ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Του Κώστα Μοσχονά
Φωνές και ψίθυροι θα ακουστούν κατά τη διήμερη σύνοδο κορυφής που αρχίζει σήμερα στη βελγική πρωτεύουσα. Οι φωνές προβλέπονται για την τραπεζική εποπτεία που θα είναι και το βασικό θέμα συζήτησης των ηγετών των «27».
Οι ψίθυροι έχουν να κάνουν με την επανεμφάνιση στην πολιτική σκηνή της Ιταλίας του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και την επικείμενη πτώση του Μάριο Μόντι, εξελίξεις που συνδυάζονται με την κρίση που πλήττει τις χώρες του Νότου.
Σχετικά με το θέμα της τραπεζικής εποπτείας, που θα ανοίξει τον δρόμο για την τραπεζική ένωση, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι εμφανίστηκε χθες αισιόδοξος ότι θα βρεθεί ένα πεδίο συμβιβασμού μεταξύ των «27».
Υπάρχουν, όμως, αρκετά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν και επιπλέον το όλο θέμα έχει πάρει μια ιδιαίτερη διάσταση, φέρνοντας σε αντιπαράθεση τις χώρες της ευρωζώνης και αυτές που παραμένουν εκτός.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει τη σύσταση ενός ενιαίου εποπτικού μηχανισμού των τραπεζών των κρατών-μελών, ιδίως της ευρωζώνης, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η Επιτροπή έχει θέσει ως προοπτική να υιοθετηθούν οι 2 κανονισμοί έως τα τέλη του έτους και να τεθούν σε ισχύ από τον Ιανουάριο 2013.
Η αναδρομική ισχύς, που θα έδινε τη δυνατότητα στις χώρες που επωφελήθηκαν δανείων για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τους, όπως η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Ελλάδα, να μεταφέρουν τα εν λόγω δάνεια στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ), έχει αποκλειστεί προς το παρόν τουλάχιστον.
Πρωταρχικό ρόλο θα αναλάβει η ΕΚΤ. Πώς, όμως, θα καταστεί δυνατή η εποπτεία περίπου 6.000 χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που αριθμεί η ευρωζώνη από την ΕΚΤ; Η Επιτροπή αναγνωρίζει τη δυσκολία και βάζει στο παιχνίδι τις εθνικές εποπτικές αρχές, οι οποίες θα αναλάβουν ουσιαστικά την εποπτεία. Η ΕΚΤ, λοιπόν, θα έχει τη γενική επίβλεψη και όποτε χρειάζεται θα επεμβαίνει.
Μετά την υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Εποπτικού Μηχανισμού, έως τα τέλη του έτους, προβλέπεται μία περίοδος σταδιακής εφαρμογής των κανονισμών. Ετσι, από τον Ιανουάριο 2013, η ΕΚΤ θα μπορεί να αναλάβει την πλήρη αρμοδιότητα της εποπτείας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, ιδίως όσων έχουν λάβει ή ζητήσει δημόσια χρηματοδότηση.
Σε ένα δεύτερο στάδιο, που αρχίζει από την 1η Ιουλίου 2013, η ΕΚΤ θα αναλάβει την εποπτεία όλων των τραπεζών συστημικής σπουδαιότητας. Από τον Ιανουάριο 2014, ο ενιαίος ΕΕΜ θα ισχύει για όλες τις τράπεζες.
Οι πρώτες αντιδράσεις προήλθαν από τη Γερμανία, η οποία επιθυμεί να αναλάβει η ενιαία εποπτική αρχή μόνο τις μεγάλες τράπεζες. Αντίθετα, η Γαλλία με την Ισπανία θέλουν η ενιαία αρχή να ασκεί έλεγχο στο σύνολο των 6.000 ευρωπαϊκών τραπεζών.
Οι διαφορές φαίνεται ότι γεφυρώνονται τις τελευταίες ημέρες. Για ποιους όμως; Η Βρετανία και η Σουηδία, που δεν είναι μέλη της ευρωζώνης, βλέπουν τον κίνδυνο της απομόνωσης και αρνούνται μέχρι στιγμής να συμμετάσχουν στο σύστημα της ενιαίας αρχής.
Οι χώρες της ευρωζώνης δείχνουν από την πλευρά τους αποφασισμένες να προχωρήσουν μόνες τους. Παράλληλα, προσκαλούν το Λονδίνο και τη Στοκχόλμη να συμμετάσχουν στις συζητήσεις, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται εκτός ευρωομάδας.
Πολλές τεχνικές και νομικές πτυχές, όμως, περιμένουν απάντηση. Ουσιαστικά, είναι η αρχή μιας τριβής μεταξύ των οπαδών μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης κρατών και αυτών που επιθυμούν να παραμείνει στη σημερινή της μορφή.
