→Η ανάγκη των ανθρώπων να ζουν και λίγο μέσα από τις ζωές των άλλων ακουμπά μια βαθύτερη παιδική ανάγκη
Της Μαριαλένας Σπυροπούλου*
Οταν ήμουν μικρή δεν είχα φανταστικούς φίλους, όπως πολλοί άλλοι συνομήλικοί μου, συντηρούσα όμως τη φαντασία μου με το να φαντάζομαι πώς ζουν οι πραγματικοί φίλοι μου τον καιρό που εγώ δεν βρισκόμουν μαζί τους. Από έντονη επιθυμία να ανήκω σε αυτούς και εκείνοι να ανήκουν σε μένα, φανταζόμουν πώς κοιμόντουσαν, τι συνήθειες είχαν, τι φορούσαν, τι έτρωγαν ή με τι γελούσαν και έκλαιγαν συμμετέχοντας και εγώ με τη σειρά μου σε φανταστικούς διαλόγους που τροφοδοτούνταν από την παιδική χαρά ή το σχολείο και συνεχίζονταν στη σφαίρα του νου μου, φτιάχνοντας ένα μείγμα φανταστικής ζωής και πραγματικότητας για την καθημερινότητά μου.
Αυτήν τη συνήθεια την απώθησα με τα χρόνια, αποκτώντας μια –υποτίθεται- γεμάτη, ενήλικη ζωή από πραγματικές και ολοκληρωμένες(;) σχέσεις. Τις τελευταίες μέρες με διάφορες αφορμές ήρθε στην επιφάνεια αυτή η παλιά συνήθεια συνειδητοποιώντας ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο οι παιδικές μας ανάγκες σχεδόν δεν εξαλείφονται ποτέ.
Πώς ήταν η ερωτική ζωή του Ανδρ. Εμπειρίκου μέσα από τις επιστολές που έγραψε για τη Μάτση Χατζηλαζάρου, πώς είναι το περίφημο μωρό του πρίγκιπα Γουίλιαμ και της όμορφης Κέιτ, πώς εκφραζόταν ερωτικά ο Τζέιμς Τζόις, πώς περνούν οι «επώνυμοι» στις διακοπές τους; Είτε πρόκειται για την ερωτική επιστολογραφία του πιο διάσημου Ελληνα ψυχαναλυτή και σημαντικού ποιητή είτε πρόκειται για τη διεθνή επικαιρότητα και τη λαϊκή τροφή που σερβίρουν τα ταμπλόιντ, με ευτέλεια ή με ποιότητα, η ανάγκη των ανθρώπων να ζουν και λίγο μέσα από τις ζωές των άλλων ακουμπά μια βαθύτερη παιδική ανάγκη.
Η πρώτη παιδική ανάγκη όλων των ανθρώπων γι΄ αυτό το βλέμμα μέσα από την κλειδαρότρυπα είναι να φαντάζονται αλλά και να γνωρίζουν τι κάνουν οι γονείς τους κεκλεισμένων των θυρών. Αυτοί οι δύο κοντινοί αλλά και ξένοι ενήλικες που λέγονται γονείς είναι οι πρώτοι «σελέμπριτις» άξιοι για παρατήρηση, για εισβολή στον προσωπικό τους χώρο, για αναζήτηση της ζωής τους προς ταύτιση αρχικά, και ενδεχομένως προς αποφυγή αργότερα. Είναι οι πρώτοι που κάνουν κάτι ή τους αποδίδεται η τάση να κάνουν κάτι τόσο διαφορετικό και τόσο εξιδανικευμένο, το οποίο εξιτάρει και διεγείρει την ανθρώπινη φαντασία.
Υστερα έρχονται οι υπόλοιποι, μικροί και μεγάλοι, μακρινοί κυρίως, οι οποίοι για κάποιους δικούς μας εσωτερικούς λόγους είναι διαφορετικοί από εμάς. Εξιδανικευμένοι, μαγικοί, σίγουροι για τον εαυτό τους, μύστες και μυημένοι, χτενίζουν τα μακριά καλύτερα μαλλιά τους, χαϊδεύουν τα τέλεια μέλη τους, σκέφτονται μέχρι το βάθος της ύπαρξης αυτού του κόσμου, γυαλίζουν από χρυσό και ατσάλι, αλχημιστές, στέκουν αγέρωχοι, αθάνατοι, λαμπεροί, πολίτες τούτου του κόσμου αλλά ανώτεροι επειδή στο βλέμμα κάποιων αξίζουν περισσότερο από κάποιους άλλους.
Και εμείς, όμως, που τους κοιτάμε; Που παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα τον θάνατο της Νταϊάνα αφού πρώτα έχουμε παρακολουθήσει τη ζωή της; Εμείς που περιμένουμε έξω από το μαιευτήριο για το λαμπερό βρέφος ενός λαμπερού ζεύγους; Εμείς που θεωρούμε ότι ο Εμπειρίκος αγαπάει ή ερωτεύεται με περισσότερο βάθος αφού ξεκλείδωσε της ποίησης τα μυστικά; Εμείς που λατρέψαμε τα μοντέλα για το γατίσιο περπάτημά τους, τους αθλητές για τη θεϊκή καταγωγή τους, τους αστέρες για τον τρόπο που κρατούσαν το τσιγάρο τους; Εμείς; Ποιοι είμαστε εμείς;
«Να έχεις ενδιαφέροντα και να είσαι ενδιαφέρων» επαναλαμβάνει ο Μπαρίσνικοφ ως ένα από τα μότο για τη ζωή του. Και είναι αλήθεια ότι το πραγματικό ενδιαφέρον σε αυτήν τη ζωή κρύβεται στη δική μας. Σε αυτή τη μικρή, ατάλαντη, ήσυχη, μονότονη και ρουτινιάρικη ζωή που έχει το αποτύπωμά μας.
Μόνο εάν καταφέρουμε να την αγαπήσουμε. Και τότε το μωρό της Κέιτ θα είναι άλλο ένα μωρό, η ερωτική επιστολή του τάδε ίσως είναι χειρότερη από την επιστολή που κάποτε γράψαμε για τον έρωτα της ζωής μας, οι διακοπές που ζούνε οι διάσημοι ίσως είναι μόνο στημένες φωτογραφίες στο instagram και τα έργα των ανθρώπων είναι μόνο έργα, ενώ οι άνθρωποι είναι άνθρωποι και αυτό δεν αλλάζει μέσα από το ταλέντο τους ή την εξιδανίκευση.
* Η Μαριαλένα Σπυροπούλου είναι ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια
