Ο Α. Σαμαράς προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις παροτρύνσεις Ομπάμα για αναπτυξιακά μέτρα, στις δεσμεύσεις προς το Βερολίνο για δημοσιονομική πειθαρχία αλλά και στις πιέσεις του ΔΝΤ για βιωσιμότητα του χρέους
Του Μπάμπη Αγρολάμπου
Στροφή 180ο από τη ρητορική που ακολουθούσε μέχρι χθες επιχειρεί η κυβέρνηση Σαμαρά, που όχι μόνο δεν αποκλείει κάθε συζήτηση για ελάφρυνση του χρέους, αλλά δείχνει να την επιζητεί σαν σανίδα σωτηρίας. Μπροστά στον κίνδυνο να εκτροχιαστεί ξανά το πρόγραμμα, λόγω της απόκλισης στον τομέα των εσόδων, και να χρειαστούν επιπρόσθετα μέτρα που είναι αμφίβολο αν θα αντέξουν οι κοινοβουλευτικές ομάδες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, η κυβέρνηση δεν έχει πλέον άλλη επιλογή από την υπόσχεση ότι το φθινόπωρο θα ζητήσει επαναδιαπραγμάτευση.
Ο αρχικός σχεδιασμός του πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά προέβλεπε ότι η στροφή αυτή θα αρχίσει μετά τις εκλογές στη Γερμανία, τον Σεπτέμβριο, σε συνεννόηση με το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες και ορίζοντα τις ευρωεκλογές, τον Μάιο του 2014. Στη συνέντευξή του στην εφημερίδας μας, ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας αναφέρεται στα στάδια αυτής της διαδικασίας, με πρώτο τη μεταφορά μέρους του κόστους της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών στο ESM, στη συνέχεια διευκόλυνση της αποπληρωμής και, στην τελευταία φάση, την έκδοση ευρωπαϊκού ομολόγου.
Οι συζητήσεις με την Ε.Ε. και το Βερολίνο, όπως αφήνει να εννοηθεί ο υπουργός Οικονομικών, είναι σε προχωρημένο στάδιο και η επίσημη έναρξη αναμένεται στα μέσα φθινοπώρου έως τα τέλη του χρόνου. Η παρέμβαση του προέδρου Ομπάμα, ότι «η οικονομική κρίση δεν αντιμετωπίζεται μόνο με λιτότητα, χρειάζεται ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας», αν και αρχικά έφερε ευφορία στην ελληνική κυβέρνηση, μετά τις αντιδράσεις που καταγράφονται στην Ευρώπη εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει πιεστικά, ώστε να δοθεί όσο το δυνατόν συντομότερα η εντύπωση ότι η διαχείριση της κρίσης μπαίνει σε νέα φάση.
Η ελάφρυνση του χρέους
Ο χρονικός ορίζοντας μέχρι τα μέσα του 2014, που λήγει το χρηματοδοτικό πρόγραμμα της τρόικας, φαντάζει πολύ μακρινός. Το οικονομικό επιτελείο ευελπιστεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δεχθεί να προβεί σε αξιολόγηση του προγράμματος με προσωρινά στοιχεία τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο ως προς την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, που αποτελεί προϋπόθεση για την έναρξη των διαδικασιών ελάφρυνσης του χρέους. Προς τούτο η ελληνική κυβέρνηση φέρεται να έχει εξασφαλίσει, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, τη σύμφωνη γνώμη της γερμανικής κυβέρνησης σε ανώτατο επίπεδο. Ωστόσο, η συζήτηση αυτή είναι απαγορευμένη πριν από τις γερμανικές εκλογές. Το ενδεχόμενο νέας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους διαψεύδεται κατηγορηματικά και από τον συνασπισμό της καγκελαρίου Μέρκελ και από τους σοσιαλδημοκράτες του Στάινμπρουκ.
Ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς, στη δήλωση που έκανε στον Λευκό Οίκο, θέλησε να ισορροπήσει ανάμεσα στην παρότρυνση του προέδρου Ομπάμα για αναπτυξιακά μέτρα και τις δεσμεύσεις που έχει έναντι του Βερολίνου, αποδίδοντας προκαταβολικά τη μελλοντική επιτυχία της Ελλάδας και στην Ε.Ε. Πλην όμως, αν δεν χαλαρώσει σύντομα το περιοριστικό πλαίσιο, γνωρίζει ότι δεν μπορεί να προσβλέπει σε αναχαίτιση του προβλήματος της ανεργίας, ούτε σε γύρισμα της οικονομίας σε θετικό πρόσημο. Και ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας, παρότι δηλώνει αισιόδοξος για την πορεία της οικονομίας, παραδέχεται ότι είναι πολύ δύσκολη η αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας, ακόμη και αν επιτευχθούν όλοι οι στόχοι του Μνημονίου, μέχρι κεραίας.
Αξιολόγηση του Μνημονίου
Στις συνομιλίες που είχε στην Ουάσινγκτον η ελληνική αντιπροσωπεία με το επιτελείο του προέδρου Ομπάμα, ετέθησαν τα ζητήματα συνεργασίας του ΔΝΤ με την Ε.Ε., ενόψει του επόμενου κρίσιμου γύρου αξιολόγησης του ελληνικού μνημονίου, χωρίς ωστόσο να γίνει απολύτως σαφής η πρόθεση των ΗΠΑ. Πάντως, είναι γνωστό ότι στην επόμενη συνεδρίαση του Ταμείου τον Σεπτέμβριο θα τεθούν οι ενστάσεις των χωρών της Λατινικής Αμερικής και ενδεχομένως να δώσουν το έναυσμα για έναν νέο σκληρότερο γύρο αντιπαράθεσης ανάμεσα στις δύο πλευρές. Τα νέα δεδομένα προκαλούν πονοκέφαλο στην ελληνική κυβέρνηση και, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Σαμαράς ζήτησε από τον κ. Ομπάμα να μην προκληθεί διελκυστίνδα που θα έφερνε την Ελλάδα σε δυσκολότερη θέση και θα μετέθετε το άνοιγμα που προγραμματίζει το 2014 στις αγορές.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σ. Κεδίκογλου, σε δηλώσεις του αναφορικά με τη νέα συζήτηση για ελάφρυνση του χρέους, τόνισε ότι ο πρωθυπουργός στην τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου προϊδέασε γι’ αυτή την προοπτική και γι’ αυτό ζήτησε επίσπευση των προαπαιτούμενων, ώστε η κυβέρνηση να είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή.
