Κέρδισε τον πλήρη έλεγχο της εγχώριας αγοράς για αρκετό καιρό ακόμη και διασφάλισε ότι θα συνεχίσει να πουλά το ρωσικό αέριο κατά 30% ακριβότερα στους Ελληνες καταναλωτές από ό,τι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες
Του Βασίλη Γεώργα
Η Gazprom δεν κέρδισε τον διαγωνισμό ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ στην Ελλάδα γιατί δεν κατέβηκε ποτέ. Κέρδισε όμως τον πλήρη έλεγχο της ελληνικής αγοράς αερίου για αρκετό καιρό ακόμη και διασφάλισε έτσι ότι θα συνεχίσει να πουλά το ρωσικό αέριο κατά 30% ακριβότερα στους Ελληνες καταναλωτές από ό,τι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες με τις οποίες βρίσκεται σε διαρκείς διαπραγματεύσεις για μειώσεις τιμολογίων.
Στην κυβέρνηση είχαν πιστέψει τις διαβεβαιώσεις της ρωσικής κυβέρνησης πως αν η ΔΕΠΑ εξαγοραζόταν από την Gazprom, η μείωση στα τιμολόγια θα ήταν σίγουρη. Τώρα από το Μάξιμο και το υπουργείο Περιβάλλοντος-Ενέργειας βγαίνουν διπλά εκτεθειμένοι, αφού ούτε τα 800-900 εκατ. ευρώ του τιμήματος εισέπραξε η Ελλάδα ούτε φτηνότερο αέριο φαίνεται ότι θα υπάρξει τουλάχιστον μέχρι τη λήξη της σύμβασης. Εκτός αν η Ελλάδα (ΔΕΠΑ) αποφασίσει, κατά το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών εταιρειών αερίου, να προσφύγει στη διαιτησία για να ζητήσει νωρίτερα αλλαγή των όρων.
Συμβόλαιο έως το 2016
Η ελληνική αγορά δεν είναι μια μεγάλη αγορά για τον ρωσικό κολοσσό που συνεχίζει σήμερα να καλύπτει το 35-40% των αναγκών της ευρωπαϊκής ηπείρου σε φυσικό αέριο. Είναι, όμως, μια «σίγουρη» αγορά την οποία έχει δέσει χειροπόδαρα με μακροχρόνιο συμβόλαιο ώς το 2016 μέσω του οποίου καλύπτεται περίπου το 65% των αναγκών. Μόλις την περασμένη εβδομάδα ο αντιπρόεδρος της Gazprom Αλεξέι Μίλερ παραδεχόταν σε συνέντευξή του ότι στην Ελλάδα οι τιμές προμήθειας είναι κατά 30% ακριβότερες. Η μέση τιμή πώλησης στη χώρα μας διαμορφώνεται για το 2013 σε 13-15 δολάρια/ΜBTU (εκατομμύρια βρετανικές θερμικές μονάδες) ή μεταξύ 480-540 δολαρίων ανά 1.000 κυβικά μέτρα. Στην Ευρώπη συνολικά η μέση τιμή πώλησης διαμορφώνεται σε 10,3 MBTU ή 380 δολάρια ανά 1.000 κυβικά μέτρα. Με δεδομένο ότι η ΔΕΠΑ εισάγει κάθε χρόνο περίπου 2,5 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου, το καπέλο με το οποίο επιβαρύνονται οι Ελληνες καταναλωτές φτάνει τα 250 εκατ. δολάρια ετησίως.
Απαγόρευση
Η τελευταία επαναδιαπραγμάτευση της ΔΕΠΑ με την Gazprom έγινε το 2011 και οδήγησε σε οριακές μειώσεις, ενώ με τη νέα συμφωνία απαγορεύτηκε να τεθεί θέμα τιμών μέχρι και το τέλος του 2014.
Ακόμη και αν αποκτούσε τη ΔΕΠΑ πληρώνοντας υπερτίμημα 200-300 εκατ. ευρώ πάνω από την πραγματική της αξία, θα μπορούσε να πάρει τα λεφτά της πίσω σε δυο-τρία χρόνια. Το γεγονός ότι δεν το έπραξε, ενδεχομένως συνδέεται με τα μηνύματα που έλαβε από τις ευρωπαϊκές αρχές ανταγωνισμού ότι η υπόθεση εξαγοράς της ΔΕΠΑ θα εξεταζόταν «πακέτο» με την ευρύτερη έρευνα περί κατάχρησης της δεσπόζουσας θέσης της Gazprom στην ευρωπαϊκή αγορά, και αυτό θα σήμαινε μια επιπλέον χρονική καθυστέρηση τουλάχιστον 1 έτους πριν οριστικοποιηθεί η συμφωνία. Στο μεσοδιάστημα, η ρωσική εταιρεία θα δέσμευε χρήματα για τη ΔΕΠΑ και θα υποχρεούνταν να μειώσει τις τιμές προμήθειας προς την Ελλάδα.
Με τον τρόπο που κινήθηκε «παγίδευσε» την ελληνική κυβέρνηση στην καλλιέργεια μεγάλων προσδοκιών, απομάκρυνε τον όποιο ανταγωνισμό θα μπορούσε να υπάρξει στον διαγωνισμό πώλησης και ουσιαστικά κέρδισε χρόνο μέχρι την προκήρυξη ενός νέου διαγωνισμού στο μέλλον (στην καλύτερη περίπτωση μέσα στο 2014) από τον οποίο, όπως κατέστη προφανές, η ελληνική πλευρά δεν θα έχει να προσδοκά και σε σπουδαία πράγματα.
Πηγή της Gazprom ανέφερε χθες από τη Μόσχα ότι «σε περίπτωση προκήρυξης νέου διαγωνισμού για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, η Gazprom θα μελετήσει λεπτομερώς όλες τις προϋποθέσεις και κατόπιν τούτου θα λάβει την απόφασή της για τη συμμετοχή ή τη μη συμμετοχή της σε αυτόν».
