Της Β. Γεωργακοπούλου
Οι Σοβιετικοί τον διέλυσαν, τον φίμωσαν, τον εξαφάνισαν. Οι Ρώσοι θα ενδιαφερθούν άραγε γι' αυτόν; Ενα απίστευτα πλούσιο αρχείο του Σεργκέι Ταρκόφσκι, του σκηνοθέτη μπροστά στον οποίο υποκλίθηκαν και υποκλίνονται οι πάντες, από τον Μπέργκμαν ώς τον Λαρς φον Τρίερ, βγαίνει σε δημοπρασία στους Σόθμπις του Λονδίνου στις 28 Νοεμβρίου.
Τιμή εκκίνησης, 80-100 χιλιάδες λίρες. «Είναι, ίσως, τα μόνα χειρόγραφα του Ταρκόφσκι πού θα πέσουν στην αγορά για πολύ καιρό. Οι Ρώσοι θα 'πρεπε να ενδιαφερθούν, είναι η καλλιτεχνική τους ιστορία», δήλωσε ο Στίβεν Ρόου, επικεφαλής του τμήματος βιβλίων και χειρογράφων του οίκου.
Το αρχείο πουλήθηκε στους Σόθμπις από την Ολγκα Σούρκοβα, μαθήτρια του Ταρκόφσκι, γραμματέα και φίλη του, αλλά και συν-συγγραφέα του βιβλίου «Σμιλεύοντας τον χρόνο» (εκδόσεις Νεφέλη), στο οποίο ο σκηνοθέτης είχε καταθέσει τη θεωρία του για το σινεμά.
Αποτελείται από γράμματα, σημειωματάρια με ανάλυση των ταινιών του πλάνο πλάνο, σενάρια με σημαντικές διαφορές από τις ταινίες τους (δεν χρειάζεται ρώτημα γιατί), μια συλλογή από 32 μαγνητοταινίες και 13 minidiscs από τα τελευταία χρόνια της ζωής του, στα οποία μιλά για τον εαυτό του και τις ταινίες του.
Υπάρχουν ακόμα άλμπουμ με οικογενειακές φωτογραφίες από ταξίδια στο Γκραν Κάνιον των ΗΠΑ, στην Ιταλία και στο Στόουνχεντζ στη Βρετανία, αλλά και δικές του φωτογραφίες παρέα με μεγάλες ρωσικές μορφές της τέχνης, όπως τον τσελίστα Μστισλάβ Ροστροπόβιτς.
Το αρχείο καλύπτει τη ζωή και το έργο του. Ενα από τα πιο σπαραχτικά ντοκουμέντα είναι αντίγραφο επιστολής που έστειλε στον πρόεδρο Λεονίντ Μπρέζνιεφ, στο οποίο ζητά να του επιτραπεί να δουλέψει στη Σ. Ενωση αλλά και την προβολή των απαγορευμένων ταινιών του.
«Τριάμισι χρόνια ο «Αντρέι Ρουμπλιόφ» δεν μπορεί να παιχτεί. Είναι μια ταινία που δεν μπορεί να χρησιμεύσει για αντισοβιετική προπαγάνδα. Δεν έχω πια καμιά δυνατότητα να εκφράσω τις δημιουργικές μου ιδέες.
Αν δεν μπορώ να δουλέψω, δεν μπορώ να βγάλω τα προς τα ζην, παρ' όλο που έχω γυναίκα και παιδί. Δεν νιώθω άνετα να μιλάω για τέτοια πράγματα, αλλά η κατάστασή μου παραμένει αναλλοίωτη για τόσο πολύ καιρό, που δεν μπορώ άλλο να σιωπήσω».
Φυσικά, κανένας από το κόμμα και το Κρεμλίνο δεν συγκινήθηκε από το δράμα και την έκκληση του Ταρκόφσκι. Ο δημιουργός του «Καθρέφτη» και του «Σολάρις» ορκίστηκε το 1984 να μην επιστρέψει ποτέ στην πατρίδα του. Δύο χρόνια αργότερα πέθανε από καρκίνο των πνευμόνων στο Παρίσι. Ηταν μόλις 54 χρόνων.
