Ο διάσημος Αμερικανός φωτογράφος παρουσιάζει άγνωστες φωτογραφίες του από το νησί της Αποκάλυψης, τραβηγμένες από τη δεκαετία του ΄80 μέχρι σήμερα. Χωρισμένες σε δύο ενότητες, τοπία και ανθρώπους, διασώζουν αυτό που χάθηκε, σαν να ήξερε ότι δεν θα κρατήσει για πάντα: την αρμονία μεταξύ καθημερινότητας, φύσης, παράδοσης και Ιστορίας
Της Bασιλικής Τζεβελέκου
Οταν ο νεαρός Αμερικανός Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ επισκέφτηκε την Ελλάδα για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1954, του αποκαλύφθηκε ένας συναρπαστικός κόσμος. Μια φτωχή χώρα με ανεξερεύνητες ομορφιές, αυθεντικά στοιχεία, εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό. Γοητεύτηκε τόσο, ώστε δεν την προσπέρασε, έμεινε όλο το καλοκαίρι. Κι έκτοτε δεν έφυγε ποτέ στην πραγματικότητα. Ο φοιτητής του Πρίνστον πίσω από τον φακό μιας RolleiFlex της εποχής όργωσε τη χώρα φωτογραφίζοντας το ανθρώπινο στοιχείο και τη φύση. Στιγμές από την καθημερινότητα και την παράδοση.
Με την Ελλάδα δεν συνδέθηκε μόνον η φωτογραφική καριέρα του, αλλά ολόκληρη η ζωή του. Παντρεύτηκε Ελληνίδα και μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα σε Νέα Υόρκη, Παρίσι, Αθήνα και Πάτμο. Το νησί που ξεχώρισε απ' όλη την περιήγησή του στην ελληνική επικράτεια, από την πρώτη επίσκεψή του το 1967. Εκεί στο νησί της Αποκάλυψης, έπειτα από τόσα χρόνια, θα εκθέσει για πρώτη φορά. Τι άλλο; Στιγμές της Πάτμου, εικόνες ενός κόσμου που χάθηκε ανεπιστρεπτί. Σώθηκε μόνο ένα μέρος εκείνης της ουτοπικής ομορφιάς, όπως φαντάζει στα μάτια μας σήμερα, χάρη στον διάσημο Αμερικανό φωτογράφο – περιηγητή.
Η έκθεση «Robert Mc Cabe Πάτμος: Μονοπάτια της Μνήμης», σε επιμέλεια Ελισάβετ Πλέσσα, παρουσιάζει για πρώτη φορά 80 φωτογραφίες και αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό από τη συλλογή του από την Πάτμο. Οι επισκέπτες θα δουν όχι μόνο την εικόνα του νησιού, που χάθηκε σιγά-σιγά, αλλά και αγαπημένες όψεις της πατμιακής καθημερινότητας και παράδοσης που αντιστέκονται στο πέρασμα του χρόνου. Τοπία ξεχασμένα και άνθρωποι που ίσως δεν υπάρχουν πια, αλλά ζουν μέσα από τον σεβασμό με τον οποίο τους αντιμετώπισε ο διακριτικός φακός του Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ.
Η σπάνια ένωση της ζωντανής κοινότητας των ανθρώπων με τη θρησκευτική και ιστορική τους παράδοση και το μοναδικό φυσικό και αρχιτεκτονικό κάλλος του τόπου γοήτευσαν από την πρώτη στιγμή τον φωτογράφο. Εκεί έχτισε το σπίτι του κι εξακολουθεί να περνάει τα καλοκαίρια του με την οικογένεια και τους φίλους του. «Τα πρώτα χρόνια, που ερχόταν στο νησί, φιλμογραφούσε. ΟΙ φωτογραφίες της έκθεσης αφορούν πιο πρόσφατο μέρος της δουλειάς του, από τη δεκαετία του ΄80 έως σήμερα», μας εξηγεί η επιμελήτρια Ελισάβετ Πλέσσα. «Οι φωτογραφίες παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι χωρίζονται νοητά σε δύο θεματικές ενότητες, σε τοπία και ανθρώπους. Τα δύο στοιχεία μπλέκονται σε ένα, με συνδετικό κρίκο την αγάπη του για το νησί και την έγνοια του να συγκρατήσει τοπία και συνήθειες, ανθρώπους και στιγμές της ζωής. Σαν να ήξερε ότι μια ημέρα όλα αυτά θα χαθούν. Σαν να είχε νιώσει ότι είναι μαγικά για να κρατήσουν για πάντα. Σαν ένας αρχαιολόγος εκ των προτέρων. Στις φωτογραφίες διακρίνεις ότι οι άνθρωποι ζούσαν σε αρμονία με τη φύση, τις παραδόσεις, την αρχιτεκτονική, την ιστορία και το καταπληκτικό φυσικό περιβάλλον».
Η στιγμή είναι πολύ ιδιαίτερη για τον ΜακΚέιμπ καθώς είναι η πρώτη φορά που θα παρουσιαστεί η δουλειά του στο νησί. Ο ΜακΚέιμπ άρχισε να τραβάει φωτογραφίες πριν καλά καλά καταλάβει τον κόσμο γύρω του. Το οφείλει στον πατέρα του, δημοσιογράφο κι εκδότη από το 1934 της «Daily Mirror» -από τις λίγες εφημερίδες της εποχής με φωτογραφίες- που του χάρισε μια Kodak Baby Brownie, λίγο πριν γίνει πέντε ετών. Εκτοτε άρχισε να φωτογραφίζει διάφορα γεγονότα, που έκρινε ότι θα «έβγαζαν» είδηση: από τυφώνες και ατυχήματα μέχρι και έναν γάμο.
Το ενδιαφέρον του για τη φωτογραφία εντείνεται όταν από την αποκλειστική αναζήτηση της είδησης περνάει στην αποτύπωση συνθέσεων, που περιέχουν εικόνες ανθρώπων, τοπίων και στιγμών ζωής. Και η «φωτογραφική ανακάλυψη» της Ευρώπης ταυτίζεται με την ανακάλυψη της Ελλάδας το 1954, η οποία αποτέλεσε τελικά τον προσωπικό σταθμό του.
INFO: «ROBERT McCABE ΠΑΤΜΟΣ: ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ», 24 Ιουλίου – 25 Αυγούστου, Παλιό Δημοτικό Σχολείο Χώρας Πάτμου.Υπό την αιγίδα του Πνευματικού Κέντρου και του Δήμου Πάτμου & του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
