(δημώδες)
Του Γιάννη Ξανθούλη
…Καλοκαίρι και καταχνιά χωρίς την ποιητική μελαγχολία του Τενεσί Ουίλιαμς. Μια καταχνιά εύφορη σε αηδία, σε δημοκρατία κατά πώς την οσμίζεται ο πάσα ένας (αυτό εξάλλου ισχυρίζεται κι ο κύριος Ερντογάν), σε συμβιβασμούς, μόνο και μόνο για να τσουλήσει το καλοκαίρι. Ανεξέλεγκτοι εγκληματίες ημεδαποί και αλλούθε, ανόητοι πολιτικοί με φουλ εύσημα πλήξης και ανεδαφικής υστερίας, μάθαμε ελέω κ. Τσίπρα ότι μάς απόμειναν και μερικά ασημικά που είναι περιουσία του λαού κ.λπ. Δεν βαριέσαι. Ο καιρός περνά, τα ροδάκινα νοστιμίζουν, τα σύκα μπήκαν σε τροχιά ωρίμανσης και η Αθήνα περίλαμπρος στη σύγχυσή της. Οπως δηλαδή τη συνηθίσαμε, δυστυχώς, τα τελευταία καλοκαίρια, με ολίγη δόση απόγνωσης, με πλούσια ασχήμια και ακόμη περισσότερη μοναξιά ΕΚΕΙ που σε άλλες ταπεινότερες εποχές ανθούσαν θέατρα και θεατράκια. Σε λεωφόρους, σε πάρκα, σε δρομάκια ζεστά αλλά υποφερτά λόγω των καλοκαιρινών θεοτήτων. Οσοι τα ζήσαμε, τα ζήσαμε κι όσοι έχουν την περιέργεια, που δεν το βλέπω, θα τα πληροφορηθούν από βαριεστημένους νοσταλγούς δίκην θεατρικού δοκιμίου. Ετυχε ένα βράδυ να δω μια αγόρευση του ηθοποιού – βουλευτή κ. Γιώργου Πάντζα και αυτομάτως έφερα στον νου τα καλοκαίρια που θριάμβευε στα θέατρα της λεωφόρου Αλεξάνδρας. Ενας μπριλάντε έξοχος ερμηνευτής με κατάληξη στο Κοινοβούλιο. Θα μου πεις ότι πέρασε πολύς καιρός από τότε. Ναι, πέρασε. Αυτό μού λέει κι ο καθρέφτης στο μπάνιο που είναι ειλικρινής και αδυσώπητος. Ομως να που ξεφύτρωσαν πάλι αναμνήσεις θεατρικές, αφού αναγκαστικά περνώ από δρόμους που έγραψαν ευφρόσυνη και, γιατί όχι, ευτράπελη (με την καλύτερη έννοια) ιστορία. Σήμερα όλη αυτή η καλοκαιρινή αλλοτινή μικροπολιτεία είναι σβηστή και τη θυμούνται ελάχιστοι. Ισως γιατί η νοσταλγία, όπως έλεγε και η μακαρίτισσα Σιμόν Σινιορέ, δεν είναι πια αυτή που ήταν κάποτε.
Ομως τα απομεινάρια και τα ξέφτια εκείνης της καλοκαιρινής θεατρικής Αθήνας του «μέτρου» και της επίγνωσης του αισθηματικού, αν μη τι άλλο, εμβαδού της, ακόμη βρίσκονται ανάμεσά μας. Ούτε τα ανατριχιαστικά γκράφιτι ούτε οι τσουκνίδες, ούτε η ερήμωση και η απαξίωση των παλιών δρόμων, για διάφορες αιτίες, μπορούν να την καταργήσουν απ' το «μέσα» βλέμμα των Αθηναίων. Κανένα Διαδίκτυο δεν υποκατέστησε τις «Οδούς Ονείρων» και τις «Ομορφες» ή «Μαγικές» πόλεις. Ούτε καν τα λαμπρά (όταν όντως είναι λαμπρά) δρώμενα του Φεστιβάλ Αθηνών και περιχώρων. Κανένα τηλεοπτικό πυροτέχνημα δεν μπόρεσε να αντικαταστήσει τα αξέχαστα καλοκαιρινά βράδια στη σκηνή, όπου κυρίως σουμπρέτες και αλησμόνητοι καρατερίστες ξεδίπλωναν για πολλοστή φορά την τόσο αναγνωρίσιμη μανιέρα τους. Κανένα χειροκρότημα δεν μοιάζει με το αντίστοιχο που εισέπρατταν οι ελευθεριάζοντες ηθοποιοί του «Ελεύθερου Θεάτρου» κι αργότερα της «Ελεύθερης Σκηνής» στο Αλσος Παγκρατίου της δεκαετίας του ’70. Και να σκεφθεί κανείς πως οι σημερινές «φοβικές» -ρητορικά ή επί της ουσίας- περιοχές στην πλατεία Βάθη, στο Μεταξουργείο μέχρι τον Σταθμό Λαρίσης έσφυζαν από θεατρικά κέφια. Στο «Περοκέ», στο «Βέμπο», πιο παλιά στο «Σαμαρτζή», στο «Λαού», στο «Ρουαγιάλ», πόσα και πόσα θερινά λόγια θεατρίνων ξεδιπλώθηκαν σαν βάλσαμο παρ' όλη την ελαφρότητά τους! Χωρίς τηλεόραση, πληκτρολόγιο, ανασφάλεια και υποψία για τη σκιά στο απέναντι πεζοδρόμιο ΕΚΤΟΣ και αν επρόκειτο για τους ολοφάνερους «μυστικούς» που αγρυπνούσαν περιφρουρώντας τα ιδεολογικά αμαρτήματα εκείνων των εποχών.
Επειτα ήταν τα πάρκα, που ο Κατράκης, ο Χατζίσκος, η Αλίκη, οι επιθεωρήσεις -κι όχι μόνο- του Μπουρνέλη στον Εθνικό Κήπο, στο Πεδίον του Αρεως έδιναν πιο «φαντασμαγορικό» «παρών». Για δεκαετίες ολόκληρες. Από «Αγαπητικό της βοσκοπούλας» μέχρι «Λυσιστράτη» (στο Τέχνης της οδού Μαυρομματαίων, τέλη του ’60). Κι από «Καπετάν Μιχάλη» μέχρι «Μιας πεντάρας νειάτα» στο αλήστου μνήμης θέατρο «Μινώα». Πού πήγε όλος αυτός ο κόσμος των χλιαρών βραδιών. Τόση χαρά, τόσο χειροκρότημα, τόσος κόπος καλοκαιριάτικα…
Φυσικά υπάρχουν απαντήσεις για ΟΛΑ, όπως και για τα αραβουργήματα – τατουάζ στις γάμπες ενός εκάστου κοκέτη (sic) μαντράχαλου…
Πάντως ένα βραδάκι έφτασα ώς την πλατεία του Ψυρρή. Καιρό είχα να περάσω από κει, γιατί δεν αντέχω τη μοδάτη φασαρία. Ομως πήγα και σκόνταψα σε μια ωραιότατη «μπρασερί» με την ονομασία «Μπιρ τάιμ» («Ωρα για μπίρα» ή κάτι τέτοιο). Το θέμα και η έκπληξη ήταν τα νόστιμα εδέσματα που είχαν γεύσεις Περσίας και γενικά Ανατολής. Ενδεικτικά αναφέρω το «πέρσικο κεμπάπ», την πίτσα με αραβική πίτα αλλά και τα θαλασσινά «πειραγμένα» ανάλογα από την άξια μαγείρισσα… Μικρό ευχάριστο διάλειμμα μες στη ζέστη του Ιουνίου…
Κλείνοντας θέλω να θυμίσω πως τέτοιες μέρες πριν από ένα χρόνο έφυγε απ' τη ζωή ο Θύμιος Καρακατσάνης έχοντας κι αυτός, όπως τόσοι άλλοι, ξοδέψει τα περισσότερα καλοκαίρια του στο θέατρο… ώρες ατελείωτες σε σκηνές και ταπεινά συνήθως καμαρίνια… Η ζωή συνεχίζεται κι εγώ ετοιμάζομαι να ρίξω σίδηρο στις πικροδάφνες γιατί πήραν να κιτρινίζουν… με τη διαρκή πεποίθηση πως ζούμε στο όνειρο κάποιου άλλου, που κι αυτός όμως είναι το φαντασιακό έκτροπο κάποιου άλλου με τα ίδια συμπτώματα.
