Της Παρής Σπίνου
Εντελώς αιφνιδίως και με διαδικασία εξπρές, χωρίς προηγουμένως να ελέγξει αλλά και να τους δώσει τη δυνατότητα να απολογηθούν, ο Κώστας Τζαβάρας, αναπλ. υπουργός ΠΑΙΘΠΑ, αρμόδιος για θέματα πολιτισμού, ζήτησε χθες την παραίτηση του προέδρου του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, συγγραφέα Θανάση Βαλτινού, των μελών του Δ.Σ. και της διευθύντριας Κατρίν Βελισσάρη.
Αιτία και αφορμή ήταν ένα δημοσίευμα κυριακάτικης εφημερίδας όπου εκφράστηκαν «δημοσίως σχόλια με τα οποία καταμαρτυρείται αδιαφανής και μεροληπτικός χειρισμός εις βάρος της επιτροπής που χειρίστηκε για λογαριασμό του ΕΚΕΒΙ τη δράση “αγορά βιβλίων”, στο πλαίσιο του προγράμματος “Φιλαναγνωσία”», όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση.
Το παράδοξο είναι ότι ο αναπληρωτής υπουργός έκοψε κεφάλια βασιζόμενος απλώς και μόνο σε ένα δημοσίευμα. Δεν τεκμηριώνει την απόφασή του σε επιβεβαιωμένα γεγονότα, αλλά απλώς σε περιστατικά που εγείρουν «υποψίες κακοδιαχείρισης».
Ούτε λίγο-ούτε πολύ κατηγορεί τον κορυφαίο συγγραφέα και ακαδημαϊκό Θανάση Βαλτινό, τιμημένο φέτος με Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας, και την Κατρίν Βελισσάρη, με αναγνωρισμένο έργο στο Γαλλικό Ινστιτούτο και στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης Λογοτεχνίας, γιατί δεν έχουν… μαντικές ικανότητες. «Οφειλαν να έχουν προβλέψει» τις εν λόγω υποψίες, τονίζει ο Κ. Τζαβάρας. «Με την ορθή εποπτεία της επιτροπής έπρεπε να έχουν προλάβει μια τέτοια εξέλιξη που δικαιολογεί δυσμενή σχόλια για τη λειτουργία του Οργανισμού».
Ο Θανάσης Βαλτινός υποδέχτηκε με «ψύχραιμη οργή», όπως μας λέει, την «απόλυσή» του από τον αναπλ. υπουργό ΠΑΙΘΠΑ. «Εχει πνιγεί σε μια κουταλιά νερό χωρίς να σκεφτεί να με ρωτήσει τι συνέβη, χωρίς να ελέγξει τις καταγγελίες και τα δημοσιεύματα».
Και συμπληρώνει: «Ο κ. Γερουλάνος μού είχε τηλεφωνήσει αυτοπροσώπως και με είχε παρακαλέσει να δεχθώ την τοποθέτησή μου ως ΑΜΙΣΘΟΥ προέδρου του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου. Ο κ. Τζαβάρας ανακοινώνει εν αγνοία μου διαπλοκές, κακοδιαχείριση και άλλα πράγματα. Η διαφορά είναι θέμα στιλ».
Πέτρα του σκανδάλου είναι το πρόγραμμα «Φιλαναγνωσία», που οργανώνεται σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και διά βίου μάθηση» και έχει στόχο την αποστολή βιβλίων σε 961 δημοτικά σχολεία της χώρας. Τον προϋπολογισμό, ύψους 336.000 ευρώ του προγράμματος, διαχειρίζεται το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, ενώ τους τίτλους -αγοράζονται 90 αντίτυπα από καθέναν- επιλέγει 9μελής επιστημονική επιτροπή.
Οπως αποδεικνύεται, οι περίπου 500 τίτλοι Ελλήνων και ξένων συγγραφέων και οι 56 εκδοτικοί οίκοι που τελικά επέλεξε η επιτροπή προκάλεσαν τις έντονες αντιδράσεις άλλων εκδοτών, οι οποίοι αποκλείστηκαν αυτή τη χρονιά από την πολυπόθητη λίστα.
Σε μια τέτοια, δυσμενή και για τον εκδοτικό χώρο περίοδο, δεν είναι λίγοι αυτοί που περίμεναν μια τονωτική χρηματοδότηση. Ορισμένοι μίλησαν για «μεροληψία» της επιτροπής υπέρ κάποιων εκδοτών που συμπεριλήφθηκαν στη λίστα και άλλοι είπαν πως έχουν επιλεγεί συγγραφείς που είναι ταυτόχρονα και μέλη της επιστημονικής επιτροπής.
Η εν λόγω επιτροπή, που αποτελείται από τους Αντα Κατσίκη-Γκίβαλου, Ανδρέα Καρακίτσιο, Δημήτρη Πολίτη, Γιάννη Σ. Παπαδάτο, Βαγγγέλη Ηλιόπουλο, Μάνο Κοντολέων, Ζωή Μπέλλα, Κατερίνα Λάππα, Μελίνα Βέργη, με επιστολή που έστειλε στα αρμόδια υπουργεία διευκρινίζει: «Φροντίσαμε στις επιλογές μας να αντιπροσωπεύονται οι περισσότεροι οίκοι που εκδίδουν βιβλία για παιδιά, λαμβάνοντας υπόψη την ποιότητα των σχετικών τίτλων τους. Κατά συνέπεια, κάποιοι οίκοι εκπροσωπούνται με περισσότερα βιβλία τους». Υπογραμμίζει δε ότι βασικός στόχος ήταν «να πάνε στα σχολεία καλά βιβλία».