ΚΛΑΣΙΚΗ MOYΣΙΚΗ Art
Φινάλε κύκλου «Μπετόβεν» από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
Με τον Βασίλη Χριστόπουλο να ολοκληρώνει τον δεύτερο χρόνο του ως επικεφαλής του συνόλου, το φιλόμουσο κοινό καταλαβαίνει τη θεαματική πρόοδο. Πόσο μάλλον που η ΚΟΑ είχε καταλήξει στη συνείδησή του ένα σύνολο του οποίου μόνο με πρόσκληση ρίσκαρε κανείς να παρακολουθήσει συναυλίες
Του Γιάννη Σβώλου
Την Παρασκευή, 31 Μαΐου 2013, στη σχεδόν κατάμεστη από κοινό και επισήμους αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής, η ΚΟΑ υπό τον Βασίλη Χριστόπουλο έδωσε την πέμπτη και τελευταία συναυλία του κύκλου «Μπετόβεν». Ας υπενθυμίσουμε άλλη μια φορά ότι ο κύκλος ήταν απλωμένος σε ολόκληρη την καλλιτεχνική περίοδο 2012-2013, περιλάμβανε τις εννιά συμφωνίες του συνθέτη και υλοποιήθηκε με την ευγενική υποστήριξη της γερμανικής πρεσβείας στην Αθήνα. Ακούστηκαν η «Συμφωνία αρ.6, Ποιμενική» και η «Συμφωνία αρ.7», αφήνοντας καλές εντυπώσεις.
Οι δύο Συμφωνίες που είχαν απομείνει διαθέτουν τελείως διαφορετικό στίγμα. Για τη μεν «Ποιμενική», με την αφηγηματική περιγραφικότητα και τα αναρίθμητα «εικονογραφικά» μικροεπεισόδια, εύκολα θα ’λεγε κανείς ότι αποτελεί απώτατο πρότυπο της προγραμματικής μουσικής, ένα υπέροχο, μυθικό «soundtrack» πολύ πριν από την εφεύρεση του κινηματογράφου. Η παλλόμενη από εξωστρεφή, ρυθμική ενέργεια «7η», την οποία ο Βάγκνερ δικαιολογημένα αποκάλεσε «αποθέωση του χορού», είναι κάτι ολότελα διαφορετικό: καθαρή μουσική, μια απροσδόκητη έκρηξη διονυσιακού οίστρου στην καρδιά τού «καθώς πρέπει» αστικού κόσμου του κεντροευρωπαϊκού Biedermaier.
Προφανώς, οι δυο Συμφωνίες ζητούν διαφορετική ερμηνευτική αντιμετώπιση. Για μία ακόμη φορά, ο Χριστόπουλος επέλεξε μέσου μεγέθους –ούτε 60 μουσικών- κλιμάκιο της ΚΟΑ, το οποίο διηύθυνε στην αλλαγμένη, «στερεοφωνική» διάταξη των εγχόρδων, που ευνοεί την καλύτερη προβολή της αντιστικτικής γραφής. Αποφεύγοντας τον πειρασμό να διαπλάσει μια ρομαντικής αισθητικής, ατμοσφαιρική ανάγνωση, ερμήνευσε την «Ποιμενική» συγκρατημένα, με ακρίβεια και αναλυτική έμφαση στη λεπτομέρεια, αναδεικνύοντας τα επιμέρους περιγραφικά επεισόδια. Ιδανικούς συνοδοιπόρους είχε το δεμένο, πειθαρχημένο σώμα των εγχόρδων και υπέροχα ποιητικές συνεισφορές από τα εκλεκτά ξύλινα πνευστά: τον κλαρινετίστα Σπύρο Μουρίκη, τον ομποΐστα Γιάννη Οικονόμου, τον φλαουτίστα Παναγιώτη Δράκο. Στο «χωριάτικο» Allegro αλλά και στη «Θύελλα» ο ήχος της ορχήστρας προσέλαβε ενδιαφέρουσα τραχύτητα και αιχμηρότητα, ενώ το ευχαριστιακής διάθεσης, ρέον μελωδικό φινάλε δόθηκε ρωμαλέα και στεντόρεια.
Η βραδιά ολοκληρώθηκε λαμπερά, με μια δυναμική, κινητική ανάγνωση της «Συμφωνίας αρ.7». Εδώ κυριάρχησαν η ωστική ορμή, η αδρεναλίνη των μηχανιστικών ρυθμών και η δίχως αναστολές συγκινησιακή εξωστρέφεια που στα δύο τελευταία μέρη εκφράστηκαν ως ξέσπασμα με «εκστατικές» στριγκές κραυγές από τα χάλκινα! Ενδιάμεσα το υπέροχο, μελαγχολικό Allegretto έρρευσε με ηδονικό παλμό και συναίσθημα.
Απολογισμός καλλιτεχνικός και οικονομικός
Πριν από την έναρξη της συναυλίας, ο Χριστόπουλος, που μόλις ολοκλήρωσε δεύτερο χρόνο επικεφαλής του αθηναϊκού συνόλου και τιμήθηκε πρόσφατα από το γαλλικό κράτος με τον τίτλο του Ιππότη του Τάγματος των Γραμμάτων και των Τεχνών, έλαβε τον λόγο κάνοντας έναν σύντομο απολογισμό.
Συγκρατούμε και υπογραμμίζουμε την έμφαση που έδωσε στην αύξηση του ετήσιου αριθμού εισιτηρίων κατά 45% ως προς την προηγούμενη καλλιτεχνική περίοδο και κατά 90% σε σύγκριση προς τα όσα έκοβε η ΚΟΑ την προ αυτού δεκαετία. Αν σκεφτεί κανείς ότι, πριν αναλάβει ο Χριστόπουλος, η ΚΟΑ είχε καταλήξει στη συνείδηση του φιλόμουσου κοινού ένα σύνολο του οποίο μόνο με πρόσκληση ρίσκαρε κανείς να παρακολουθήσει συναυλίες, η αλλαγή αξιολόγησης είναι όντως θεαματική και απαιτεί τίμια, πραγματιστική εκτίμηση.
Εδώ θα μεταφέρουμε την ένσταση που ο ίδιος ο Χριστόπουλος κατέθεσε δημοσίως σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου (Χίλτον, 21/5/2013) σχετικά με το γεγονός ότι το Μέγαρο Μουσικής δεν έχει αποδώσει ακόμη στην ΚΟΑ έσοδα από εισιτήρια συναυλιών, ύψους περί τα 200.000 €. Αν συνδυάσουμε όλα τα παραπάνω με τη στυγνά οικονομίστικη αντιμετώπιση της ΚΟΑ από το ΥΠΠΟ –αλλαγές βεβαίως χρειάζονται αλλά διαφορετικού είδους!- η εικόνα αποκτά ενδιαφέρον βάθος… Για το φιλόμουσο κοινό, ωστόσο, εκείνο που μετρά είναι η ολοφάνερη, σημαντική βελτίωση της απόδοσης και η νέα, υγιής εξωστρέφεια του συνόλου.
