Της Αννας Δαμιανίδη
Υπάρχουν άνθρωποι που περνούν σε αστικά δημόσια μέσα συγκοινωνίας ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής τους, λογικά θα έπρεπε να απαιτούν -να απαιτούμε- καλύτερη οργάνωση και εξυπηρέτηση. Αλλά δυστυχώς, λογικά και πάλι, φαίνεται πως οι άνθρωποι αυτοί, οι περισσότεροι, δεν έχουν λόγο, κατά κάποιο τρόπο. Δεν ακούγονται, δεν ξέρουν τι να ζητήσουν, δεν αισθάνονται σίγουροι πως έχουν το δικαίωμα να το κάνουν. Μας δέρνει αυτή η έλλειψη αγωγής του πολίτη, η άγνοια δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.
Δικαιούμαστε να βρίσκουμε πληροφορίες για τις διαδρομές είτε στις στάσεις είτε μέσα στα οχήματα, να μπορούμε να συμβουλευτούμε χάρτες ή ταμπέλες. Κι όμως, για να μάθεις να χρησιμοποιείς τις επίγειες συγκοινωνίες της Αθήνας δεν σε φτάνει μια ανθρώπινη ζωή. Δικαιούμαστε να έχουμε κανονική συχνότητα δρομολογίων, δικαιούμαστε να βρίσκουμε εισιτήρια εύκολα, όχι να πρέπει να τρέχουμε στο κέντρο για να τα αγοράσουμε. Δικαιούμαστε αξιοπρεπή αντιμετώπιση όταν δεν έχουμε εισιτήριο, όχι δημόσιο εξευτελισμό. Δικαιούμαστε ευγενικές απαντήσεις σε ερωτήσεις στον οδηγό, όχι «αϊ παράτα μας μεσημεριάτικο», που άκουσα πριν από λίγο καιρό ρωτώντας για τη διαδρομή. Κι αυτό, τη στιγμή που λόγω ελλείψεως χαρτών και σχεδιαγραμμάτων οι οδηγοί είναι οι μόνοι που απομένουν να δίνουν πληροφορίες. Απλά πράγματα που θα έκαναν εύκολη τη ζωή μας, λιγότερο αγχωτική την καθημερινότητα, και που είναι παράξενο πώς κανείς δεν κατάφερε τόσες δεκαετίες που κινούνται λεωφορεία και τρόλεϊ στην Αθήνα να εφαρμοστούν. Αλλά αυτά δεν τα ζητάμε. Δεν τα ζήτησε ποτέ κανένα κίνημα, προφανώς οι επαναστάτες δεν ασχολούνται με τέτοιες λεπτομέρειες μπροστά στην προοπτική να καταργήσουν κάθε μετακίνηση στον ιδανικό κόσμο του μέλλοντος, οι δε απλοί μεταρρυθμιστές επειδή μάλλον δεν παίρνουν ποτέ λεωφορείο ή τρόλεϊ; Τι να πω;
Δεν δικαιούμαστε να ενοχλούμε τον οδηγό, αλλά κι εκείνος νομίζω πως δεν δικαιούται να μιλάει στο κινητό του ή να ακούει μουσική εν ώρα εργασίας. Τα τελευταία σαράντα χρόνια που χρησιμοποιώ μέσα μαζικής συγκοινωνίας δεν έτυχε να δω επιβάτες να ενοχλούν στ' αλήθεια τον οδηγό πάνω από τρεις φορές, ενώ πολλές δεκάδες φορές έπεσα σε οδηγούς κακότροπους, ή ακόμα και επικίνδυνους, που φρενάρουν απότομα, ή που κλείνουν τις πόρτες βιαστικά, μαγκώνοντας πόδια, χέρια, τσάντες ή ρούχα. Η μετακίνηση με τρόλεϊ και λεωφορεία, ειδικά τον τελευταίο καιρό που οι οδηγοί έχουν περισσότερα νεύρα, δεν ενδείκνυται για άτομα ηλικιωμένα, εγκύους, αναπήρους ή μικρά παιδιά, λένε οι προσωπικές μου στατιστικές. Τι να κάνουν όλοι αυτοί; Καλά θα κάνουν να βρίσκουν κάποιον να τους βοηθά – τι την έχουμε την ελληνική οικογένεια;
Ισως επειδή το μετρό ξεκίνησε να λειτουργεί σε καλύτερες εποχές, έβαλε από την αρχή υψηλότερα στάνταρ, μπήκε περισσότερο στη ζωή των μεσαίων στρωμάτων, είναι άλλος κόσμος. Οι έλεγχοι εισιτηρίων εκεί γίνονται διακριτικά, σε μια γωνιά στους διαδρόμους, δεν υπάρχει περίπτωση να σε προσβάλουν ή να σε βρίσουν δημόσια, σου ζητούν το πρόστιμο και κανονίζουν τι πρέπει να γίνει σε περίπτωση που δεν μπορείς να το πληρώσεις. Στα τρόλεϊ και στα λεωφορεία παίζεται πάντα ένα μικρό δράμα με άγνωστη κατάληξη, διότι ο ελεγκτής ζητάει από τον παραβάτη να κατεβούν μαζί στην επόμενη στάση. Είναι δύσκολο να υπάρχει διακριτικότης μέσα σε τόσο μικρό χώρο, ένας λόγος παραπάνω λοιπόν να εκπαιδεύονται οι ελεγκτές έτσι ώστε να μην εξευτελίζουν τους παραβάτες. Οταν οι νόμοι και ο πολιτισμός έχουν φτάσει σε σημείο να προστατεύουν ακόμα και τους δολοφόνους από τον εξευτελισμό, δεν νοείται για ένα εισιτήριο να εξευτελίζεται κανείς δημόσια. Εχω δει σκηνές απαράδεκτες, έχω τσακωθεί και φέρνω πάντα το επιχείρημα της δυσκολίας να αγοράσει κανείς εισιτήριο. Γιατί να μην καταργηθεί αυτό το επιχείρημα αλήθεια; Γιατί να μην υπάρχουν περισσότερα σημεία πώλησης; Στη Θεσσαλονίκη έχουν κερματοδέκτες και μέσα στα οχήματα. Μια δαπάνη ακόμα, θα πείτε. Ναι, αλλά σπαταλήθηκε εδώ μια ανθρώπινη ζωή. Ας απαιτήσουμε κάποτε να γίνουμε ακριβοί στ' αλεύρι, όχι στα πίτουρα.
