→Υποσχέσεις και «σχέδια» από τους 20 ισχυρότερους του πλανήτη: για ανάπτυξη, απασχόληση, νομισματική ηρεμία και πάταξη της φοροδιαφυγής των πολυεθνικών

Του Μπάμπη Μιχάλη

Μεγάλες υποσχέσεις για τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης, προσεκτική και διάφανη αποκλιμάκωση της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής, περιορισμό της φοροδιαφυγής των πολυεθνικών έδωσε το περασμένο Σάββατο το G20. Υποσχέσεις όμως που, όπως έχει δείξει το παρελθόν αυτής της ομάδας χωρών, είναι «πολύ καλές για να είναι αληθινές».

Οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες της ομάδας των είκοσι (G20) μεγαλύτερων αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων οικονομιών του πλανήτη διαβεβαίωσαν προχθές από τη Μόσχα ότι η απασχόληση και η ανάπτυξη θα αποτελέσουν τη βασική τους προτεραιότητα «βραχυπρόθεσμα», καθώς διαπιστώνουν ότι η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας παραμένει «εύθραυστη και άνιση», ενώ η ανεργία διατηρείται σε αυξημένα επίπεδα. «Συμφωνήσαμε ότι η προτεραιότητά μας βραχυπρόθεσμα είναι η ενίσχυση της απασχόλησης και της ανάπτυξης», τόνισαν χαρακτηριστικά υπουργοί και τραπεζίτες στο τελικό ανακοινωθέν της συνάντησής τους που έγινε με στόχο να προετοιμάσει τη σύνοδο κορυφής -αρχηγών κρατών- που θα πραγματοποιηθεί τον επόμενο Σεπτέμβριο στην Αγία Πετρούπολη.

Από Σεπτέμβριο

Οι υπουργοί και οι τραπεζίτες υποσχέθηκαν τη δημιουργία ενός σχεδίου δράσης για την ανάπτυξη και την απασχόληση το οποίο θα παρουσιαστεί τον Σεπτέμβριο. Το ανακοινωθέν που υπέγραψαν οι παραπάνω αναγνώρισε τα οφέλη των επεκτατικών πολιτικών που ακολούθησαν ΗΠΑ και Ιαπωνία. Ανέδειξε όμως από την άλλη πλευρά και την ύφεση στην ευρωζώνη όπως και την οικονομική επιβράδυνση που σημειώνεται στις αναδυόμενες αγορές. Οι αξιωματούχοι των 20 χωρών διαπίστωσαν πρόοδο στις μεσοπρόθεσμες δημοσιονομικές στρατηγικές ανά χώρα και επανέλαβαν ότι οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και τις συνθήκες για την προώθηση της ανάπτυξης. Κάλεσαν τις πλεονασματικές οικονομίες να ενισχύσουν τις εγχώριες πηγές της ανάπτυξης με την τόνωση της εγχώριας ζήτησης και τις ελλειμματικές οικονομίες να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους.

Επιβεβαίωσαν ακόμη τη δέσμευσή τους να απέχουν από ανταγωνιστικές υποτιμήσεις και να επιταχύνουν την προσπάθεια για την επανεξισορρόπηση της παγκόσμιας οικονομίας μέσω ενός συνδυασμού δημοσιονομικής εξυγίανσης και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Ενα από τα ζητήματα που κυριάρχησε στις κουβέντες τους ήταν η αποκλιμάκωση της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής -της επονομαζόμενης και ποσοτικής χαλάρωσης- που ακολουθεί σήμερα η αμερικανική Fed. Το ζήτημα έθεσαν κυρίως οι αναπτυσσόμενες χώρες, κάποιες από τις οποίες βίωσαν ήδη τις επιπτώσεις της επικείμενης αλλαγής στις χρηματαγορές τους. Ο φόβος των χωρών αυτών είναι ότι η σταδιακή μείωση των αγορών κρατικών ομολόγων από την αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα θα τροφοδοτήσει ξεπούλημα μετοχών και ομολόγων στις αγορές τους και πτήση αυτών των κεφαλαίων προς το δολάριο και των εκπεφρασμένων σε αυτό τίτλων. Στο κοινό ανακοινωθέν οι αξιωματούχοι του G20 δεσμεύτηκαν ότι «οι μελλοντικές αλλαγές της νομισματικής πολιτικής θα συνεχίσουν να είναι προσεκτικά υπολογισμένες και θα ανακοινώνονται με σαφήνεια» καθώς «…η υπερβολική μεταβλητότητα στις κεφαλαιακές ροές και οι ανεξέλεγκτες διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών έχουν αρνητικές συνέπειες για την οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα».

Το σχέδιο του ΟΟΣΑ

Οι αξιωματούχοι των χωρών του G20 δήλωσαν επίσης ότι «υποστηρίζουν πλήρως» το σχέδιο δράσης του ΟΟΣΑ για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής των πολυεθνικών εταιρειών. Ο ΟΟΣΑ πρότεινε την εφαρμογή αυτού του σχεδίου σε δύο χρόνια από τώρα. Οι υπουργοί και οι τραπεζίτες εξέφρασαν όμως για την ώρα απλά και μόνο την επιθυμία να υπάρξουν «καθιερωμένα στάδια για την ανάπτυξη των προτάσεων και των συστάσεων για την εφαρμογή των 15 σημείων» αυτού του σχεδίου.

Το σχέδιο του ΟΟΣΑ θέτει ένα νέο πρότυπο για την αυτοματοποίηση της ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών μεταξύ των χωρών καθώς επίσης το νομικό και διαχειριστικό πλαίσιο για τη διασφάλιση της εμπιστευτικότητας και την αποτροπή μιας λανθασμένης χρήσης των φορολογικών στοιχείων. Προχωρά ακόμη σε περιγραφή των φορολογικών πληροφοριών που θα ανταλλάσσονται – μεταξύ άλλων για τόκους, μερίσματα, κίνηση των τραπεζικών λογαριασμών, εισοδήματα από συγκεκριμένα ασφαλιστικά προϊόντα, έσοδα από χρηματοοικονομικές συναλλαγές, εισοδήματα που παράγονται από επενδύσεις ή από πληρωμές που σχετίζονται με τραπεζικούς λογαριασμούς. Στο σχέδιο υπάρχουν ακόμη προτάσεις για την πάταξη της φοροαποφυγής που καταγράφεται από την εκμετάλλευση των θυγατρικών των πολυεθνικών. Παρά την αποδοχή του είναι προφανές ότι το όλο εγχείρημα θα εξαρτηθεί από τη βούληση των εθνικών κυβερνήσεων. Η απουσία του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών από τη συγκεκριμένη συζήτηση στη Μόσχα αλλά και οι πρόσφατες διαμαρτυρίες της Ουάσινγκτον για έρευνες των γαλλικών φορολογικών αρχών στα γραφεία αμερικανικών κολοσσών υψηλής τεχνολογίας αν μη τι άλλο προβληματίζουν για τις πραγματικές προθέσεις.