Toυ Θεόδωρου Μπενάκη
Οταν τα ναζιστικά στρατεύματα καταλάμβαναν τη Γαλλία τον Ιούνιο του 1940, κάποιοι Γερμανοί αξιωματικοί με τους άνδρες τους είχαν μια ιδιαίτερη αποστολή να φέρουν εις πέρας. Στόχος τους ήταν να βρουν τα καλύτερα των γαλλικών κρασιών και να τα μεταφέρουν στη Γερμανία.
Μια εκστρατεία που είχε οργανωθεί μεθοδικά στο Βερολίνο, με ειδικούς, τους λεγόμενους Weinfurher, που έψαχναν βάσει καταλόγων τα μεγάλα ονόματα της γαλλικής παραγωγής. Θα ήταν και αυτά μέρος των λαφύρων που θα ρευστοποιούνταν μετά τον πόλεμο!
Μπορεί ο Αδόλφος Χίτλερ να μην έπινε, αλλά γύρω του υπήρχαν και πότες και γνώστες του καλού κρασιού. Και ο ίδιος άλλωστε είχε καταλάβει από νωρίς την αξία και τη σημασία του γαλλικού κρασιού. Ο υπουργός Εξωτερικών του, ο Ούρλιχ φον Ρίμπεντροπ, καθώς και κάποια άλλα στελέχη των εθνικοσοσιαλιστών, υπήρξαν πριν αναλάβουν τις υψηλές υποθέσεις έμποροι και εισαγωγείς κρασιών. Υψηλόβαθμοι ναζί, όπως ο Χέρμαν Γκέρινγκ και ο Γιόζεφ Γκέμπελς, περιφανεύονταν για τις πλούσιες κάβες τους.
Ομως αποστολή των ειδικών μονάδων που ασχολήθηκαν με το γαλλικό κρασί δεν ήταν να γεμίσουν τα κελάρια των υπουργών και των στρατηγών. Τα καλά και ονομαστά κρασιά θα αποτελούσαν και αυτά λάφυρα πολέμου, δίπλα στα κλεμμένα από τους ναζί έργα τέχνης με προορισμό τη ρευστοποίησή τους μετά τον πόλεμο.
Τα δεύτερα, τα φρέσκα, θα προορίζονταν για το στράτευμα, αφού πολλοί ναζί είχαν επανειλημμένα εκθειάσει τη σημαντική διατροφική αξία του κρασιού.
Τέσσερα σημεία συγκέντρωναν το ενδιαφέρον των ναζί: το Παρίσι, το Μπορντό, η Βουργουνδία και η Καμπανία.
Στο Παρίσι, στόχος ήταν η κάβα του γνωστού εστιατορίου «La Tour d' Argent», ο ιδιοκτήτης του οποίου, Gaston Masson, είχε καταφέρει να συγκεντρώσει στην κάβα του έναν θησαυρό: 100.000 μπουκάλια από τις καλύτερες σοδειές της Γαλλίας. Τα πιο ονομαστά ήταν κάποια Μπορντό του 1867.
Στις 12 Μαΐου του 1940, τη μέρα που οι Γερμανοί ξεκινούσαν την εισβολή, ο ιδιοκτήτης μαζί με τους υπαλλήλους του άρχιζαν ένα τιτάνιο έργο διάσωσης. Επιλέγοντας τα καλύτερα 20.000 μπουκάλια (ανάμεσά τους ό,τι είχαν από εκείνα του 1867), τα έχτισαν στο βάθος της υπόγειας κάβας. Πρόλαβαν να τα σώσουν. Στις 14 Ιουνίου ο γερμανικός στρατός έμπαινε στο έρημο Παρίσι. Την ίδια μέρα μια ομάδα σταλμένη από τον στρατάρχη Γκέρινγκ σταματούσε μπροστά στο εστιατόριο.
«Δείξτε μου πού έχετε τα μπουκάλια του 1867», είπε στον ιδιοκτήτη ο επικεφαλής αξιωματικός. Αυτός του εξήγησε ότι είχαν προ καιρού πουληθεί και τον κάλεσε να επισκεφτεί το υπόγειο. Η ομάδα, αφού ερεύνησε τον χώρο, έφυγε παίρνοντας μαζί της, κατασχεμένα από τον γερμανικό στρατό, 80.000 μπουκάλια. Τα υπόλοιπα είχαν σωθεί.
Στο Μπορντό, οι Γερμανοί ξεκίνησαν πρώτα με λεηλασίες. Πέρασαν μέρες πριν ο Γκέρινγκ οργανώσει την καταλήστευση του κρασιού της περιοχής, στέλνοντας έναν αξιωματικό, έναν Weinfurher όπως ήταν ο επίσημος τίτλος του, πρώην εισαγωγέα κρασιών από το Μπορντό και άρα καλό γνώστη προσώπων και πραγμάτων.
Στη Βουργουνδία, οι Γερμανοί στρατιώτες ξεκίνησαν επίσης με λεηλασίες. Οπως θυμούνταν παραγωγοί της περιοχής, έφταναν στα εγκατελελειμμένα από τους έντρομους κατοίκους σπίτια, έσπαγαν τις πόρτες, έφταναν στις κάβες και τις άδειαζαν.
Επειτα, συγκέντρωναν τη «σοδειά» στην πλατεία κάθε χωριού, μαζί με ό,τι άλλο είχαν κλέψει και τα φόρτωναν σε φορτηγά. Σύντομα ένας αξιωματικός, Weinfurher, παλιός έμπορος κρασιών και αυτός, έφτανε στην Μπον της Βουργουνδίας, κέντρο της περιοχής των μεγάλων κρασιών, για να επιμεληθεί τα της συγκέντρωσης του κρασιού.
Τα ίδια συνέβησαν και στην Καμπανία, αφού όπως φάνηκε η σαμπάνια ήταν το αγαπημένο ποτό κάθε αξιωματικού και κάθε στρατιώτη. Τις πρώτες μέρες της κατοχής κλάπηκαν 2 εκατομμύρια μπουκάλια!
Η Αντίσταση του κρασιού
Ενημερωμένοι από πριν οι παραγωγοί, είτε από φίλους τους Γερμανούς εμπόρους είτε από την Αντίσταση, φρόντισαν να πάρουν τα μέτρα τους πριν από την εισβολή. Σπηλιές φράχτηκαν, κελάρια χτίστηκαν και εκατομμύρια μπουκάλια εξαφανίστηκαν από προσώπου γης. Επιπλέον, αναγκασμένοι να προσφέρουν την παραγωγή τους στους κατακτητές, έδιναν ό,τι χειρότερο μπορούσε να δώσει μια επιβαρημένη έτσι κι αλλιώς από τον πόλεμο παραγωγή.
Η χρονιά του 1939 ήταν από τις χειρότερες, βροχή και χιόνια στην περίοδο του τρύγου είχαν επιφέρει σοβαρές ζημιές. Και πολλοί παραγωγοί, ενθυμούμενοι τις καταστροφές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, είχαν προτιμήσει να βάλουν «σε ύπνο» τα αμπέλια τους.
Ομως η ιστορία του πολέμου του κρασιού είχε και άλλες πτυχές. Οι Weinfurher, άνθρωποι του κρασιού, παλιοί γνώριμοι των παραγωγών ή και φίλοι με αρκετούς από αυτούς, δεν έπαιξαν πάντοτε τον ρόλο του Βερολίνου. Υπάρχουν πολλές ιστορίες όπου αυτοί με τους παραγωγούς συνωμοτούσαν για να δώσουν δεύτερα κρασιά στους Γερμανούς και να κρύψουν τα καλά.
Αλλά και η Αντίσταση με τους Συμμάχους είχαν τα οφέλη τους στην ιστορία αυτή. Οι μεγάλες παραγγελίες σαμπάνιας με προορισμό τη Μολδαβία έβαλαν σε συναγερμό τις συμμαχικές μυστικές υπηρεσίες και έγινε γνωστή η επικείμενη πορεία των ναζιστικών στρατευμάτων προς Ανατολάς. Το ίδιο συνέβη και πριν από την τελική επίθεση του Ρόμελ. Οι μεγάλες παραγγελίες για τη Βόρεια Αφρική αποκάλυψαν στους Συμμάχους τη μεγάλη συγκέντρωση στρατευμάτων.
Η περίοδος της Κατοχής είναι έτσι κι αλλιώς μια μαύρη σελίδα στη μνήμη κάθε ευρωπαϊκού λαού. Η κλοπή των κρασιών τους για τους Γάλλους ήταν ένα διπλό χτύπημα, με έντονο συμβολισμό, στο κύρος και την περιφάνια τους.
