Του Γιώργου Σταματόπουλου
Αυτός είναι ο πραγματικός ρόλος των διανοουμένων: να παρεμβαίνουν με τη γνώση τους και το κύρος τους στην πολιτική ζωή και να επαναφέρουν στη δημοκρατική νομιμότητα τους αλαζόνες και αυταρχικούς κυβερνήτες. Δίνουν έτσι κουράγιο στους χειμαζόμενους λαούς και τους ωθούν να προβληματιστούν, να οργανωθούν, να ξεσηκωθούν. Διότι έχουν δίπλα τους τον διανοούμενο λόγο, που δεν τρέφεται από τον κρατικό κορβανά, που δεν μασάει τα λόγια του, που είναι πηγαία λαϊκός και ας κατηγορείται ή λοιδορείται από τον ίδιο τον λαό, ότι είναι οχλολοίδορος και αποκομμένος από τα προβλήματα του τελευταίου: Οταν ο διανοούμενος λόγος στρέφεται ανοιχτά κατά της ελίτ, κατά των δήθεν σωτήρων τεχνοκρατών, όταν αναπέμπει στη δικαιοσύνη τα ολισθήματα και τα κακουργήματα των πολιτικών, όταν ανοίγει δρόμους στη σκέψη για τη Δημοκρατία, τότε η ελπίδα επανακάμπτει. Ο ποιητής, ο φιλόσοφος, ο καλλιτέχνης όταν βρίσκονται κοντά στον λαό κάνουν τη ζωή να χαμογελά, μας κάνουν όλους να νιώθουμε ασφαλέστεροι και πληρέστεροι, ρωμαλέοι και υπεύθυνοι. Νιώθουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας στον αγώνα κατά της εξουσίας, ειδικά αυτής που αποθρασύνεται και γίνεται τέρας· απόκοσμη. Και ας μη φαίνεται να είναι λυσιτελής ο λόγος τους ή το έργο τους σε ό,τι αφορά τον δαμασμό της πολιτικής παράνοιας· είναι λυσιτελέστατος σε ό,τι αφορά την άνοδο του ψυχικού και νοϊκού επιπέδου όλων ημών που πεταχτήκαμε στο περιθώριο από ένα καλοδουλεμένο πολιτικό σύστημα που διαχειρίζονται η ελίτ και οι τεχνοκράτες.
Μόνο όταν ξέρουμε ότι ο διανοούμενος λόγος δεν είναι κατευθυνόμενος, πληρωμένος, χειραγωγημένος, μόνο τότε αφηνόμαστε να τον εμπιστευτούμε. Είναι πολύ λίγες αυτές οι στιγμές, αλλά όταν εμφανίζονται ανάβουν σπίθες ελπίδες, δημιουργούν εστίες διαλόγου και προβληματισμού· χαίρεται η φύσις όλη… διότι πολλοί αντιλαμβανόμαστε ότι το πνεύμα δεν αναλίσκεται σε δοκησισοφίες, αλλά υπηρετεί το νόημα της κοινωνίας διασκορπίζοντας τον παιδευτικό του προσανατολισμό (σίγουρα αντιεξουσιαστικό).
«Γράψε κάτι για τους διανοούμενους, ότι δηλαδή πρέπει να βοηθάνε τον λαό», μου λέει στο τηλέφωνο ο συνεπής αναγνώστης της «Εφ.Συν.» και τακτικός επιστολογράφος Γιάννης Κορδής. «Αναδείξτε το θέμα στις σελίδες σας», συνεχίζει, «κουραστήκαμε να διαβάζουμε για τα καμώματα και τις ίντριγκες των πολιτικάντηδων και το πόσο φτωχοί έχουμε γίνει. Τσακίστε τα στερεότυπα, πλησιάστε την ποίηση» (!).
Καταλαβαίνω την οργή του, την αγωνία του για εναλλακτική πληροφόρηση αλλά κι εναλλακτική πολιτική λύση. Η έλευση του Γερμανού φιλοσόφου στη χώρα μας μάς δίνει την ευκαιρία να αναδείξουμε τον παρεμβατικό, πολιτικό του λόγο και να παραδειγματιστούμε από το σθένος του, παρ’ ότι λέει πολλά κοινότοπα. Αλλο όμως να τα λέει ένας συνδικαλιστής κι άλλο ο Χάμπερμας, χωρίς να υποβιβάζεται μ’ αυτό ο ρόλος του συνδικαλιστή ή να υποφώσκει κάποια λατρεία σε πνευματικές αυθεντίες· όχι. Εξαίρεται, απλώς, ο ρόλος του διανοουμένου σε μια δύσκολη εποχή για τη χώρα μας και την ανθρωπότητα όλη.
Καλοδεχούμενοι τέτοιοι επισκέπτες.
