Του Τάσου Παππά
«Ο παλιός δικομματισμός είναι εδώ, ενωμένος δυνατός(;)». Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ, που κυβέρνησαν τον τόπο από το 1974, που έχουν την ευθύνη για τη χρεοκοπία της χώρας, τώρα αναλαμβάνουν, χωρίς τη συνδρομή της ΔΗΜΑΡ, να τη σώσουν (ξανά!). Η συμμετοχή της ΔΗΜΑΡ στην κυβέρνηση ήταν γι' αυτά τα κόμματα ένα σωσίβιο. Δεν τους ήταν απαραίτητες οι έδρες της, αφού είχαν κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ωστόσο η παρουσία της προσέφερε το αριστερό άλλοθι για να περάσουν όσο το δυνατόν πιο μαλακά τα σκληρά μνημονιακά μέτρα.
Από την αρχή πάντως φαινόταν ότι η ΔΗΜΑΡ θα ήταν ο αδύναμος κρίκος της τρικομματικής κυβέρνησης. Μπήκε στο σχήμα με μισή καρδιά, σαν να ντρεπόταν, και έψαχνε ευκαιρίες να διαφοροποιηθεί. Το έκανε αρκετές φορές με την ανοχή των άλλων δύο εταίρων που έδειχναν κατανόηση (περισσότερο ο Αντ. Σαμαράς, λιγότερο ο Ευάγγ. Βενιζέλος).
Αποστάσεις
Ο Φ. Κουβέλης εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και, όταν μπορούσε, κρατούσε αποστάσεις ασφαλείας. Το σύστημα ενημέρωσης τον στήριζε με φανατισμό, αποθεώνοντάς τον ως εκπρόσωπο της «υπεύθυνης Αριστεράς», σε αντίθεση με την «παλαβή Αριστερά» την οποία κατηγορούσε ότι λαϊκίζει ασυστόλως και δημαγωγεί. Το βιολί βεβαίως ορισμένων μέσων ενημέρωσης από 'δώ και πέρα θα βγάζει άλλους ήχους για τον κ. Κουβέλη, αλλά αυτό είναι άλλης τάξεως ζήτημα.
Παρά το γεγονός ότι η ηγεσία της ΔΗΜΑΡ θα βρεθεί στο στόχαστρο της κριτικής της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και των δημοσιολόγων, που όλες αυτές τις μέρες έλεγαν ότι θα ήταν επιλογή καταστροφής η προσφυγή στις κάλπες, πέτυχε τον στόχο της: να αποχωρήσει από την κυβέρνηση, χωρίς να πάει η χώρα σε εκλογές για να μη χρεωθεί η ίδια το κόστος. Πριν από λίγο καιρό αυτό έμοιαζε με «τετραγωνισμό του κύκλου», γιατί το ΠΑΣΟΚ είχε διαμηνύσει πως «αν φύγει η ΔΗΜΑΡ, εμείς δεν θα μείνουμε». Αλλαξε όμως θέση, επιστρατεύοντας το γνωστό επιχείρημα περί «σωτηρίας της πατρίδας». Δεν είναι η πρώτη φορά.
Να θυμίσουμε ότι πριν από τον σχηματισμό της τρικομματικής, ο κ.Βενιζέλος υποστήριζε ότι για να μπει το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, πρέπει να δεχτεί να συμμετάσχει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν ήθελε να αφήσει εκτός κυβερνητικού πλάνου τον ΣΥΡΙΖΑ ώστε να εισπράττει ακόπως τη δυσφορία της κοινωνίας από την εφαρμογή των μνημονίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν «τσίμπησε» το δόλωμα. Ούτε όμως και όσοι τον καλούσαν να εμπλακεί στην κυβέρνηση έπεισαν το εθνικό ακροατήριο, αφού την ίδια στιγμή τον χαρακτήριζαν «κόμμα της δραχμής». Ο Ευάγγ. Βενιζέλος άλλαξε πάλι γραμμή.
Αν η ΔΗΜΑΡ θα έχει απέναντί της το μπλοκ του παλιού δικομματισμού και των φιλικών προς αυτό δικτύων ενημέρωσης, το ΠΑΣΟΚ οφείλει να εξηγήσει στους οπαδούς και τα στελέχη του τις οβιδιακές μεταμορφώσεις του αρχηγού του. Στις αιτιάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ότι έχει μετατραπεί σε συνιστώσα του Σαμαρά, αντιδρούσε με οργή, ωστόσο από από 'δώ και πέρα χρειάζεται να καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για να αποτινάξει τη ρετσινιά. Κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ που δεν είναι στα καθοδηγητικά όργανα διατύπωναν την εκτίμηση ότι «ο Βενιζέλος δίνει την εντύπωση, όχι ότι δεν θέλει να φύγει, αλλά ότι δεν μπορεί να φύγει»!
Νέα δεδομένα
Η θορυβώδης αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση δημιουργεί νέα δεδομένα και σε άλλα δύο επίπεδα:
1) Υποτίθεται ότι ήταν σε εξέλιξη μια επιχείρηση ανασυγκρότησης της παράταξης του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Το ΠΑΣΟΚ απηύθυνε πρόσκληση στη ΔΗΜΑΡ για κοινή εκλογική κάθοδο στις ευρωεκλογές. Προς την ίδια κατεύθυνση πίεζε και το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Ο κ. Κουβέλης απέρριψε τις προτάσεις, αλλά δεν έκλεινε ερμητικά τις πόρτες για κάποιου τύπου συνεννόηση με το ΠΑΣΟΚ. Τώρα η υπόθεση αυτή πάει πίσω, αν δεν έχει ενταφιαστεί οριστικώς.
2) Στη ΔΗΜΑΡ, αλλά και τον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν στελέχη που μιλούν για την αναγκαιότητα εξομάλυνσης των σχέσεων ανάμεσα στα δύο κόμματα. Η σχετική συζήτηση δεν είχε πάρει επίσημο χαρακτήρα. Δεν θα μπορούσε όσο η ΔΗΜΑΡ παρέμενε στην κυβέρνηση. Από προχτές όμως, τα πράγματα άλλαξαν. Η επιστροφή της ΔΗΜΑΡ στην αριστερή αντιπολίτευση είναι το πρώτο βήμα.
Από την άλλη πλευρά ο ΣΥΡΙΖΑ που δυσκολευόταν να απαντήσει στο ερώτημα «με ποιους θα κυβερνήσετε αν βγείτε πρώτο κόμμα;», μπορεί να ισχυριστεί ότι πιθανός εταίρος του σε μια συμμαχική κυβέρνηση της Αριστεράς θα είναι, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, η ΔΗΜΑΡ. Η συνεννόηση δεν θα προκύψει αυτόματα. Θα πάρει χρόνο, θα εκδηλωθούν διαφωνίες και στα δύο σχήματα, ωστόσο φαίνεται ότι το θέμα έχει μπει στην ατζέντα των ηγεσιών και των δύο κομμάτων.