Της Μαργαρίτας Κουλεντιανού
Στην Ανδρο, γνωστό νησί των ανέμων από την αρχαιότητα, το πρώτο εικοσαήμερο του φετινού Αυγούστου άναψαν τρεις πυρκαγιές. Οι δύο άφησαν πίσω τους οικόπεδα-φιλέτα και η τρίτη μια μεγάλη πλαγιά που, σύμφωνα με τους ντόπιους, θα είναι κατάλληλη για να θρέψει την άνοιξη τα πασχαλινά κατσικάκια. «Εσείς να τα βλέπετε, που παραγγέλνετε κρέατα», σχολίασε ο Απόστολος, κοιτάζοντας με το επικριτικό βλέμμα του χορτοφάγου τα πιάτα των συνδαιτυμόνων του. Μα είναι δυνατόν να καίνε τον τόπο τους; Ερώτηση αφελής ή σκόπιμη για να ανάψει η συζήτηση για τις πολιτικές ευθύνες και την ευθύνη των πολιτών, ξεκινώντας από τους εμπρησμούς και καταλήγοντας στα μνημόνια – τα πρώην και τα ερχόμενα.
Φέτος, πάντως, παρά τους ισχυρούς ανέμους, μέχρι τώρα δεν έχουν γίνει οι βιβλικές καταστροφές άλλων ετών. Κάτι η φιλότιμη δουλειά των πυροσβεστών, κάτι η αυξανόμενη υποστήριξή τους από εθελοντές, οι φωτιές που έκαψαν την Ελλάδα ελέγχθηκαν γρήγορα, έσβησαν εγκαίρως, η καταστροφή που προέκυψε ήταν αρκετά περιορισμένη. Ούτε γάτα ούτε ζημιά; Οχι δα. Παραμένουν εκτάσεις καμένες, μαύρες λοφοπλαγιές φέτος, οικόπεδα προνομιούχα ή λαχταριστοί βοσκότοποι του χρόνου. Το τοπίο αλλάζει κάθε χρόνο στην Ελλάδα, ανάλογα με τη ζήτηση. Οι υπόλογοι για τις αλλαγές, από θέση ασφαλείας, δρέπουν τους καρπούς, κατατρώγοντας με μανία μεγαλύτερη κι από της φωτιάς τις τέως δασικές εκτάσεις.
Αραιά και πού συλλαμβάνονται και κάποιοι υπεύθυνοι για τις πυρκαγιές. Πάντα αυτοί που κατά λάθος έγιναν εμπρηστές και που κατά κανόνα δεν αποκομίζουν οφέλη από τις φωτιές που έβαλαν. Η ηλικιωμένη γυναίκα με τις ψυχικές διαταραχές που πενθεί τον σύζυγό της ανάβοντας ξερόκλαδα με τον αναπτήρα. Ο ανόητος (στρατιωτικός!) γλεντοκόπος που στήνει ψησταριά για να κάνει πικνίκ με την παρέα του μέσα στο δάσος. Ο ανέμελος νοικοκύρης που βάζει φωτιά για να κάψει τα σκουπίδια του ξεχνώντας ότι τον Αύγουστο φυσούν μελτέμια. Αυτοί μόνο ζημιά παθαίνουν από τις φωτιές που βάλανε. Τιμωρημένοι και δακτυλοδεικτούμενοι, εκτίουν την ποινή τους, χάνουν τη δουλειά τους, συχνά και την περιουσία τους. Οι επαγγελματίες, από την άλλη, κάνουν τη δουλειά σωστά και μεθοδικά και παραμένουν ασφαλώς ασύλληπτοι. Οι δασικές εκτάσεις, καμένες ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά, θα αξιοποιηθούν κατάλληλα από τους επιτήδειους.
Φυσικά και δεν φταίει η Πολιτεία που μερικοί ασυνείδητοι αναλαμβάνουν κάθε χρόνο να κατακάψουν την Ελλάδα. Φταίει όμως που τους ανταμείβει γι’ αυτό. Η Πολιτεία είναι αυτή που επιτρέπει να χτιστούν πλαγιές και ρέματα, έργο της είναι τα διάσπαρτα σ’ όλη τη χώρα γιαπιά που στήθηκαν για να βγει εγκαίρως η άδεια πριν αλλάξει ο οικοδομικός κανονισμός, δική της δουλειά είναι τα στραβά μάτια μέχρι να ολοκληρωθεί το κάθε αυθαίρετο, να πάρει ρεύμα, νερό και τηλέφωνο. Εμπνευση εισπρακτικού χαρακτήρα ήταν η πρώτη φορά που δόθηκε «για τελευταία φορά» σε καταπατητές και αυθαιρετούχους το δικαίωμα να δηλώσουν το ακίνητό τους για να το σώσουν. Και μάλιστα αποδοτική, γιατί επαναλήφθηκε πολλές φορές. Πάντα «για τελευταία φορά», υποστηρίζουν οι αρμόδιοι, και «να που πάλι βγάζουν δίσκο» κάθε φορά που τα παράβολα νομιμοποίησης τούς φαίνονται καλή ιδέα για να βουλώσουν μια-δυο τρύπες του προϋπολογισμού. Ισως και περισσότερες, αν κάθε φορά πριν σκορπίσουν τα αποκαΐδια έχουν φυτρώσει στη θέση τους όχι δέντρα αλλά σπίτια ή και ολόκληροι οικισμοί, μπροστά στους οποίους ανίσχυρο το status quo ante υποχωρεί, ακόμα και από τη μνήμη.
