«Oι ισχυροί και οι BRICS υπεύθυνοι για το 65% των μέτρων που επιβλήθηκαν στο διεθνές εμπόριο το τελευταίο 12μηνο», λένε ανεξάρτητοι οικονομολόγοι
Του Μπάμπη Μιχάλη
Στο υψηλότερο επίπεδο από την έναρξη της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης -στα τέλη του 2008- έχει εκτοξευθεί ο οικονομικός προστατευτισμός στον πλανήτη.
Υπεύθυνες γι' αυτό είναι κυρίως οι ισχυρές και οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου, που χτυπούν πλαγίως με δασμούς και άλλα μέτρα τους εμπορικούς τους εταίρους με στόχο να κρατήσουν την ανάπτυξη ζωντανή μέσω της ενίσχυσης του εμπορικού τους ισοζυγίου και της θέσης των επιχειρήσεών τους στο διεθνές εμπόριο.
Εκθεση
Σύμφωνα με έκθεση της Global Trade Alert (GTA) -ομάδας ανεξάρτητων οικονομολόγων που μελετά από την Ελβετία την πορεία του διεθνούς εμπορίου και του προστατευτισμού- στο τελευταίο τρίμηνο του 2012 και στο α' τρίμηνο του 2013 επιβλήθηκαν περισσότερα μέτρα προστατευτισμού από οποιαδήποτε άλλη χρονική περίοδο από το 2009. Ακόμη, από τα 431 μέτρα προστατευτισμού που ελήφθησαν στο δωδεκάμηνο Μάιος 2012 – Μάιος 2013, οι χώρες του G8 –δηλαδή οι πιο ισχυρές οικονομίες του πλανήτη- ήταν υπεύθυνες για τα 131 από αυτά, δηλαδή το 30% του συνόλου.
Οι ταχύτατα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου –Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα– επέβαλαν αντίστοιχα 132 μέτρα. Στο σύνολο των χωρών του G20 -που περιλαμβάνει και τις δύο παραπάνω κατηγορίες οικονομιών- τα μέτρα προστατευτισμού που ελήφθησαν στο εν λόγω 12μηνο έφτασαν το 65% του συνόλου.
Αντίθετα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), που στηρίζεται στις 159 χώρες-μέλη για την καταγραφή των παραβιάσεων στους κανονισμούς του διεθνούς εμπορίου, η GTA προχωρεί σε μια ευρύτερη καταγραφή, αποτιμώντας πολιτικές που επηρεάζουν το ανταγωνιστικό ισοζύγιο μεταξύ εγχώριων και ξένων επιχειρήσεων.
Η έκθεση της GTA διαπιστώνει ακόμη ότι οι κυβερνήσεις εφευρίσκουν συνεχώς νέους τρόπους προκειμένου να διαφεύγουν από τα ραντάρ του ΠΟΕ. Επιπλέον, ότι οι πολιτικές προστατευτισμού αλλάζουν σταδιακά από τα κλασικά «σωσίβια» επιχειρήσεων -όπως αυτά που πέταξαν οι κυβερνήσεις στις τράπεζες μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers- σε περισσότερο παραδοσιακές μεθόδους που υιοθετούνται σε περιόδους ύφεσης, όπως οι δασμοί αντιντάμπινγκ, τα μέτρα κατά των επιδοτούμενων εισαγόμενων αγαθών και η κατεπείγουσα επιβολή δασμών για την προστασία συγκεκριμένων οικονομικών κλάδων.
Στο στόχαστρο η Κίνα
Από τον Νοέμβριο του 2008, όταν η σύνοδος του G20 στην Ουάσινγκτον εξόρκισε τον προστατευτισμό ως λύση για την έξοδο από την κρίση, η πιο χτυπημένη χώρα από μέτρα προστατευτισμού σε βάρος της ήταν η Κίνα, που αντιμετώπισε περί τα 1.000 μέτρα εναντίον των εμπορικών της συμφερόντων. Σε όρους επιβολής μεροληπτικών μέτρων σε βάρος κλάδων και εμπορικών της εταίρων η Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν από την άλλη πλευρά ο μεγαλύτερος παραβάτης.
