Δεν θα ξαναπαίξει θέατρο, κι ας κάνει σαν παιδί από τη χαρά του που ξανακατεβαίνει στο αρχαίο θέατρο. Το τραγούδι θέλει, λέει, απόλυτο δόσιμο. Δέχτηκε απλώς να θυμηθεί την παλιά του τέχνη από συγκίνηση. Γιατί συμμετέχει στην αναβίωση μιας θρυλικής παράστασης του ΘΟΚ, σε σκηνοθεσία Εύη Γαβριηλίδη, ηλικίας 20 χρόνων
Του Δημήτρη Κανελλόπουλου
Αχ, ο Αλκίνοος. Δεν θα τον αναγνωρίσετε σίγουρα. Δείτε τις φωτογραφίες του. Κοντά μαλλιά (πάει η… κοτσίδα), κοστούμι, γυαλιά με χοντρό κόκκινο σκελετό, φούξια παπούτσια (και ανάλογη ριγέ γραβάτα), μάτια πεταχτά. Και πείτε μου, αν δεν σας το έλεγα τώρα, θα τον καταλαβαίνατε; Ενας άλλος Αλκίνοος. Γιατί όντως θα είναι διαφορετικός την Παρασκευή και το Σάββατο στην Επίδαυρο. Τη μεγάλη, όχι τη μικρή. Αρα θα βρίσκεται εκεί ως ηθοποιός και όχι ως μουσικός. Θα κρατάει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη «Σαμία» του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, που ανεβάζει ξανά την παράσταση (μία από τις 10 καλύτερες στην ιστορία των Επιδαυρίων) έπειτα από 20 ακριβώς χρόνια και με τους ίδιους συντελεστές.
«Στο θέατρο έπαιξα δύο φορές στη ζωή μου κι έτυχε και τις δύο να είναι στην Επίδαυρο, το ’93 και το ’96», μας λέει ο Αλκίνοος, τηλεφωνικά, από την Επίδαυρο στην οποία έχει μετακομίσει, συν γυναιξί και τέκνοις, από χθες. «Κάνω σαν μωρό παιδί από τη χαρά μου».
Ενας τραγουδοποιός στη θεατρική σκηνή; «Οι θεατρικοί και οι μουσικοί κανόνες στη βάση τους δεν διαφέρουν, έχουν πολλά κοινά. Είναι δύο τέχνες που ξεκινούν από τις λατρευτικές λειτουργίες, έχουν να κάνουν με τον λόγο και τη σκέψη, το ιερό που δεν μπορεί να ειπωθεί με άλλον τρόπο πέραν της τέχνης».
Και ο βαθμός της δυσκολίας; «Από τη στιγμή που ανεβαίνεις στη σκηνή δεν υπάρχει δυσκολία. Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός πως πρέπει να συνεργαστούν άνθρωποι διαφορετικών ειδικοτήτων, ώστε να φέρουν εις πέρας ένα κοινό όραμα, ο σκηνοθέτης, ο ενδυματολόγος, ο σκηνογράφος, ο ηθοποιός.
»Αντιθέτως στις συναυλίες συμμετέχουν κυρίως μουσικοί, λίγοι είναι οι υπόλοιποι, άντε ο ηχολήπτης και ο φωτιστής. Επομένως άνθρωποι με κοινή μουσική γλώσσα είναι πιο εύκολο να συνεργαστούν, αντιθέτως το θέατρο έχει πολλά απρόοπτα. Αυτή είναι η μαγεία του εδώ και χιλιάδες χρόνια».
Ο Αλκίνοος έχει σπουδάσει ηθοποιός στο Εθνικό Θέατρο. Αλλά και τότε ακόμα, όταν ήταν μόλις 23 ετών κι έπαιξε στη «Σαμία», γνώριζε το… μέλλον του. «Ηξερα τι ήθελα να γίνω από την πρώτη στιγμή», εξηγεί.
«Τότε ετοιμαζότανε παράλληλα και ο πρώτος μου δίσκος, ήμασταν στη διαδικασία της ηχογράφησης, τα είχε αναλάβει όλα η Δήμητρα Γαλάνη.
»Ακόμα και όταν πέρασα στη σχολή του Εθνικού και αποφάσισα να προχωρήσω τις σπουδές μου ήξερα πως δεν θα γινόμουν ηθοποιός. Περισσότερο με έβλεπα ως σκηνοθέτη κινηματογράφου. Αλλά πάντοτε, βαθιά μέσα μου, το όνειρό μου ήταν να γίνω μουσικός».
• Και τώρα που επανήλθες; Σου δημιουργήθηκε μήπως η επιθυμία να ασχοληθείς περισσότερο με την ηθοποιία;
«Οχι. Δεν θα ξαναπαίξω θέατρο. Απλώς επιχείρησα μια επιστροφή σε μια τέχνη που αγαπώ, μόνο και μόνο εξαιτίας της συγκεκριμένης πρότασης, της αναβίωσης της συγκεκριμένης παράστασης».
• Θα κλείσεις τη θεατρική σου… καριέρα μόνο με Επίδαυρο δηλαδή…
«Ημουν σαν τον κλέφτη της Επιδαύρου όταν σπούδαζα στο Εθνικό. Τα βράδια, αργά, τα καλοκαίρια, έμπαινα κρυφά στο χώρο. Ηξερα από πού περνούσαν οι φύλακες και κοιμόμουν όλη νύχτα στις πλάκες του θεάτρου. Με σημάδεψε η Επίδαυρος, είναι ένα ιερό μέρος που σου θυμίζει από πού έρχεσαι, προσφέροντας ένα άλλο μέτρο στα πράγματα».
• Ηταν και ο Διονύσης Σαββόπουλος την προηγούμενη εβδομάδα εκεί, όπως και ο Κραουνάκης πιο πριν…
«Κι αυτοί, όπως κι εγώ, έχουμε γράψει αρκετές φορές μουσική για το θέατρο. Ο Σαββόπουλος έκανε έναν ιστορικό δίσκο, τους “Αχαρνής” του Αριστοφάνη, έχει σκηνοθετήσει και δικές μου παραστάσεις. Εγώ, ωστόσο, δεν θα μπορούσα να το κάνω, να μεταπηδώ από τη μια τέχνη στην άλλη. Χρειάζεται ένα δόσιμο. Κάπου πρέπει να επικεντρώνεσαι ώστε να λειτουργήσεις καλύτερα ως καλλιτέχνης, λίγοι άνθρωποι τα καταφέρνουν και τα δύο. Οι περισσότεροι έχουμε την ανάγκη να εμβαθύνουμε σε κάτι, να δουλεύουμε τον εαυτό μας συνεχώς μέσα από μια συγκεκριμένη διαδικασία, ώστε να μην μπερδευόμαστε. Μαθαίνεις να λειτουργείς μέσα από τους κώδικες μιας τέχνης».
• Πάλι καλά που έχεις τη μουσική, να λέμε.
«Ναι. Κάνουμε τις ιδιαίτερες συναυλίες ως ντουέτο με τον Γιώργο Καλούδη, μια παράσταση που έχει παιχτεί σε όλο τον κόσμο, τελευταία ήμασταν στην όπερα του Καΐρου και της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο. Το χειμώνα θα συγκεντρωθώ, θα μαζέψω το υλικό μου, υλικό αρκετό, πεταμένο εδώ κι εκεί, να δω το πρόσωπό του, τι έχει να μου πει και τι έχω να του πω εγώ, και να προχωρήσω σε έναν δίσκο αμέσως μετά».
…………………………………………………………………………………………………..
«Δέχτηκα ακόμα και απειλές για το κείμενό για την Κύπρο»
Τις προηγούμενες εβδομάδες ο Αλκίνοος τις πέρασε στην Κύπρο. Εδωσαν κι εκεί μερικές παραστάσεις της «Σαμίας». Μας μεταφέρει λοιπόν το κλίμα. «Εχει δυσκολέψει η κατάσταση, σφίγγει ο κλοιός, πολλές οικογένειες έχουν μόνο ανέργους. Τουλάχιστον στην Κύπρο διατηρείται ακόμα ένας κοινωνικός ιστός πολύ ισχυρός. Και δεν αφήνουν κανέναν να πεινάσει ή να μείνει μόνος. Επειδή το μέρος είναι μικρό, ο κόσμος είναι πιο κοντά μεταξύ τους, η λέξη αλληλεγγύη δεν είναι μια ιδέα, αλλά συμβαίνει στην πράξη καθημερινά και σε προσωπικό επίπεδο, πέρα από τις συλλογικότητες».
• Επομένως εκεί δεν θα αναπτυχθούν φαινόμενα όπως η Χρυσή Αυγή;
«Δεν είναι δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο όταν υπάρχει οικονομική κρίση και κρίση αξιών. Αυτά πυροδοτούν τις καταστάσεις. Ο πιο εύκολος τρόπος για να βγάλεις την απελπισία σου είναι να μισήσεις. Ελπίζω, επειδή εκεί υπάρχει άλλη αγάπη και αξιοπρέπεια που δεν σε αφήσει να συμπεριφερθείς βίαια και άσχημα εναντίον του συνανθρώπου σου, πως δεν θα δούμε σε τέτοια κλίμακα τόσα προβλήματα. Δεν είμαι ωστόσο καθόλου βέβαιος».
• Εδώ πάντως ζούμε «εμφυλιοπολεμικές» καταστάσεις… Και η Χρυσή Αυγή ανεβαίνει…
«Πάντα υπήρχε διχασμός μεταξύ των Ελλήνων. Και το μεγάλο μέρος του ποσοστού εκείνων που ψηφίζουν τη Χρυσή Αυγή υπήρχε, επίσης, πάντοτε. Ακροδεξιοί, νεοναζί, ταγματασφαλίτες, χουντικοί, φιλοβασιλικοί, αν τους βάλεις όλους μαζί δεν νομίζω πως θα είναι λιγότεροι από τα ποσοστά της. Κατόρθωσαν να μαζευτούν όλοι μαζί, μακάρι να το καταφέρουν κι άλλοι πολιτικοί χώροι».
• Εσύ συμφωνείς με εκείνους που λένε πως τα δύο άκρα μοιάζουν; Πολλοί υποστηρίζουν πως η ριζοσπαστική Αριστερά και η Χρυσή Αυγή είναι κατ' αναλογία οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
«Οχι, όχι, μου φαίνεται αστείο. Δεν μπορώ να το σκεφτώ καν, δεν αναγνωρίζω αυτό τον τρόπο σκέψης καθόλου».
• Το κείμενό σου για την Κύπρο δημιούργησε αντιδράσεις.
«Στην Ελλάδα μόνο. Εκεί όπου οι άνθρωποι έτρωγαν το ζόρι, στην Κύπρο δηλαδή, εκεί που θα μπορούσαν να υιοθετήσουν ίσως κάποια εχθρική στάση απέναντί μου, δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Οι διαφωνίες τους ήταν πολιτισμένες, εδώ υπήρξε μεγάλη ένταση».
• Θύμωσες;
«Δεν θύμωσα. Αλλά η αλήθεια είναι πως δεν ήμουν προετοιμασμένος, δεν είμαι άνθρωπος συνηθισμένος σε αυτά. Οταν ο τόπος καίγεται κι εμείς ασχολούμαστε με έναν τραγουδιστή, τότε κάτι δεν πάει καλά. Ή έχουμε φτάσει σε πολύ ψηλά πνευματικά επίπεδα και τα επίγεια δεν μας απασχολούν ή κάτι είναι λάθος. Νομίζω το δεύτερο. Αν ήξερα πως θα διαβαστεί τόσο πολύ, θα κυκλοφορήσει με τόση μεγάλη ένταση κι ευρέως, σίγουρα θα τρόμαζα και δεν θα το δημοσίευα. Για μένα ήταν κάτι πολύ καθαρό, ήταν ένα κείμενο που εξέφραζε το αίσθημά μου για τον τόπο μου».
• Παρερμηνεύτηκαν όσα έγραψες;
«Σίγουρα κάποιες εφημερίδες το έκαναν, έγραψαν για πράγματα που δεν είπα. Ο καθένας παίρνει αφορμή από το οτιδήποτε για να βγάλει τη δική του άποψη, τη χολή του ή και την ανεπάρκειά του ακόμα. Είμαστε όλοι σε μεγάλη ένταση και δεν αφήνουμε τίποτε να πέσει κάτω. Οτιδήποτε συμβαίνει το παίρνουμε σαν αφορμή για να εκδηλώσουμε την έντασή μας. Στο τέλος εκμηδενίζουμε ο ένας τον άλλον σαν προσωπικότητα. Αλλο να διαφωνήσεις με κάποιον και να γράψεις την άποψή σου, κι άλλο να εκμηδενίσεις με απαξιωτικά σχόλια και με λεκτική βία ή και με απειλές ακόμα».
• Δέχτηκες απειλές;
«Ναι, βέβαια. Και αυτό με έκανε από εδώ και στο εξής να σκέφτομαι δύο και τρεις φορές αν θα προχωρώ σε κάτι. Οταν όλοι σταματήσουμε να εκφραζόμαστε, να λέμε τη μικρή και τη μεγάλη μας αλήθεια, τότε η εποχή θα έχει σκοτεινιάσει υπερβολικά για όλους μας».
• Από ποιους και τι είδους απειλές δέχτηκες;
«Δεν θέλω να πω».
……………………………………………………………………………………………….
Απόσπασμα από το άρθρο που έγραψε ο Αλκίνοος Ιωαννίδης στις 24 Μαρτίου στο ΒΗΜΑ, λίγες ημέρες μετά το (πρώτο) «Οχι» της κυπριακής Βουλής
Οταν κλαίγαμε το ’74, κλαίγαμε για τα σπίτια μας. Σήμερα θα κλάψουμε για τις επαύλεις μας; Τότε, κλαίγαμε για το χωριό μας. Θα κλάψουμε σήμερα για την τράπεζα; Τότε, για τους τάφους των γονιών μας. Σήμερα για τα χρέη μας; Τότε, για τις ζωές μας. Σήμερα για τις δουλειές μας; Δεν νομίζω…
Η κοινωνία μας, αυτή η διαλυμένη, πιέζοντας ασταμάτητα την όποια επίσημη πολιτική ηγεσία, αλλά και πέρα απ' αυτήν, θα αναπτύξει μηχανισμούς στήριξης των ανέργων, θα φροντίσει τα παιδιά της. Οχι από ελεημοσύνη. Από αλληλεγγύη. Και με τη γνώση ότι, αν ο διπλανός δεν ζει καλά, κανείς δεν ζει καλά. Γιατί, ό,τι ποτέ μας κράτησε σ' αυτόν τον τόπο, ήταν ένας ιδιόμορφος, ποιητικός, παράλογα ωραίος κοινωνικός ιστός, που αυτοπροστατεύεται και που μας προστατεύει. Αυτός είναι που ανάγκασε τους βουλευτές να πουν, έστω για μια στιγμή, «Οχι».
Το «Οχι» της κυπριακής Βουλής είναι σημαντικότερο απ' ό,τι κάποιοι χαιρέκακοι μπορούν να υποψιαστούν. Κι ας επιστρέψει η Βουλή εκλιπαρώντας τους τροϊκανούς, κι ας πέσει στα γόνατα, κι ας τους γλείψει τα πόδια, μετά. Κι ας χάσουμε περισσότερα. Γιατί, για μια στιγμή έστω, έμοιασε η Δημοκρατία να έχει νόημα, ένα νόημα ξεχασμένο, εδώ και δεκαετίες. Εμοιασαν, έστω και για μια στιγμή, οι εκπρόσωποι να εκπροσωπούν πράγματι.
Η στιγμή καταγράφεται και μένει, δημιουργώντας προηγούμενο, παρά την όποια κατάληξη. Και το γεγονός ότι το προηγούμενο δημιουργήθηκε από μισή μερίδα τόπο, αγαπητοί λογικοί λογιστές, το κάνει ακόμη σημαντικότερο.
Τίποτε «δικό σας» δεν θα μείνει ποτέ στην Ιστορία, να σηματοδοτεί, να καθορίζει, ή έστω να θυμίζει κάτι υπαρξιακά σημαντικό. Αφήστε μας να το χαρούμε! Δεν μας προσφέρονται συχνά τέτοιες χαρές!
Δυστυχώς, θα ήταν αδύνατον να υπάρχει «plan B». Θα ήταν αδύνατον να έχει εκπονηθεί από ανθρώπους της γενιάς μου και της προηγούμενης, από ανθρώπους βουτηγμένους στην κατανάλωση, στο εφήμερο, στο συμφέρον, στον νεοπλουτισμό και στο τίποτε, μια πολιτική που να έχει βάθος και σοβαρότητα. Κι όμως, αυτοί οι άνθρωποι, χωρίς δικλίδες ασφαλείας, χωρίς λογική, είπαν ενστικτωδώς «Οχι». Εστω και για μια στιγμή. Ενα «Οχι» καταστροφικό και λυτρωτικό μαζί, που εσείς, αγαπητοί Ελλαδίτες μνημονιακοί, πολιτικοί και δημοσιογράφοι, με πρόσχημα το καλό μας, δεν θα πείτε ποτέ. Θα προτιμήσετε να καταστραφούμε εξίσου, λέγοντας «Ναι».
…………………………………………………………………………………………..
INFO: Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου επιστρέφει στην Επίδαυρο με την αναβίωση της «Σαμίας», ένα από τα τέσσερα σωζόμενα έργα του αρχαίου συγγραφέα της Νέας Κωμωδίας Μενάνδρου. Είκοσι χρόνια μετά θα δούμε (ή κάποιοι θα ξαναδούν) την παράσταση με όλους τούς, εν ζωή, πρωταγωνιστές της παραγωγής του 1993. Η μετάφραση (σε αρχαΐζουσα καθαρεύουσα) είναι του Γιάννη Βαρβέρη και η σκηνοθεσία του Εύη Γαβριηλίδη. Πρωταγωνιστούν και πάλι οι Αλκίνοος Ιωαννίδης, Κώστας Δημητρίου, Σπύρος Σταυρινίδης και Σταύρος Λούρας. Τον ρόλο της Σαμίας υποδύεται η Στέλα Φυρογένη. Μέσα από μια σειρά παρεξηγήσεων, το έργο πραγματεύεται τα μπερδέματα που δημιουργεί ανάμεσα σε δύο οικογένειες ένα εξώγαμο παιδί. Η παράσταση είναι τοποθετημένη στην Αθήνα των αρχών του 20ού αιώνα. 19-20 Ιουλίου, 21.00 Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου. Τιμές εισιτηρίων: VIP: 45 ευρώ, Ζώνη Α: 35 ευρώ, Ζώνη Β: 25 ευρώ, 15 ευρώ (φοιτητικό), Ανω διάζωμα: 10 ευρώ, 5 ευρώ (φοιτητικό, ανέργων, ΑμεΑ).
