Ο Σωτήρης Χατζάκης, με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο, σκηνοθετεί την «Ειρήνη» του Αριστοφάνη. Οχι μόνο γιατί είναι αντιπολεμικό έργο, αλλά και γιατί τον έλκουν οι ουτοπίες από την αρχαία κωμωδία μέχρι τον Μπακούνιν
Της Εφης Μαρίνου
Την αριστοφανική ουτοπία «Ειρήνη» παρουσιάζει απόψε και αύριο στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη και σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη. Πρωταγωνιστές οι Βασίλης Χαραλαμπόπουλος (Τρυγαίος), Φάνης Μουρατίδης (Ερμής), Γιώργος Κωνσταντίνου (Ποιητής).
Ο Αθηναίος Τρυγαίος, κουρασμένος από τον πόλεμο, καβαλάει το σκαθάρι που έχει αναθρέψει και πετά στον Ολυμπο με σκοπό να απελευθερώσει την Ειρήνη. Φτάνοντας, βρίσκει όλους τους θεούς απόντες με εξαίρεση τον Ερμή, ο οποίος τον πληροφορεί για τα καθέστατα. Ο νέος κάτοικος του Ολύμπου είναι πια ο Πόλεμος, που κρατά φυλακισμένη την Ειρήνη. Εμφανίζεται μάλιστα με ένα τεράστιο γουδί στο χέρι για να λιώσει τις ελληνικές πόλεις. Κι επειδή έχει ξεμείνει από γουδοχέρι, στέλνει τον γιο του, Τάραχο, στους Αθηναίους και τους Σπαρτιάτες, αναζητώντας το απαραίτητο κοπανιστήρι. Εκείνος όμως γυρίζει άπρακτος, τα γουδοχέρια χάθηκαν (σκοτώθηκαν δηλαδή οι Κλέων και Βρασίδας). Ο Τρυγαίος κατόπιν αυτών συγκαλεί χορό ελληνικό από όλες τις πόλεις για να ελευθερώσουν την Ειρήνη. Οι γεωργοί, βασανισμένοι από τον πόλεμο, πρωτοστατούν στην επιχείρηση. Η Ειρήνη απελευθερώνεται μαζί και οι… συγκρατούμενές της Οπώρα και η Θεωρία. Ο Τρυγαίος, νικητής, επιστρέφει στην Αθήνα συνοδευόμενος από τα κορίτσια. Την μεν Οπώρα προορίζει για νύφη, τη δε Θεωρία προσφορά στη Βουλή. ..
Ο Σωτήρης Χατζάκης είχε ανεβάσει ξανά την «Ειρήνη» με το ΚΘΒΕ μόλις δύο χρόνια πριν. Γιατί ξανά; «Είναι έργο κατεξοχήν αντιπολεμικό και ως τέτοιο με ενδιαφέρει πάντα», απαντά. «Είμαι οπαδός του ρεύματος της ουτοπικής πολιτειολογίας, που πατριάρχης της είναι ο Αριστοφάνης και φτάνει μέχρι τον Μπακούνιν. Μιλώ για το περίφημο no land και τη στιγμή εκείνη που ο άνθρωπος κάνει αυτό που δεν μπορεί στη θεσμοθετημένη ζωή του: να έχει δικαίωμα στην ευτυχία, στον έρωτα, στην καρποσυλλεκτική. Χωρίς προστυχιά και ενοχή. Αλλά είναι και κάτι άλλο. Η ειρήνη του έργου αφορά και τα εσωτερικά μας πεδία. Χρειαζόμαστε ειρήνη στην ψυχή μας, στο σπίτι μας, στους φίλους, στους μικρούς πυρήνες που συγκροτούν την καθημερινότητά μας, ώστε να παρηγορηθούμε και να παρηγορήσουμε».
Αλλά όταν μαίνεται ο κοινωνικός πόλεμος, τι είδους ειρήνη μπορούμε να διασφαλίσουμε εντός μας; Ο Σωτήρης Χατζάκης πιστεύει ότι «αν εισπράττουμε χωρίς αντίσταση το πολεμικό κλίμα που επικρατεί αυτή τη στιγμή ολόγυρα, θα αποτύχουμε. Πρέπει να βρούμε τον τρόπο να καλλιεργήσουμε μέσα μας έναν κήπο, έτσι που να γινόμαστε παρηγορητικοί, διαθέσιμοι, τρυφεροί. Εναν κήπο που θα ποτίζουμε καθημερινά γιατί, αν επιτρέψουμε να ξηρανθεί η εσωτερική μας γη, τίποτα δεν θα καταφέρουμε, ούτε κοινωνικά ούτε πολιτικά».
• Μιλάτε συνεχώς με όρους πνευματικής άσκησης και πίστης. Ολα αυτά προϋποθέτουν άλλες γεωγραφικές ιδιοσυγκρασίες και κυρίως παιδεία.
«Είναι θέμα προσωπικής στάσης ζωής. Εγώ πιστεύω στο άνοιγμα του εαυτού προς τον άλλον, στην αγάπη με την έννοια του “ξοδεύομαι υπέρ κάποιου”. Αυτή την εποχή θα βρούμε την ταυτότητά μας μέσα από την ετερότητα. Κανείς δεν μπορεί μόνος του. Θα ξεκινήσει από τον καθένα ξεχωριστά, στην πυλωτή μιας πολυκατοικίας, στον πολιτιστικό σύλλογο μιας γειτονιάς, σε μια παρέα. Θα οργανωθούν συλλογικά αφηγήματα και κοινωνικά οράματα, πρώτιστα από μικρές ομάδες, πυρήνες αυτοπροστασίας και μέριμνας. Επανερχόμαστε πάλι στο μέγα θέμα της άμεσης δημοκρατίας, στο οποίο πιστεύω πολύ. Μια αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα η οποία γνωρίζει τις ψυχές των ανθρώπων».
• Oνειρο που έρχεται από τα βάθη του μέλλοντος…
«Πράγματι, όταν μεγαλώνουν τα μεγέθη, η άμεση δημοκρατία συναντά πρόβλημα εφαρμογής. Oμως αν η κοινωνία είναι διάστικτη από τέτοιους μικρούς πυρήνες, υπάρχει πιθανότητα να δημιουργηθεί ένα καινούργιο ευρύ καινούργιο κίνημα και με πολιτικό ενδιαφέρον».
INFO: Μετάφραση: Κ. Χ. Μύρης. Σκηνικά-κοστούμια: Eρση Δρίνη. Μουσική: Μίνως Μάτσας. Χορογραφία: Κική Μπάκα. Παίζουν ακόμα: Δημήτρης Μορφακίδης, Νίκος Μαγδαληνός, Βαγγέλης Χατζηνικολάου, Δημήτρης Διακοσάββας, Στέλιος Τράκας, Βαγγέλης Χαλκιαδάκης, Γιώργος Κολοβός, Χάρης Πεχλιβανίδης, Βασίλης Σεϊμένης, Ειρήνη Καζάκου, Σταυρούλα Αραμπατζόγλου, Αννέτα Κορτσαρίδου, Χρήστος Νίνης,, Μιχάλης Γούναρης, Κατερίνα Γιαμαλή, Νίκος Καπέλιος, Γιάννης Χαρίσης, Μαρίνα Μυρτάλη. Χορεύουν οι: Eλσα Σίσκου, Μπέτυ Δραμισιώτη, Παναγιώτα Αλεξίου. Η παράσταση θα παρουσιαστεί στο Ηρώδειο στις 11 Σεπτεμβρίου.
