Ξεκίνησε και το 67ο φεστιβάλ τής Αβινιόν την προηγούμενη Παρασκευή και μία μέρα μετά δόθηκε στην Cour d’ Honneur, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Ορελί Φιλιπετί, η πρεμιέρα της πιο αναμενόμενης, ίσως, παράστασης. Ο Στανισλάς Νορντέ, που μαζί με τον Ντιεντονέ Νιαγκουνά από τον Κονγκό είναι οι φετινοί «συνεργάτες καλλιτέχνες», ανέβασε το έργο «Par les villages» του Πέτερ Χάντκε.
Ο συγγραφέας απουσίαζε. «Πρέπει να πάω μια μέρα που οι ηθοποιοί δεν θα το ξέρουν, γιατί έρχονται και με ρωτάνε: “ήταν καλό;”. Και δεν μπορώ να τους πω: “Από την ώρα που το έγραψα το έργο δεν μου ανήκει, ανήκει σ’ αυτούς”» είπε ο Χάντκε στη «Μοντ». Εχασε έτσι και τη διαμαρτυρία τους για τη μείωση των κονδυλίων για τον πολιτισμό, πάγιο σχεδόν τελετουργικό στο φεστιβάλ της Αβινιόν, που κράτησε ένα ολόκληρο τέταρτο. Και μόνο τότε άρχισε η παράσταση, ακόμα κάτω από το φως της μέρας. Αν και ήταν ήδη 9.30 μ.μ. και τα πετροχελίδονα κελαηδούσαν. Οταν το 1982 ο Βιμ Βέντερς το είχε ανεβάσει στο Ζάλτσμπουργκ, η παράσταση άρχιζε στις 10 το πρωί και συνοδευόταν από ήχους καμπανών. Γιατί, όπως λέει στο έργο μια ηλικιωμένη γυναίκα, «κάποτε μας εξηγούσαν ότι οι καμπάνες δεν μετράνε τον χρόνο, αλλά θυμίζουν την αιωνιότητα». Κι αυτό ακριβώς κάνει, σύμφωνα με τη «Μοντ», το «Par les villages»: «Διασχίζει το τόξο του χρόνου στη διάρκεια μιας ιστορίας».
Ο Γκρέγκορ, συγγραφέας στο επάγγελμα, επιστρέφει στον τόπο όπου γεννήθηκε, μια κοιλάδα στην οποία ζουν ο αδελφός και η αδελφή του. Την εποχή που το έγραψε ο Χάντκε (1979) είχε κι αυτός γυρίσει στην Αυστρία μετά από χρόνια παραμονής στη Γαλλία. Ηθελε να γράψει ένα έπος για την ειρήνη, γιατί κανένας πόλεμος δεν γινόταν τότε στην Ευρώπη. Αλλά ακόμα και μέσα στην ειρήνη του έργου του υπάρχει η καθημερινή μάχη να κρατήσεις τον εαυτό σου μέσα στον κόσμο που σε περιβάλλει.
Στο χωριό όλοι είναι εργάτες σε εργοτάξια ψηλά στο βουνό, φεύγουν κάθε Δευτέρα πρωί και περνάνε την εβδομάδα σε καλύβες. Οι πατέρες τους ήταν ξυλουργοί, οι ίδιοι δουλεύουν μηχανές και το μπετόν έχει κατακλύσει την κοιλάδα. Ανάμεσα στους εργάτες και ο αδελφός τού Γκρέγκορ, ο Χανς, που τον υποδύεται ο ίδιος ο Νορντέ, ενώ η αδελφή του Σοφία (Εμανουέλ Μπεάρ) ονειρεύεται να ξεφύγει και να ανοίξει ένα κατάστημα.
«Ηρθε ο καιρός το “Par les villages” να περάσει στα κλασικά έργα, στα μεγάλα δραματικά ποιήματα», γράφει η «Μοντ». «Η παράσταση σου αφήνει την ανάμνηση ενός γαλάζιου φωτός, σαν τον ορίζοντα πάνω στις καλύβες, ενός γλυκού ήχου μιας ηλεκτρικής κιθάρας, που παίζει συνέχεια πάνω στη σκηνή, και ενός καλέσματος να προχωρήσουμε όλοι μας πιο μακριά, “σε μια αιώνια συνάντηση”, περνώντας από τα χωριά της ίδιας μας της ζωής».
Επιμ.: Β. Γεωργ.
