Τα πέντε σενάρια που εξετάζουν οι Βρυξέλλες για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους
Με εντατικούς ρυθμούς και πέντε εναλλακτικά σενάρια εξετάζουν οι Βρυξέλλες τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να γίνει η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, την οποία ζητά σχεδόν επιτακτικά το ΔΝΤ δείχνοντας περισσότερο από όλους τη Γερμανία.
Στην ίδια κατεύθυνση και ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα κατά την επίσκεψη στις ΗΠΑ του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά επανέλαβε το μήνυμα, τονίζοντας ούτε λίγο ούτε πολύ ότι δεν πάει άλλο πια με τη λιτότητα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται όχι μόνο ότι έχει πάρει το μήνυμα, αλλά ότι ανταποκρίνεται θετικά. Στην κατεύθυνση αυτή επεξεργάζεται σενάρια τα οποία θα συζητάμε σύντομα για την απομείωση του δημόσιου χρέους. Πόσο σύντομα;
Μια ιδέα για αυτό μας δίνει η δήλωση του κ. Στουρνάρα στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Εφημερίδα των Συντακτών», στην οποία τοποθετεί την έναρξη του διαλόγου για το ελληνικό χρέος τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Στο μεταξύ όμως το επιτελείο των εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής έχει πιάσει δουλειά και τρέχει πέντε διαφορετικά σενάρια για τη ελάφρυνση του δημόσιου χρέους, τα εξής:
1) Την επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του διμερούς χρέους με την Ε.Ε. στα 50 χρόνια με παράλληλη μείωση του επιτοκίου δανεισμού. Είναι το ήπιο σενάριο που βρίσκει σύμφωνους τους ισχυρούς του Βορρά ως μακροπρόθεσμη λύση για την Ελλάδα αντί οποιασδήποτε άλλης παρέμβασης. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η ταχύτερη αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους και επαληθεύεται το σενάριο για χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ κάτω από το 110% μέχρι και το 2024.
2) Μια νέα δανειακή σύμβαση ύψους 12-14 δισ. ευρώ, η οποία θα υπογραφεί το πρώτο τετράμηνο του 2014, με στόχο να κλείσει το χρηματοδοτικό κενό ύψους 11 δισ. ευρώ για το 2014-2015 που έχει εντοπίσει το ΔΝΤ. Η συγκεκριμένη σκέψη έχει ως βάση ότι το ύψος του νέου δανείου είναι χαμηλό (άρα δεν θα έχει πρόβλημα να γίνει αποδεκτό από τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης) και παράλληλα καλύπτει την Ελλάδα μέχρι και το 2016, δηλαδή για το σύνολο της διάρκειας του Μνημονίου.
Αν το μέτρο προχωρήσει, θα αρθούν και οι σημερινές ενστάσεις του ΔΝΤ σχετικά με την επαρκή χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος για τουλάχιστον 12 μήνες
3) Την εξαίρεση υπό προϋποθέσεις από το έλλειμμα και το χρέος των δημόσιων αναπτυξιακών δαπανών. Το συγκεκριμένο μέτρο έχει προταθεί από τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζ. Μπαρόζο και υποστηρίζεται και από τον αντιπρόεδρό της, επίτροπο αρμόδιο για οικονομικά και νομισματικά θέματα Ολι Ρεν. Το ύψος του ΠΔΕ με βάση τα σημερινά δεδομένα φτάνει τα 6,9 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου 3,8% του ΑΕΠ. Η εξαίρεσή του από χρέος και έλλειμμα θα σημάνει ισόποση ελάφρυνση του χρέους χωρίς να υπάρξει επιβάρυνση για κανέναν, εκτός ίσως από τους επίσημους δημοσιονομικούς κανόνες. Παρ’ όλα αυτά για την Ελλάδα αλλά και τις άλλες χώρες του Μνημονίου υπάρχουν αντίστοιχες εξαιρέσεις στην καταγραφή του χρέους, όπως για παράδειγμα τα δάνεια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τα οποία δεν αθροίζονται στο δημόσιο χρέος όσο διαρκεί το πρόγραμμα σταθεροποίησης.
4) Την αναδρομική εφαρμογή για την Ελλάδα της απευθείας διάσωσης των εμπορικών τραπεζών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) στο πλαίσιο της ενοποίησης της τραπεζικής εποπτείας. Αν ισχύσει κάτι τέτοιο για την Ελλάδα, τα 50 δισ. ευρώ που έχει δανειστεί το ελληνικό Δημόσιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα περάσουν οριστικά ως οφειλή από το χρέος -το οποίο θα τύχει ισόποσης μείωσης- στις εμπορικές τράπεζες. Η ένσταση που έχει εγείρει η τρόικα είναι ότι πριν γίνει κάτι τέτοιο στο πλαίσιο της ενοποίησης της τραπεζικής εποπτείας θα πρέπει να έχει εξασφαλιστεί με μόνιμο τρόπο η σταθερότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Προς την κατεύθυνση αυτή βρίσκονται και τα μηνύματα για ξεκαθάρισμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και του ξεπαγώματος των πλειστηριασμών.
5) Το «κούρεμα» των δανείων του δημόσιου τομέα. Το τελευταίο αυτό σενάριο είναι το πλέον αδύναμο, αφού συγκεντρώνει τις περισσότερες αντιδράσεις τόσο από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. όσο και από τις κεντρικές τράπεζες. Συνεχίζει πάντως να εξετάζεται ως ύστατη λύση και αφορά την επιστροφή με μια κίνηση όλων των κερδών (περίπου 10 δισ.) που θα έχει η ΕΚΤ και οι υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες από την αγορά και διακράτηση ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου σε τιμή χαμηλότερη του 100% .
Τα σενάρια αυτά μπορεί να υιοθετηθούν είτε αυτοτελώς είτε σε πακέτα προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα με το ελληνικό χρέος.
