Συνέντευξη στην Αννα Ανδριτσάκη
Λίγο πριν από την εκπνοή του 2012, ο απολογισμός των πεπραγμένων στην εκπαίδευση δεν μπορεί να είναι ευχάριστος. Ηταν μια από τις χειρότερες χρονιές. Σχολεία με περισσότερες ελλείψεις από ποτέ, ανώτατα ιδρύματα αποσταθεροποιημένα, εκπαιδευτικοί απαξιωμένοι μισθολογικά και εργασιακά.
Την ίδια στιγμή, οι μεγάλες παρεμβάσεις στον χώρο παραμένουν ανοιχτά στοιχήματα. Ειδικά για τις τελευταίες, ο υφυπουργός Παιδείας, Θεόδωρος Παπαθεοδώρου, επιβεβαιώνει και επιπλέον, τηρώντας όλη την πολιτική απόσταση που μπορεί από τον υπουργό της συγκυβέρνησης, στέλνει προειδοποιητικά μηνύματα.
«Μονοπρόσωπη αξιολόγηση είναι λάθος. Χρειάζονται συλλογικότητες» τονίζει και θέτοντας θέμα αναξιοπιστίας και αυθαιρεσιών προαναγγέλλει αλλαγές στο σύστημα αξιολόγησης εκπαιδευτικού έργου που πρόσφατα πρότεινε ομάδα επιστημόνων.
Περισσότερο κατηγορηματικός σε ό,τι αφορά το σχέδιο «Αθηνά» στην ανώτατη εκπαίδευση, ο υφυπουργός και πρώην πρύτανης βάζει γερό φρένο στο φιλόδοξο εγχείρημα των σαρωτικών συγχωνεύσεων.
«Απαιτείται η συναίνεση τόσο της ακαδημαϊκής κοινότητας όσο και των πολιτικών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση» δηλώνει ευθέως και εξηγεί:«Είναι ζήτημα εθνικού συμφέροντος, άρα και κεντρικό πολιτικό ζήτημα».
-Ερ.: Πώς εξηγούνται οι συγχωνεύσεις τμημάτων τέτοια εποχή και πόσο πρέπει να συρρικνωθεί η εκπαιδευτική κοινότητα για να εξοικονομηθούν πόροι; Τι θα γίνει με τα κενά που δεν φαίνεται να καλύπτονται;
-Απ: Αυτό που ζητήσαμε είναι συγκράτηση κενών και αυτό που γίνεται είναι συμπτύξεις τμημάτων εντός σχολείου και μόνον όταν υπάρχει μικρότερος αριθμός μαθητών στην τάξη. Βέβαια, η διαδικασία αναπόφευκτα συνδέεται με τα κενά. Οταν, λοιπόν, υπάρχουν κενά, τότε γίνεται ανακατανομή των διδακτικών ωρών έτσι ώστε να λειτουργεί κανονικά το πρόγραμμα.
Αυτή τη στιγμή τα κενά είναι 1.800 σε δευτεροβάθμια και 1.300 σε πρωτοβάθμια. Με τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις θα δημιουργηθούν κι άλλα. Εχω ζητήσει από το υπουργείο Οικονομικών μια πρόσθετη επιχορήγηση για αναπληρωτές, ενώ αναζητούμε και άλλες λύσεις, όπως η εξοικονόμηση εκπαιδευτικών που απασχολούνται σε αλλότρια έργα.
-Ερ.: Ποιες είναι οι ασφαλιστικές δικλίδες ώστε η αξιολόγηση να μην εγκλωβίσει τους εκπαιδευτικούς σε κλειστές διαδικασίες και σχέσεις εξάρτησης σαμποτάροντας, εν τέλει, την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου;
-Απ.: Θα συμφωνήσουμε σ' ένα μοντέλο ώστε να διασφαλίζονται οι διαδικασίες μέσω ανεξάρτητης αρχής, αλλά και να δίνεται η δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να βελτιώσει δυνατότητες και έργο. Το σύστημα που προτάθηκε ίσως να μην είναι ίδιο με αυτό που θα ισχύσει. Εγώ φαντάζομαι ότι όλα αυτά που θα προβλέπονται δεν θα τα κάνει ένας άνθρωπος, αλλά μια συλλογικότητα.
Δεν θα πρέπει να δημιουργείται εγκλωβισμός στη σχέση εκπαιδευτικού – διευθυντή προκειμένου να βγαίνει μια έκθεση καλή λόγω… αρεσκείας. Αξιολόγηση μονοπρόσωπη είναι λάθος. Αξιολόγηση από ένα όργανο στο οποίο θα συμμετέχουν περισσότερα πρόσωπα παρέχει εχέγγυα αξιοπιστίας ενώ αποφεύγεται και ο κίνδυνος αυθαιρεσιών. Δεν θα υιοθετήσουμε ένα σύστημα ελαφρά τη καρδία.
- Ερ.:Ο νόμος για τα ΑΕΙ ακόμα προκαλεί εντάσεις. Μπορεί να υπάρξει σύγκλιση;
Απ.: Σήμερα γίνεται μια πολύ μεγάλη και συντονισμένη προσπάθεια διαλόγου και ορθολογικού σχεδιασμού από το υπουργείο. Οταν αναλάβαμε, βασικό ζητούμενο ήταν η αποκατάσταση της σχέσης εμπιστοσύνης με τα πανεπιστήμια. Το στοίχημα κερδήθηκε και όχι από εξυπηρετήσεις συντεχνιακού χαρακτήρα.
Η κύρια ένσταση αφορούσε τις αρμοδιότητες και τον τρόπο ανάδειξης των Συμβουλίων. Οι αλλαγές που έγιναν το καλοκαίρι οδήγησαν όχι απλά σε αποδοχή αλλά στην υιοθέτηση του Συμβουλίου με τη νέα του μορφή και σύνθεση. Εξ ου και η υψηλή συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες. Τα ποσοστά κυμαίνονται από 65% έως 95%.
-Ερ.: Πώς θα διοικήσουν όμως τα νέα όργανα με δεδομένη την αντίρρηση μιας διόλου ευκαταφρόνητης μερίδας της πανεπιστημιακής κοινότητας;
-Απ.: Για να έχουμε τέτοιου τύπου συμμετοχή στις εκλογές, σημαίνει ότι η πανεπιστημιακή κοινότητα έχει πειστεί. Αναμένουμε όμως και από τα Συμβούλια και τις Συγκλήτους συγκεκριμένες πράξεις οι οποίες θα κατευθύνονται στις αλλαγές της δομής και της λειτουργίας των πανεπιστημίων.
Οπως και οι πρυτάνεις καλούνται να λειτουργήσουν στο πλαίσιο του νέου νόμου. Από μερίδα της πανεπιστημιακής κοινότητας υπάρχει ιδεολογική αντίθεση η οποία, όμως, φαίνεται ότι στην πράξη (επειδή είναι αυτορυθμιζόμενη ) αρχίζει και αμβλύνεται.
-Ερ.: Είστε ικανοποιημένος με τον τρόπο που διεξήχθη η ηλεκτρονική ψηφοφορία; Σε αρκετές περιπτώσεις ακροβάτησε στα όρια της νομιμότητας.
-Απ.: Σε καμία περίπτωση δεν είχαμε πρόβλημα νομιμότητας. Είχαμε αντιδράσεις. Βεβαίως, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ότι ο καλύτερος τρόπος είναι ο κλασικός, της κάλπης, αλλά η ηλεκτρονική ψηφοφορία είναι ένα σύστημα που εφαρμόζεται σε πολλές χώρες. Βρισκόμαστε στην αρχή μιας διαδικασίας. Σιγά σιγά τα πράγματα θα οδηγηθούν σε μεγαλύτερη ομαλότητα. Κάθε αλλαγή έχει και κραδασμούς.
-ΕΡ.: Οι αντιδράσεις και οι επιφυλάξεις στον υπό κατάρτιση χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης είναι ισχυρές και πολλαπλές. Πώς θα αποσοβηθεί νέα κρίση;
-Απ.: Ο χάρτης των ανώτατης εκπαίδευσης χρειάζεται να σχεδιαστεί με σχέδιο, να λαμβάνει υπ' όψιν τις πραγματικές ανάγκες της ακαδημαϊκής κοινότητας και την ανάπτυξη της χώρας μέσα από τα ΑΕΙ. Είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση και απαιτεί συγκροτημένο σχέδιο και διαδικασίες οι οποίες θα διασφαλίζουν τόσο τη συναίνεση της ακαδημαϊκής κοινότητας όσο και αυτή των πολιτικών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση διότι είναι ζήτημα εθνικού συμφέροντος, άρα και κεντρικό πολιτικό ζήτημα.
-Ερ.: Στα σχολεία έχουν αναδειχθεί ακραία κοινωνικά φαινόμενα. Σχολική βία, παιδιά υποσιτιζόμενα, οικογένειες με μεγάλες ελλείψεις. Τι πρωτοβουλίες έχει αναλάβει το υπουργείο;
-Απ.: Αυτές τις ημέρες ξεκίνησε το πρόγραμμα διαγνωστικών-προληπτικών εξετάσεων στα σχολεία αρχικά της Αττικής και της Θεσσαλονίκης και αργότερα σε όλη την Ελλάδα. Σε συνεργασία με το διαδημοτικό δίκτυο για την πρόληψη υγείας (που είναι ήδη ανεπτυγμένο σε 140 δήμους) δίνεται η δυνατότητα για πέντε διαγνωστικές εξετάσεις (οδοντιατρικές, καρδιολογικές, οφθαλμολογικές και για τη σκολίωση). Ταυτόχρονα υλοποιείται η πρώτη δράση του Παρατηρητηρίου για τη σχολική βία (σε συνεργασία με την ΕΨΥΠΕ), που είναι η επιμόρφωση των διευθυντών.
