Ο Πάνος Παναγιωτόπουλος είναι ο τέταρτος κατά σειρά υπουργός Πολιτισμού που θέλει να μεταφέρει τα γραφεία της Μπουμπουλίνας στο κτίριο Τσαούσογλου. Εγχείρημα δαπανηρό και πολύπλοκο, με αμφίβολη κατάληξη, εκεί όπου ήδη ανθεί η πιο καινοτόμος ελληνική και διεθνής καλλιτεχνική έκφραση του Φεστιβάλ Αθηνών. Αλλο ένα έργο που θα κωλυσιεργήσει, όπως το Φιξ, στην ολόκληρωση του οποίου μπήκε και πάλι φρένο
Της Βασιλικής Τζεβελέκου
Στις «Δέκα Πληγές του Φαραώ», του νεοσυσταθέντος υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, αναφέρθηκε την Τετάρτη ο υπουργός Πάνος Παναγιωτόπουλος. Ηταν ακριβώς πριν από ένα χρόνο, όταν ο προκάτοχός του Κώστας Τζαβάρας, από το βήμα της Βουλής έθετε τις προτεραιότητες του πολιτισμού στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης. Κι ορισμένες από αυτές είναι ακριβώς ίδιες. Καλό αυτό, γιατί δείχνει τη συνέχεια μιας ενιαίας πολιτιστικής πολιτικής, ενός ενιαίου έργου. Ποια είναι όμως η πολιτική και ποιο το έργο;
Το ΤΑΠ που καταρρέει; Η διασφάλιση των ανοιχτών μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων, που ακόμα δεν λειτουργούν με θερινό ωράριο λειτουργίας, καθώς δεν έχει λυθεί (μέσα Ιουλίου) το ζήτημα των έκτακτων υπαλλήλων; Το ελληνικό σινεμά που θριαμβεύει στο εξωτερικό, αλλά οι βραβευμένοι δημιουργοί του δεν βλέπουν ευρώ τσακιστό; Η μεταστέγαση του υπουργείου Πολιτισμού; Πάνω από 15 χρόνια το συζητάνε και δικαίως. Δεκαεπτά κεντρικές υπηρεσίες του βρίσκονται διάσπαρτες στην Αθήνα, χρεώνοντας πάνω από 3 εκατομμύρια για τα ενοίκιά τους. «Εχει κάνει σημαντική προεργασία ο κ. Τζαβάρας για το κτίριο Τσαούσογλου στην Πειραιώς 260», είπε ο Πάνος Παναγιωτόπουλος. Μόνο που ούτε ο κ. Τζαβάρας είχε επισκεφτεί την Πειραιώς, ούτε προφανώς ο κ. Παναγιωτόπουλος. Τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Μια αυτοψία στον χώρο σε κάνει να αντιληφθείς την πολυπλοκότητα και τη δαπάνη του εγχειρήματος.
Τυπικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του ’70 το εργοστάσιο Τσαούσογλου, καθιερώθηκε τα τελευταία οκτώ χρόνια στη συνείδηση του κοινού απλώς ως «Πειραιώς 260». Κι αυτό γιατί τα καλοκαίρια συνωστίζονται εκεί οι θεατές για να δουν διεθνείς καλλιτέχνες σε πρωτοποριακές, ανορθόδοξες δουλειές που φέρνει το Φεστιβάλ Αθηνών. Ο Γιώργος Λούκος μπήκε πρώτος στο εγκαταλειμμένο κτίριο και οραματίστηκε μια ανοιχτή καλλιτεχνική κυψέλη, μετατρέποντας σε προτέρημα την εγκατάλειψη του εργοστασίου Τσαούσογλου. Ο,τι είχε κάνει πριν από σχεδόν δύο δεκαετίες ο Νίκος Κεσσανλής. Ο σπουδαίος αυτός καλλιτέχνης και δυναμικός πρύτανης μάζεψε τη διάσπαρτη Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Πειραιώς 256. Είχε αντιληφθεί από τότε ότι ο πάλαι ποτέ σημαντικότερος βιομηχανικός δρόμος της πρωτεύουσας μπορούσε να αποτελέσει σύγχρονο πολιτιστικό άξονα. Μετά τη λειτουργία της ΑΣΚΤ άνοιξαν το Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, το νέο Κτίριο του Μουσείου Μπενάκη, το Ιδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη και στα ψηλά της οδού η «Τεχνόπολις» στο παλιό εργοστάσιο φωταερίου στο Γκάζι.
Οντως, «κάτι συμβαίνει στην Πειραιώς» σχολίασε ο καινούργιος υπουργός, εννοώντας τη νέα καλλιτεχνική φυσιογνωμία της περιοχής. Αυτό όμως σημαίνει ότι μπορεί να λειτουργήσει εκεί και το υπουργείο; Πού; Στο κτίριο Τσαούσογλου που ανήκει στην Εθνική Τράπεζα και χρειάζονται πάνω από δέκα εκατομμύρια ευρώ για να αγοραστεί από το ΥΠΠΟ; Και πόσο θα κοστίσουν οι μετατροπές των μεγάλων κτιρίων του σε γραφεία υπουργείου; Πόσος χρόνος και χρήμα θα χρειαστεί για να ολοκληρωθεί ένα τέτοιο έργο; Κι αν συμβεί αυτό, το Φεστιβάλ θα εξακολουθήσει να παρουσιάζει τις θεατρικές παραστάσεις του; Η Εθνική Τράπεζα παραχωρεί κάθε χρόνο τη λειτουργία του χώρου στο Φεστιβάλ, που οραματίζεται να επεκτείνει τις τρεις θεατρικές του σκηνές, να δημιουργήσει χώρους για την υποδοχή των καλλιτεχνών, για τις πρόβες των παραστάσεων και, γιατί όχι, μελλοντικά να στεγάσει τα γραφεία του.
Ο κ. Παναγιωτόπουλος δεν αναφέρθηκε στο «Ακροπόλ Παλλάς» της Πατησίων, ιδιοκτησίας υπουργείου Πολιτισμού, ενταγμένο στο ΕΣΠΑ για την ανακατασκευή του. Πώς θα αξιοποιηθεί το έργο, που βρίσκεται ανάμεσα στα υποψήφια κτίρια για να στεγάσει το υπουργείο Πολιτισμού;
Κι αν η μεταστέγαση του υπουργείου Πολιτισμού από την Μπουμπουλίνας προς Πειραιώς ή Πατησίων είναι στον αέρα, θεωρούσαμε ότι οι εργασίες ανακατασκευής στο εργοτάξιο του παλιού εργοστασίου τού Φιξ, όπου πρόκειται να λειτουργήσει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, προχωρούν απρόσκοπτα. Τα εύσημα είχαν δώσει ο Κώστας Τζαβάρας κι αμέσως μετά ο Γιώργος Καμίνης που το επισκέφτηκαν πριν από δυο – τρεις μήνες. Κατά την επίσκεψή του εκεί, το δεύτερο δεκαήμερο του Ιανουαρίου ο κ. Τζαβάρας είχε κάνει βέβαια λόγο για «κατασκευαστικά προβλήματα και για την αναπροσαρμογή της μελέτης, με βάση τη νομοθεσία, για τον περιβαλλοντικό εκσυγχρονισμό του Μουσείου», βεβαιώνοντας ότι θα λυθούν. Τα προβλήματα προφανώς δεν ξεπεράστηκαν, αντιθέτως γιγαντώθηκαν. Γραφειοκρατικές αγκυλώσεις σε σχέση με το ΕΣΠΑ προκαλούν καθυστερήσεις, όπως και η αναπροσαρμογή της μελέτης.
Γι' αυτό μάθαμε, διά στόματος Πάνου Παναγιωτόπουλου, ότι «έχει μπει φρένο στην ολοκλήρωση του έργου». Δεν έδωσε περισσότερες εξηγήσεις. Τα χρονοδιαγράμματα είναι ασφυκτικά. Οπως ακούγαμε στο πρώτο εξάμηνο του έτους, οι κτιριακές εγκαταστάσεις επρόκειτο να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον προσεχή Οκτώβριο. Στόχος να εγκαινιαστεί η λειτουργία του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης μέσα στο 2014 ώστε τα εγκαίνια να συμπέσουν με την ανάληψη της Ελληνικής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση (1 Ιανουαρίου- 30/6 2014). Απ' ό,τι φαίνεται, όμως, για να συμβεί χρειάζεται πολιτική βούληση προκειμένου να ξεπεραστούν τα νέα προβλήματα σ' ένα έργο που κρατάει πάνω από δέκα χρόνια κι έχει υποστεί περιπέτειες, ατυχίες, γραφειοκρατίες.
