Του Βασίλη Γαλούπη
Η Ευρώπη βυθίζεται στο πιο απρόβλεπτο σπιράλ ύφεσης μεταπολεμικά, με τις περισσότερες κυβερνήσεις της ευρωζώνης να παίρνουν όλο και πιο οδυνηρά μέτρα λιτότητας και τα κοινωνικά ρήγματα να μεγαλώνουν. Οι εποχές της ανάπτυξης μοιάζουν μακρινές, τα χαμόγελα αισιοδοξίας λιγοστεύουν…
Μέσα σε όλο αυτό το ζοφερό οικονομικό σκηνικό, το χρήμα φαίνεται να ρέει άφθονο πια μόνο στο ποδόσφαιρο. Μεγάλες, αλλά και μικρότερες ευρωπαϊκές ομάδες ανοίγουν τα συνήθως «καταχρεωμένα» ταμεία τους για να «χρυσώσουν» πόδια ταλαντούχων ποδοσφαιριστών.
Απλή επίδειξη πλουτισμού; Μπορεί. Εκρηξη επικοινωνιακού ανταγωνισμού από βαριά brand names όπως της Ρεάλ Μαδρίτης και της Μπαρτσελόνα; Ενδεχομένως. Μήπως, όμως, μιλάμε και για κοινωνική πρόκληση, τελικά;
Η πρόθεση της Ρεάλ Μαδρίτης να τινάξει την μπάνκα στον αέρα για τον Γκάρεθ Μπέιλ της Τότεναμ ως «απάντηση» στην απόκτηση του Νεϊμάρ από την Μπαρτσελόνα, τα δεκάδες εκατομμύρια που μοιράζουν οι δύο γαλλικές, η Παρί Σ.-Ζ. με τη Μονακό για ποδοσφαιριστές όπως ο Καβάνι και ο Φαλκάο, αλλά και η εξέλιξη του μεταγραφικού παζαριού στα άλλα «μεγάλα» ευρωπαϊκά πρωταθλήματα είναι ενδεικτικά για το μέγεθος του… παράδοξου.
Οπως ανακοινώθηκε στο τέλος Ιουνίου, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η Γαλλία, βυθίστηκε σε ύφεση στο πρώτο τρίμηνο του 2013, με τα στοιχεία να προκαλούν έντονη ανησυχία για την εξέλιξη της κρίσης, αλλά και φόβο για το τι ακολουθεί.
Στην Ισπανία, το 2007 οι άνεργοι ήταν 1,8 εκατομμύρια, αλλά μετά το ξέσπασμα της κρίσης, το 2008, τα ποσοστά εκτινάχθηκαν. Τον φετινό Ιούλιο, οι άνεργοι έφτασαν τα 6 εκατομμύρια με το ποσοστό στο 26,6%, ενώ νέα σκληρά μέτρα επιβάλλονται διαρκώς από την κυβέρνηση Ραχόι.
Προφανώς, λοιπόν, αυτά τα άδεια στομάχια, όσο κι αν αγαπάνε το ποδόσφαιρο, δεν θα χορτάσουν με τα γκολ από την primera division. Η επίκληση στα περί ανωνύμων εταιρειών που διέπονται από τους νόμους της ελεύθερης αγοράς μοιάζει πλέον διάτρητη. Ειδικά για συλλόγους που χρωστάνε στα κράτη.
Ενώ, για παράδειγμα, ο Ισπανός φορολογούμενος βρίσκεται στο επίκεντρο των μέτρων λιτότητας με το αβέβαιο εισόδημά του να βάλλεται από παντού και το κοινωνικό κράτος να καταρρέει, κολοσσοί εσόδων όπως η Ρεάλ Μαδρίτης, η Μπαρτσελόνα κι άλλα μεγαθήρια αφήνουν τα χρέη τους και προς το Δημόσιο να εκτοξεύονται. Την ίδια στιγμή, μέσα στο γυάλινο κλουβί της χλιδής των ποδοσφαιρικών golden boys και των μάνατζερ, υπάρχουν ομάδες που κάνουν μεταγραφές 50 ή και άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ.
Το 2012 ανακοινώθηκε ότι οι ισπανικές ομάδες εξακολουθούσαν να οφείλουν, όπως και το 2011, περισσότερα από 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ προς ποδοσφαιριστές, προπονητές, μάνατζερ, τοπικούς φορείς και κράτος. Μόνο για την Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία τα χρέη, διακανονισμένα ή μη, άγγιζαν τα 1,3 δισ. ευρώ.
Το θέμα, μάλιστα, έφτασε και στο ισπανικό κοινοβούλιο, με τον εκπρόσωπο της Ενωμένης Αριστεράς να τονίζει: «Είναι πολύ άσχημη είδηση για όλους όσοι έχουν χάσει τα σπίτια τους και υποφέρουν από τις περικοπές, να παρατηρείται μια τρομερή γενναιοδωρία απέναντι στο ποδόσφαιρο. Είναι ακατανόητο την ώρα που ο ΦΠΑ αυξάνεται και τα νοσοκομεία ιδιωτικοποιούνται, οι ιδιωτικοί σύλλογοι να διατηρούν ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση».
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, εξάλλου, ζήτησε να αποβληθούν από το πρωτάθλημα όσοι χρωστούν στην Εφορία, κάτι που αν ίσχυε θα άφηνε την Primera μόνο με έξι ομάδες!
…………………………………………………………………………………………………………….
Χορεύουν τα εκατομμύρια
Οσο αγριεύει η ύφεση τόσο τα λεφτά αυξάνονται για μεταγραφές στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, στη θερινή μεταγραφική περίοδο 2012, το ακριβότερο ντιλ έγινε από την Πόρτο στη Ζενίτ Αγ. Πετρούπολης για τον Χουλκ με 55 εκατομμύρια ευρώ. Η δεύτερη ήταν από τη Μίλαν στην Παρί του Τιάγκο Σίλβα με 42 εκατομμύρια.
Για το καλοκαίρι του 2011 ακριβότερη ήταν αυτή του Αγουέρο από την Ατλέτικο Μαδρίτης στη Μάντσεστερ Σίτι με 45 εκατομμύρια.
…………………………………………………………………………………………………………….
Χρέη που… καίνε
Κι ενώ τα έσοδα των μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων αυξάνονται διαρκώς, τα χρέη δύσκολα μειώνονται. Κάτι που παρατηρείται και σε συλλόγους από Αγγλία, Ιταλία κ.λπ.
Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έχει επιδοθεί τα τελευταία χρόνια σε έναν αγώνα ελέγχου των χρεών της και σταδιακής μείωσής τους. Τον περασμένο Μάιο κατάφερε να αναχρηματοδοτήσει δάνεια ύψους 178 εκατομμυρίων λιρών, έτσι ώστε να γλιτώσει από τόκους ένα ποσό ύψους 10 εκατομμυρίων τον χρόνο.
Ωστόσο, και παρά τα έσοδα από πωλήσεις παικτών όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο, τα χρέη της παραμένουν ανησυχητικά υψηλά, στα 307 εκατομμύρια λίρες. Σαφώς μειωμένα, πάντως, από τα 508 εκατομμύρια του 2005, όταν ανέλαβε η οικογένεια Γκλέιζερ.
………………………………………………………………………………………………………………
Οργιάζει η φοροαποφυγή
Με τον Ραχόι να κατηγορείται ότι δεν έχει τη βούληση να αναλάβει το πολιτικό κόστος απέναντι σε τόσο λαοφιλή μεγέθη όπως η Μπάρτσα, η Ρεάλ Μαδρίτης και άλλους μεγάλους του ποδοσφαίρου, η φοροαποφυγή και η εισφοροδιαφυγή οργιάζουν. Κι όχι μόνο στις ομάδες.
Στην τσιμπίδα της Εφορίας έπεσε φέτος τον Ιούνιο ο Μέσι, που έδωσε 10 εκατομμύρια ευρώ στο ισπανικό Δημόσιο για απόκρυψη εισοδημάτων 4 εκατομμυρίων ευρώ το διάστημα 2007-2009. Κάτι παρόμοιο είχε γίνει στο παρελθόν και με τον Φίγκο.
Τη στιγμή που δημοσιευόταν πέρυσι ότι η Ρεάλ Μ. και η Μπαρτσελόνα χρωστάνε συνολικά από 660 και 550 εκατομμύρια ευρώ, ο Ούλι Χένες δήλωνε λαϊκίστικα στην «Bild»: «Πρόκειται για κάτι αδιανόητο. Εμείς ως Γερμανία δίνουμε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να ξελασπώσουμε την Ισπανία, όμως οι σύλλογοί τους δεν πληρώνουν τα χρέη τους προς το κράτος».
Τα μαθήματα ηθικής, όμως, για τον πρόεδρο της Μπάγερν Μονάχου ήταν last year. Ο Χένες άκουσε πρόσφατα τον εισαγγελέα να του ανακοινώνει ότι ασκήθηκε κατηγορία σε βάρος του για φοροδιαφυγή, αποτέλεσμα έρευνας σε έναν κρυφό λογαριασμό στην Ελβετία με 10 εκατομμύρια ευρώ. Ο πρόεδρος-πρωταθλητής Ευρώπης του 2013 κινδυνεύει ακόμα και με φυλάκιση.
…………………………………………………………………………………………………………………….
Πάρτι Αράβων και Ρώσων
Κι ενώ η UEFA βαυκαλίζεται για κάποιο… financial fair play, τα πετροδόλαρα και οι ολιγάρχες βρίσκουν ανοιχτό γήπεδο, λόγω της ύφεσης και της έλλειψης ρευστού, για να κάνουν τα κάθε λογής προσωπικά, κι όχι μόνο, παιχνίδια τους στην ξεχαρβαλωμένη Ευρώπη.
Τα χρήματα από το Κατάρ αγοράζουν παίκτες σαν τον Καβάνι για την Παρί, με μπάτζετ 300 εκατομμύρια ευρώ μόνο για την περασμένη σεζόν, ενώ στη Μονακό τα λεφτά… κινούνται μέσω του Ρώσου Ριμπολόβλεφ, που μετά τον Σκορπιό αγόρασε και τον Φαλκάο!
Ολα αυτά, ενώ παρόμοια πειράματα, όπως της Μάλαγα, οδήγησαν ουσιαστικά σε κραχ, με την UEFA να ανακοινώνει πέρυσι ότι οι ζημιές στους κορυφαίους ποδοσφαιρικούς συλλόγους της Ευρώπης αυξήθηκαν κατά 36% και τον επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τον ανταγωνισμό Χοακίν Αλμούνια να προειδοποιεί ότι «αν συνεχιστούν οι σπατάλες, θα μειώσουμε τα οικονομικά προνόμια των ομάδων και θα σταματήσουμε τις όποιες επιχορηγήσεις στο ποδόσφαιρο».
