Της Βασιλικής Τζεβελέκου
Η Ιερά Οδός είναι ο δρόμος που έχει τη δική του μακραίωνη Ιστορία. Κατά τους αρχαίους χρόνους συνέδεε την πόλη των Αθηνών με το Θριάσιο Πεδίο. Ενα μικρό, αλλά ατόφιο τμήμα της, με δύο αναλήμματα και στη μέση το οδόστρωμα, από τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα, ήρθε στο φως κατά τις εργασίες επέκτασης του Μετρό προς το Αιγάλεω.
Το εύρημα αναδείχτηκε σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο με στέγαστρο και παραδόθηκε χθες στο κοινό, μαζί με δεκαεπτά προθήκες, που μετατρέπουν τον σταθμό Μετρό Αιγάλεω σ' ένα πρωτότυπο ανοιχτό μουσείο. Στις προθήκες εκτίθενται πλήθος αρχαιολογικών ευρημάτων και κτερίσματα, καθώς η Ιερά Οδός ήταν διάσπαρτη από Ιερά, εργαστήρια και παρόδια νεκροταφεία.
Επίσης, κατά τη διάρκεια των εργασιών του Μετρό οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν την αρχαιότερη γέφυρα της Ελλάδος –Σταθμός Ελαιώνας- όπου έχουμε 3 βάθρα θεμελίωσης της γέφυρας του Κηφισού ποταμού. Παράλληλα, τμήμα της αρχαίας Ιερά Οδού με αναλημματικό τείχος, το οποίο χρονολογείται από τα γεωμετρικά χρόνια έως τα υστερο-ρωμαϊκά, ανακαλύφθηκε στο φρέαρ «Προφήτη Δανιήλ».
Οι τρεις αρχαιολογικές ανακαλύψεις πραγματοποιήθηκαν με αφορμή την επέκταση της Γραμμής 3 από τον Κεραμεικό στο Αιγάλεω κατά μήκος της Ιερά Οδού, σε 3 σταθμούς και 15 φρέατα εξαερισμού και αναδείχτηκαν σε διαμορφωμένους χώρους με ειδικά στέγαστρα. Χθες παραδόθηκαν όλες στο κοινό σε μια σεμνή τελετή παρουσία του γεν. γραμματέα Δημοσίων Εργων Στράτου Σιμόπουλου, του πρόεδρου και διευθύνοντος συμβούλου της «Αττικό Μετρό» Χρήστου Τσίτουρα και της γενικής γραμματέας Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη. Ελληνες και ξένοι επισκέπτες μπορούν έτσι να «βλέπουν» την ιστορία της αρχαίας πόλης μέσα από σπουδαία ευρήματα που βρίσκονται διάσπαρτα στο αστικό πεδίο.
«Σε όλη την πορεία από τον Κεραμεικό έως εδώ βρέθηκαν διάφορα τμήματα της Ιερά Οδού. Αλλοτε κομμάτι του οδοστρώματος, άλλοτε το νότιο ανάλημμα. Εδώ όμως βλέπουμε τμήμα της Ιερά Οδού με τα δύο αναλήμματα και κομμάτι του οδοστρώματος, όπου είναι ορατό ακόμα και το άνοιγμα της αμαξοτροχιάς. Μαζί έχουμε και τμήμα του παρόδιου νεκροταφείου, όπου βλέπουμε σαρκοφάγους, τμήματα τάφων, λαξεύματα», εξήγησε χθες η κ. Ιωάννα Δρακωτού- Τσιριγώτη, αρχαιολόγος και υπεύθυνη των ανασκαφών.
«Εχουμε κι άλλα τμήματα που σώζονται από την Ιερά Οδό, όπως το Αφροδίσιο στη Λεωφόρο Καβάλας. Κανένα όμως δεν είναι ατόφιο και με ολόκληρο το μήκος και το πλάτος του. Χρονολογείται από τα κλασικά χρόνια και αρκετά από τα ευρήματα χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα».
Πήλινα λατρευτικά σκεύη από Ιερά, κτερίσματα από παιδικές ταφές, μελανόμορφοι αμφορείς, ένα ξύλινο αλέτρι, αλλά και τα οστά ενός αλόγου, που τα ταφικά δεδομένα δείχνουν ότι προσπάθησε να σωθεί -βλέπουμε το κεφάλι ελαφρά ανασηκωμένο σε μια ύστατη προσπάθεια- αλλά τελικά πνίγηκε στον Κηφισό, ακροκέραμα και γλυπτά εκτίθενται στις προθήκες του σταθμού Αιγάλεω που είναι, πλέον, από τους ωραιότερους που διαθέτουμε.
«Εχει δημιουργηθεί μια σχολή μέσα στα εργοτάξια, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό, η οποία προστατεύει την πολιτιστική κληρονομιά, τα μνημεία και τις ανάγκες του τεχνικού έργου. Και το ίδιο το τεχνικό έργο προστατεύει τα δικά μας ευρήματα, με αποτέλεσμα να δημιουργούμε αυτές τις μικρές οάσεις», είπε η κ. Μενδώνη.
«Η Αθήνα απέκτησε μέσα στην καρδιά της μια σειρά από μικρούς αρχαιολογικούς χώρους, εκεί που η ανασκαφική έρευνα αποκάλυψε κατάλοιπα ικανά να αναδειχτούν, να καταστούν επισκέψιμα και να εμπλουτίσουν το σύγχρονο αστικό περιβάλλον, ενώ οι σταθμοί του Μετρό εμπλουτίστηκαν με μικρές, αλλά υψηλής αισθητικής εκθέσεις και απέκτησαν μια μοναδικότητα σε όλο τον κόσμο», κατέληξε.
Τέλος, να πούμε ότι οι αρχαιολόγοι έχουν κάνει σημαντική δουλειά με κείμενα, που συνοδεύουν όλα τα εκθέματα, δίνουν πληροφορίες και δημιουργούν μια αφήγηση για την ιστορία ώστε να καταλάβει ο Αθηναίος και ο ξένος επισκέπτης τη σημασία της περιοχής.
