σύγκρουση των ιδιωτών ηλεκτροπαραγωγών με τη ΔΕΗ και την κυβέρνηση οδηγεί η πρόταση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας να καταργήσει πλήρως το καθεστώς έμμεσων επιδοτήσεων που απολαμβάνουν οι ιδιωτικές μονάδες φυσικού αερίου μέσω του περίφημου Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους, αλλά και να αυξήσει ταυτόχρονα τις αποζημιώσεις μέσω των Αποδεικτικών Διαθεσιμότητας Ισχύος.

Η πρόταση της ΡΑΕ συνεπάγεται απώλεια «εγγυημένων» εσόδων 150-200 εκατ. ευρώ για τους ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς μέσω της επιδότησης του κόστους λειτουργίας των μονάδων τους, ωστόσο μεγάλο μέρος από αυτά (περίπου το 70%) θα επιστρέψουν στα ταμεία των ιδιωτών μέσω του διπλασιασμού της αποζημίωσης για τα αποδεικτικά διαθεσιμότητας ισχύος που από 40.000 ευρώ θα αυξηθούν σε 80.000-90.000 ευρώ ανά μεγαβάτ, ώστε να καλύψουν το κενό μέχρι οι ιδιώτες να αποκτήσουν πρόσβαση σε «καλάθια» φτηνής λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας.

Η ΔΕΗ εκτιμάται ότι θα είναι ο κερδισμένος από την αλλαγή του τρόπου λειτουργίας της αγοράς, καθώς από τον συνδυασμό της κατάργησης του περιθωρίου του μηχανισμού ανάκτησης μεταβλητού κόστους (cost recovery) και της αναδιανομής των ΑΔΙ εκτιμάται ότι προκύπτει όφελος 140-150 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτεροι μέρος του οποίου θα καρπωθεί η Επιχείρηση.

Τα συμφέροντα είναι πάντως και από τις δύο πλευρές πολύ μεγάλα εν όψει και της πλήρους απελευθέρωσης των τιμολογίων λιανικής, τα οποία από το καλοκαίρι του 2013 θα συνδεθούν απευθείας με το κόστος παραγωγής και συνεπώς η χονδρική τιμή θα παίζει πρωτεύοντα ρόλο για την επιβάρυνση των καταναλωτών. Επιδίωξη των μεγάλων ηλεκτροπαραγωγών-ανταγωνιστών της ΔΕΗ (Μυτιληναίος, Motor Oil, ΕΛΠΕ-Εdison, ΓΕΚΤΕΡΝΑ) είναι να διατηρήσουν όσα περισσότερα από τα σημερινά προνόμια «επιδότησης» της παραγωγής τους μπορούν. Πολύ δε περισσότερο αφού θα ανταγωνιστούν τη ΔΕΗ και στο λιανεμπόριο ρεύματος προς οικιακούς και επιχειρηματικούς πελάτες, στους οποίους θα πωλούν ρεύμα όχι μόνον από τις «ακριβές» ιδιόκτητες μονάδες φυσικού αερίου αλλά και από λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες της ΔΕΗ.

Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας παρενέβη χθες με ανακοίνωσή του υποστηρίζοντας ότι ο μηχανισμός ανάκτησης μεταβλητού κόστους δεν αποτελεί επιδότηση, «καθώς τα έσοδα των ιδιωτικών μονάδων βρίσκονται σε επίπεδα κάτω του πλήρους κόστους που απαιτείται για την παραγωγή ενέργειας». Επισημαίνει ωστόσο πως δεν θέλει επιδοτήσεις, αλλά να απελευθερωθεί πλήρως η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Ελληνικό εφεύρημα

Ο Μηχανισμός Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους αποτελεί ελληνικό εφεύρημα επιδότησης της λειτουργίας των ιδιωτικών μονάδων φυσικού αερίου, οι οποίες αμείβονται προκειμένου να εγχέουν αδιάλειπτα ενέργεια στο σύστημα, ανεξαρτήτως αν την ίδια ώρα υπάρχει φτηνότερη ενέργεια από άλλη πηγή. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για έμμεση επιδότηση που θεσπίστηκε προκειμένου να υποστηριχθεί η βιωσιμότητά των μονάδων, αλλά πλέον δέχεται έντονη κριτική ότι χαρίζει χρήματα στους ιδιώτες μεταφέροντας το βάρος στους καταναλωτές.

Τα «αποδεικτικά διαθεσιμότητας ισχύος« θεσμοθετήθηκαν το 2005 με σκοπό την εξασφάλιση ενός σταθερού εισοδήματος στην ηλεκτροπαραγωγή. Μια μονάδα 300 MW απολαμβάνει εισόδημα 12-13 εκατ. ευρώ ετησίως μόνο και μόνο για να βρίσκεται σε «ετοιμότητα» να παράσχει ενέργεια. Τα κέρδη είναι δελεαστικά για όλους, κυρίως μάλιστα για τη ΔΕΗ, που μαζί με τους ιδιώτες μοιράζεται, σύμφωνα με υπολογισμούς, ώς και 400 εκατ. ευρώ ετησίως μέσω των ΑΔΙ.