Της Αντζελας Δημητρακάκη*

Είναι το «Μετά το Μάη» (Olivier Assays, 2012) η χειρότερη ταινία που έγινε ποτέ για τον Μάη του ’68; Μμμ, μπορεί. Ο ταλαίπωρος Μάης του ’68 θαμμένος σε τόνους κλισέ – έρωτες με μάξι άσπρα φουστάνια, άντρες που ζωγραφίζουν γυναίκες, γκραφίτι ως επαναστατική πράξη, ταξίδια στην Ινδία, κι ένα βιβλίο για τα ρούχα του Μάο.

Γελώντας σε μια κινηματογραφική αίθουσα μαζί με το υπόλοιπο κοινό, στην αρχή διστακτικά και τέλος ακράτητα, σκέφτομαι «το μικρό βιβλίο είναι το κλειδί, αλλά το κλειδί που ξεκλειδώνει τι»; Ίσως το «γιατί» όλες οι ταινίες για τον Μάη τείνουν να είναι οικτρά απογοητευτικές, χρησιμοποιώντας τον ερωτισμό τύπου ξεπαρθένεμα ως προπέτασμα καπνού μπροστά την αδυναμία αναπαράστασης μιας κοινής επαναστατικής στιγμής ως αφετηρία ανασύστασης του εαυτού. Τόσο στο «Ονειροπόλοι» του Bertolucci (2003) όσο και στο «Συνήθεις εραστές» του Garrel (2005), η φόρμουλα νιάτα κι έρωτας σερβίρεται ξεδιάντροπα προς κορεσμό της θλιβερής νοσταλγίας των μεγαλύτερων και της αβάσιμης ελπίδας των νεότερων. Τελικά, ναι, δεν είναι εύκολο να περιγράψεις μια αποτυχία που θα ήθελες τόσο να ήταν επιτυχία. Η αποτυχία λέγεται «ο επαναστατικός εαυτός μου».

Το βιβλίο που αγοράζει τυχαία ο νεαρός επαναστάτης-φέρελπις ζωγράφος του «Μετά το Μάη» είναι «Τα καινούργια ρούχα του προέδρου Μάο» [Les Habits neufs du président Mao] του Simon Leys. Το βιβλίο του 1971 που κανείς Δυτικός επαναστάτης δεν ήθελε να διαβάσει τότε, και ίσως ούτε και τώρα θέλει. Αλλά μήπως πλέον πρέπει; Ισως ένα βιβλίο για τα κακά του καλού μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση του πώς, μέσα σε μία γενιά, το Κινέζικο Επαναστατικό Υποκείμενο εξελίχθηκε σε Κινέζικο Αποικιακό Πρότζεκτ. Μια εκδρομή στην Αφρική θα σας πείσει, αν έχουν αφήσει κάποια αμφιβολία οι δυτικές υποκλίσεις (μεταξύ των οποίων και του κ. Σαμαρά) με τη γλώσσα έξω.

Μπροστά σε τέτοιο ιδεολογικό ξεφτίλισμα της Δύσης, είναι απολύτως φυσικό η αποτυχία του Μάη να καταπίνεται ευκολότερα με ποπ-κορν και κουβάδες ερωτικών υγρών. Τα ερωτικά υγρά ταυτίζονται εξάλλου με την άλλη ιδεολογία, της «ανθρώπινης φύσης». Η οποία επίσης, άμα την ενστερνιστείς (εδώ ο κινηματογράφος σού κλείνει τα μάτι!), βοηθά άμεσα στην αποδοχή τού «Ελα μωρέ, πρώτα οι Δυτικοί, τώρα οι Κινέζοι, η ιστορία επαναλαμβάνεται». Πράγματι, αν δεν κάνεις κάτι για να τη διακόψεις.

……………………………………………………………………………….

* Συγγραφέας και πανεπιστημιακός