Της Χριστίνας Παπασταθοπούλου
«Φέτος που τα σκοτεινά σύννεφα του ρατσισμού σκεπάζουν και τον Πειραιά, που οι ναζιστικές επιθέσεις σε μετανάστες και νέους έκαναν την εμφάνισή τους και στις γειτονιές μας, θυμόμαστε ότι είμαστε εγγόνια και παιδιά μεταναστών και προσφύγων.
Οτι αυτή η πόλη, από την ίδρυσή της το 1833, δεν είχε ποτέ «γηγενείς» αλλά φυγάδες, που έβρισκαν εδώ απάγκιο λιμάνι. Φυγάδες, που εγκατέλειψαν άλλες αγαπημένες πατρίδες, κυνηγημένοι από τη φτώχεια και τον πόλεμο, και έφτιαξαν εδώ μια νέα πατρίδα… τον Πειραιά».
Αυτά αναφέρονται στην εισαγωγή του καλαίσθητου και πολύ ενδιαφέροντος ημερολογίου του 2013 με τίτλο «Πειραιάς, πόλη μεταναστών και προσφύγων» που το δημιούργησε και το εξέδωσε η δημοτική κίνηση το «Λιμάνι της Αγωνίας» και η παρουσίασή του έγινε την Πέμπτη το βράδυ στο Παλιό Ταχυδρομείο-Δημοτική Πινακοθήκη.
Στη δημιουργία του ημερολογίου συμμετείχαν οργανώνοντας την έκδοση και συλλέγοντας υλικό η Εύη Χρονά, ο Σωτήρης Αλεξόπουλος, ο Δημοσθένης Μπούμπας, ο Κώστας Λαούρδας, η Ελένη Δημοπούλου, η Ελένη Βυζιργιαννάκη και η Ντόνα Μαυριγιαννάκη.
Τα κείμενα γράφτηκαν από τον Βάσια Τσοκόπουλο, τη Βίκα Γκιζελή, την Κάτια Γαλοπούλου, την Ελένη Κυραμαργιού, την Αννα Λάμπρου, την Καίτη Κυλάκου, τον Αλέξη και τον Μενέλαο Μυλωνά, τον Μακκί Μαρσέιγ, όπως και την Κατερίνα Σταύρου, τον Νίκο Μπελαβίλα, την Ελένη Σταματάκη που είχαν την επιμέλεια της έκδοσης.
Οι μοναδικές παλιές φωτογραφίες που κοσμούν το ημερολόγιο σε ταξιδεύουν χρόνια πίσω. Τα αυθαίρετα στις γειτονιές του Περάματος τη δεκαετία του 1960, οι ψαράδες στο Τουρκολίμανο τη δεκαετία του ’70, οι πρώτες γειτονιές του Πειραιά το 1852, ο λόφος του προφήτη Ηλία το 1966, οι μετανάστες στα υπερωκεάνια στις αρχές του 20ού αιώνα, πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία που αποβιβάζονται με λέμβους στο λιμάνι του Πειραιά τον Αύγουστο του 1922, οι συνοικισμοί προσφύγων στη Δραπετσώνα στα μέσα της δεκαετίας του ’60, προσφυγικά χαμόσπιτα στην Κοκκινιά τη δεκαετία του ’20 και πολλές άλλες που δεν χορταίνεις να τις κοιτάζεις.
«Μεγάλη λεβεντομάνα η Κοκκινιά παλικάρι μου, να το ξέρεις αυτό, αυτό να πεις σ' αυτούς που σε στείλανε. Πρόσφυγες, απαρατημένοι, μονάχοι τους, πες, που σταθήκανε στα πόδια τους με το κεφάλι ψηλά -γράφε εκεί που λέει, είμαστε, πες ποιοι είμαστε. Μην ξεχαστούμε παιδί μου, τι τραβήξαμε και τι καταφέραμε – και άντε στην ευχή του Θεού. Αφερίμ ογλάν» ο επίλογος από το κείμενο της εκπαιδευτικού Κάτιας Γαλοπούλου.
