Η σοπράνο Μαρία Λουιτζία Μπόρσι ερμηνεύει τη διάσημη ηρωίδα του Πουτσίνι σαν μια σύγχρονη νέα γυναίκα, που ζει στα άκρα, που δρα τελείως αυθόρμητα
Της Μαρίνας Κουβέλη
Διάσημη για τις υπέροχες άριες, τη μελωδική μουσική και τη δραματική θεατρικότητά της, η «Μαντάμα Μπατερφλάι» συγκινεί διαχρονικά και προκαλεί έντονα συναισθήματα. Είναι μία από τις πιο δημοφιλείς όπερες κι ένα από τα αριστουργήματα του Τζάκομο Πουτσίνι. Η δεύτερη καλοκαιρινή παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής κάνει πρεμιέρα το Σάββατο στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, σε μουσική διεύθυνση Μύρωνα Μιχαηλίδη και σκηνοθεσία του διάσημου Αργεντινού σκηνοθέτη Ούγκο ντε Ανα (η παράσταση θα επαναληφθεί στις 28, 30 και 31 Ιουλίου).
Η «γιαπωνέζικη τραγωδία», η οποία εξιστορεί τον μοιραίο έρωτα της δεκαπεντάχρονης γκέισας Τσο-Τσο-Σαν για τον Μπέντζαμιν Φράνκλιν Πίνκερτον, υποπλοίαρχο του Ναυτικού των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, παρουσιάζεται σε νέα, μεγάλη και πλούσια παραγωγή, με θεαματικά σκηνικά και αυθεντικά παραδοσιακά γιαπωνέζικα κοστούμια.
«Στη σημερινή εποχή, σε ποιες γυναίκες αναγνωρίζει κάποιος τα χαρακτηριστικά της Μπατερφλάι;» ρωτήσαμε τη Μαρία Λουιτζία Μπόρσι, μια εκ των δύο σοπράνο που θα ερμηνεύσουν την Τσο-Τσο-Σαν – η δεύτερη είναι η γνώριμη στο ελληνικό κοινό Τσέλια Κοστέα, η οποία λίγους μήνες πριν ερμήνευσε τον ίδιο ρόλο στην Οπερα της Νίκαιας. «Ολες οι ερωτευμένες γυναίκες κρύβουν μια Μπατερφλάι μέσα τους. Ο έρωτας σε κάνει να περιμένεις, να δέχεσαι την απόσταση», λέει η Μαρία Λουιτζία Μπόρσι. «Από την Πηνελόπη έως την Μπατερφλάι οι γυναίκες αυτές έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Πέρα από αυτό η ιστορία της Τσο-Τσο-Σαν είναι απολύτως σύγχρονη, διότι πρόκειται για έναν νέο άνθρωπο που ζει στα άκρα, μια προσωπικότητα που δρα τελείως αυθόρμητα. Ανεξάρτητα αν πρόκειται για μια γιαπωνέζικη ιστορία, νομίζω ότι η περιπέτειά της μπορεί να μεταφερθεί σε όλες τις κουλτούρες του κόσμου».
Σύμφωνοι. Ωστόσο, σήμερα που ο ρόλος της γυναίκας στην κοινωνία έχει αλλάξει πολύ, μπορεί η Μπατερφλάι να περιγράψει τη σύγχρονη πραγματικότητα; «Ναι, το πιστεύω απόλυτα», απαντά η Μ.Λ. Μπόρσι. «Κατ' αρχάς υπάρχει αυτή η συγκλονιστική μουσική, που συνεπαίρνει διαχρονικά το κοινό. Αλλά μην ξεχνάτε επίσης ότι ο Πουτσίνι ήταν πονηρός και γνώριζε πώς να αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές μέσω της μουσικής του. Η Τσο-Τσο-Σαν ζει όλα τα στάδια στη ζωή μιας γυναίκας: έρωτας, γάμος, εγκατάλειψη, μητρότητα – τα πάντα».
Η «Μαντάμα Μπατερφλάι», η πρώτη όπερα που παρουσιάστηκε από την Εθνική Λυρική Σκηνή το 1940, κρύβει μέσα της μια περιπετειώδη ιστορία αποδοχής της από το κοινό. Η πρεμιέρα της στη Σκάλα του Μιλάνου, στις 17 Φεβρουαρίου του 1904, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί απόλυτη καταστροφή. Παραδόξως, το δεύτερο ανέβασμά της στην Μπρέσα, τρεις μήνες μετά, σημαδεύεται από ενθουσιώδη υποδοχή. Ο Πουτσίνι δεν δίσταζε να τη χαρακτηρίσει την πιο αγαπημένη του όπερα, ενώ με τις τροποποιήσεις που ακολούθησαν η αλαβάστρινη μορφή της ηρωίδας έγινε στο πέρασμα των ετών σύμβολο ανεξάντλητης υπομονής και αιώνιας, σταθερής αγάπης. Οι Τζουζέπε Τζακόζα και Λουίτζι Ιλικα, που υπογράφουν το ποιητικό κείμενο, ήταν πολύ στενά συνδεδεμένοι με τον Πουτσίνι και η μεταξύ τους χημεία απογείωσε την όπερα. Ο Τζούλιο Ρικόρντι, ο πιο ισχυρός Ιταλός εκδότης μουσικών κειμένων της εποχής, τους αποκαλούσε «αγία τριάδα».
Η Μπόρσι, από την άλλη, έχει μια βαθύτατα λυρική φωνή και είναι γνωστή για την πολυδιάστατη συναισθηματική της παλέτα και τις «αιχμηρές» δραματικές της μεταπτώσεις. Εχει τραγουδήσει σε σπουδαία θέατρα και συνεργαστεί με τους Λόριν Μααζέλ, Ζούμπιν Μέτα, Ρικάρντο Μούτι, Γιανίκ Νεζέτ Σεγκέν.
Στην παράσταση της Λυρικής τη σκηνοθεσία, τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει ο Ούγκο ντε Ανα, ο οποίος παρουσίασε πέρυσι το καλοκαίρι στο Ηρώδειο την εντυπωσιακή «Τόσκα». Είναι γνωστός για τα θεαματικά σκηνικά του, τους φαντασμαγορικούς του φωτισμούς, αλλά και την ευρεία χρήση βίντεο. Απαιτητικός και αυστηρός σκηνοθέτης, αναζητά τις λεπτές αποχρώσεις των ερμηνειών, ενώ την ίδια στιγμή μπορεί και δημιουργεί το «μεγάλο θέαμα».
«Η σκηνοθεσία είναι ουσιώδης και πιστή στο πνεύμα του Πουτσίνι», σχολιάζει η Μ.Λ. Μπόρσι. «Εχει συγκλονιστικά παραδοσιακά γιαπωνέζικα κοστούμια, προσαρμοσμένα, βέβαια, στο υπέροχο ρωμαϊκό ωδείο κάτω από την Ακρόπολη. Ο Ντε Ανα θέλησε να εμπνευστούμε από τον Ταμάσα Μπούρο – έναν εμβληματικό ηθοποιό του Καμπούκι, στο οποίο όλους τους ρόλους ερμηνεύουν μόνον άντρες. Η σκηνοθεσία έχει μια απίστευτη ποιητικότητα. Είναι παραδοσιακή αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρουσα».
Είναι άραγε κι αυτή μια υπερπαραγωγή σαν αυτές που μας έχει συνηθίσει ο Ούγκο ντε Ανα; «Είναι απολύτως θεαματική, διότι υπάρχει ένας μοναδικός συνδυασμός: από τη μια ο συγκλονιστικός χώρος κι από την άλλη ένα έργο που προκαλεί δέος σε όλους μας. Είναι η πρώτη μου συνεργασία με τον Ντε Ανα και έχω εντυπωσιαστεί».
INFO: Στον ρόλο του Πίνκερτον εναλλάσσονται οι τενόροι Βάλτερ Φρακάρο και Λουτσάνο Γκάντσι στη δεύτερη διανομή. Τον ρόλο της Σουτζούκι κρατά η ρωσικής καταγωγής Ολέσα Πέτροβα. Τον Σάρπλες θα ερμηνεύσουν οι δύο εξαίρετοι βαρύτονοι της Λυρικής, Δημήτρης Πλατανιάς και Διονύσης Σούρμπης. Συμμετέχουν η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ. Τιμές εισιτηρίων: άνω διάζωμα €25, ζώνη Γ' €45, ζώνη Β' €55, ζώνη Α' €60, διακεκριμένη ζώνη Β' & Δ' €85, διακεκριμένη ζώνη Γ' €100. Φοιτητικό-παιδικό €15. Τηλ. 210 3272000. Ωρα έναρξης: 21.00.
